رد پای شیطان در کلیسای جامع مونیخ

کلیسای جامع مونیخ که با نام فرائون کیرشه شناخته می شود، یکی از نمادهای تاریخی و معماری خیره کننده این شهر است.

کلیسای جامع مونیخ که آن را کلیسای بانوی عزیز ما هم می‌نامند، به عنوان یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی مونیخ، قدمت آن به قرن پانزدهم بازمی‌گردد. سازه‌ای به قدمت تاریخ آلمان که با رفتن به بالای برج‌های آن چشم‌اندازی منحصربه‌فرد از شهر مونیخ را مشاهده می‌کنید. مونیخ که یکی از شهرها مهم و تاریخی آلمان محسوب می‌شود، هر ساله میزبان میلیون‌ها گردشگری است که با تور آلمان به این نقطه از جهان سفر می‌کنند. شهری با چندین کلیسای تاریخی که برخی از آن‌ها مانند کلیسای بانوی عزیز ما، افسانه‌های عجیب‌وغریبی را در دل خود جای داده‌اند. برای آشنایی با تاریخ و افسانه‌های کلیسای جامع مونیخ، تا انتهای مطلب پیش رو از مجله ایوار همراه شوید.

کلیسای جامع مونیخ کجاست؟

کلیسای جامع شهر مونیخ به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کلیساهای آلمان در میدان فرانن پلاتز ۱۲ (Frauenplatz 12)، شهر قدیمی مونیخ واقع شده است. یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهر که از دو برج بلند به ارتفاع تقریبی ۹۹ متر تشکیل شده است. با انجام یک همه‌پرسی در سال ۲۰۰۴ در آلمان، ساخت هر ساختمان و سازه‌ای بلندتر از ارتفاع این دو برج در مرکز شهر مونیخ ممنوع شد. بنابراین، هیچ ساختمانی در اطراف کلیسای جامع شهر مونیخ ارتفاعی بیشتر از این سازه ندارد و به همین علت، دو برج کلیسا از هر نقطه‌ای از شهر به راحتی دیده می‌شود.

دسترسی به کلیسای جامع مونیخ

در هر نقطه‌ای از مونیخ که اقامت داشته باشید، به آسانی می‌توانید خودتان را به کلیسای فرائون‌کیرشه برسانید. می‌توانید از طریق خطوط قطار S-Bahn (خطوط S1 تا S8) از ایستگاه مرکزی مونیخ به میدان «ماریان‌پلاتز» (Marienplatz) بروید یا از طریق خطوط متروی U-Bahn (خطوط U3 و U6) رفته و سپس با کمی پیاده‌روی به کلیسای جامع بروید.

تاریخچه کلیسای جامع مونیخ

کلیسای جامع شهر مونیخ (Frauenkirche) به‌طور رسمی با عنوان «دامکیرشه زو اونزر لیبن فغو» (Domkirche zu Unserer Lieben Frau) به معنی کلیسای جامع بانوی ما شناخته‌شده و مهم‌ترین کلیسای موجود در شهر مونیخ محسوب می‌شود. در حدود سال ۱۲۷۱ میلادی و تقریباً ۲۰۰ سال پیش از شروع سبک گوتیک متأخر و استفاده از آجر در سازه‌های معماری، این کلیسای زیبا که امروزه موردتوجه و تحسین همگان است، بخشی از کلیسای مربوط به قلمرو اسقف‌نشین «مارین‌کیرشه» (Marienkirche) به حساب می‌آمد.

نمای کلیسا تا سال ۱۴۶۸ میلادی به شکل امروزی نبود و در این سال «یورگ فن هالسباخ» (Jörg von Halsbach)، مأمور عالی‌رتبه دوک «زیگزیموند» (Sigismund) پی‌سنگی یک کلیسای جدید را بنا کرده و در سال ۱۴۸۸ میلادی برج‌های بلند این کلیسا که امروزه بخشی از هویت و چشم‌انداز شهر مونیخ محسوب می‌شود، ساخته‌ شده است. البته در این زمان هنوز گنبد پیازی شکل مجموعه ساخته نشده بود و این گنبد در سال ۱۵۲۵ به کلیسای فرائون‌کیرشه افزوده شد. البته این عملیات ساخت‌ و ساز با تراژدی همراه بوده و معمار سازنده این بنا با اتمام آن، از دنیا رفت.

مقبره خاندان سلطنتی در کلیسای جامع مونیخ

کلیسای جامع بانوی ما علاوه بر دارا بودن بزرگ‌ترین تالار کلیسا در جنوب آلمان، دارای وسعت و مساحت زیادی است. بخش داخلی آن به‌گونه‌ای طراحی ‌شده است که بیش از ۲۰هزار نفر می‌توانند به‌صورت هم‌زمان در آن حاضر شوند، هر چند که در زمان ساخت این کلیسا، جمعیت ساکن در شهر مونیخ تنها ۱۳هزار نفر بود. تا پیش از سال ۱۶۹۰ که «تئاتینرکیرشه» (Theatinerkirche) یا «اودئونزپلاتز» (Odeonsplatz) ساخته شد، کلیسای فرائون‌کیرشه آرامگاه نهائی خاندان سلطنتی «ویتلزباخ» محسوب می‌شد و مقابر سلطنتی افراد این خاندان در زیر بخش محراب کلیسا واقع‌ شده است که می‌توان آن را قدیمی‌ترین آرامگاه سلطنتی در شهر مونیخ دانست. به گفته مادر «شاه لودویگ دوم» (Ludwig II)، وی در جوانی و کودکی شیفته این کلیسا و معماری آن بوده و با علاقه زیادی در هنگام حضور در این محل، لباس راهبان آن را بر تن می‌کرد.

طراحی داخلی کلیسای جامع مونیخ

کلیسای فرائون‌کیرشه، سازه‌ای به سبک معماری گوتیک با سه شبستان است. یکی از نمادهای این سبک از معماری ستون‌های متحرک در داخل کلیسا است. ستون‌هایی به رنگ سفید و طاق‌هایی روشن که در کنار شیشه‌های رنگی جلوه‌ای روشن و وسیع ایجاد می‌کند. طراحی داخلی این کلیسای جامع در مقایسه با سایر بناهای سبک گوتیک ساده است. محوطه محراب داخلی توسط دوازده نقش برجسته از نقاشی مادر خدا (Mother of God) و مجسمه ماریا (Maria Immaculata) تزئین شده است.

ارتفاع کلیسای جامع مونیخ

خوشبختانه برج کلیسای جامع شهر مونیخ در طول جنگ جهانی دوم و در سال ۱۹۴۴ میلادی از تخریب کامل نجات پیدا کرده و امروزه ارتفاع آن کمتر از ۱۰۰ متر است. در حقیقت، ارتفاع این برج‌ها ۹۸ و نیم متر بوده و یک اختلاف محاسباتی در ساخت برج‌های این کلیسا وجود دارد؛ زیرا برج شمالی در حدود ۱۲ سانتیمتر بلندتر است. برخی از پژوهشگران اعتقاد دارند این موضوع به دلیل تقلب سازنده برج شمالی جهت استفاده شخصی و سود بیشتر از بودجه تعیین‌ شده برای ساخت برج، رخ‌ داده است.

در هرصورت دلیل این موضوع هر چه که باشد، برج شمال در شهر مونیخ به‌عنوان یک مرجع محاسبه مسافت استفاده‌ شده و بسیاری از مناطق شهر بر اساس محاسبه فاصله با این برج معرفی‌ می‌شوند؛ برای مثال، اگر شما در اتوبانی به سمت شهر مونیخ در حال رانندگی هستید و روی تابلوی راهنمای جاده عبارت ۱۲ کیلومتر تا شهر مونیخ درج‌ شده باشد، این مسافت، فاصله بین شما و برج شمالی کلیسای فرائون‌کیرشه است. در حقیقت این مرجعیت به دلیل شرایط جغرافیائی شهر مونیخ اعمال‌ می‌شود و برج شمالی کلیسا، دقیقاً ۵۱۷ متر و ۲۵ سانتیمتر از سطح دریا ارتفاع دارد.

افسانه کلیسای جامع مونیخ

بسیاری از مردم شهر مونیخ، حتی کسانی که برای مدتی طولانی و نسل‌ها در این شهر زندگی کرده‌اند، از این موضوع خبر ندارند که امکان صعود و بالا رفتن از برج جنوبی این کلیسا وجود دارد. چشم‌انداز بالای این برج بسیار زیبا و استثنائی است و از فراز آن نمای «سنت پیتر» و «مارین پلاتز» شبیه به سرزمین لگو یا همان سازه‌های ساخته‌شده با بلوک‌های اسباب‌بازی کودکان به نظر می‌رسد.

بالا رفتن از این برج ۹۲ متری بدون آسانسور چندان ساده نیست، اما این چالش برای «آنتون آدنر» (Anton Adner) در سال ۱۸۱۹ میلادی، مانعی بزرگ محسوب نمی‌شد. بر اساس افسانه‌های مرتبط با برج کلیسای جامع مونیخ، وی که از اهالی شهر «برجست گادن» محسوب می‌شد، در سن ۱۱۰ سالگی و با اتکا به روح بانشاط و سرزنده خود، از این برج بالا رفت. در مورد اینکه وی این عمل را انجام داده است، تردیدی وجود ندارد اما پژوهشگران مطمئن نیستند گادن واقعاً تا این حد کهنسال بوده و سن ذکرشده برای وی درست است یا نه؟ البته پس از مرگ، گادن به‌پاس تلاش‌های خود یک سنگ‌ قبر ویژه از سوی پادشاه وقت یعنی «ماکسیمیلین جوزف اول» (Maximilian Josef I) دریافت کرد که بر اساس آن، وی در سن ۱۱۷ سالگی از دنیا رفته است.

کلیسای جامع مونیخ امروزی

گفتنی است امروزه با پرداخت هزینه ورودی، بازدیدکنندگان قادر به صعود از این برج و تماشای چشم‌انداز زیبای شهر از فراز آن خواهند بود. در برج شمالی آسانسور وجود نداشته و متأسفانه امکان بازدید عموم مردم از این محل وجود ندارد، اما در این محل می‌توانید یک سیستم ویژه، بزرگ و قدیمی با عمر ۵۰۰ ساله و عرض ۴ متری را مشاهده کنید که از آن برای انتقال مصالح ساختمانی در حین ساختن کلیسای جامع شهر مونیخ و رساندن آن به سقف، استفاده می‌شد. این سیستم هوشمندانه هنوز هم قابل‌ استفاده است و در آن‌ یک چرخ مدور و بسیار بزرگ طراحی‌شده که بین ۱۵ تا ۲۰ نفر داخل آن قرار می‌گیرند و با راه رفتن در آن، چرخ را به حرکت در می‌آوردند. این سیستم دقیقاً مشابه اسباب‌بازی‌هایی است که امروزه در قفس همسترها قرار می‌دهند تا این جانور در داخل آن دویده و چرخ را به گردش درآورد. اما در کلیسای جامع مونیخ، افراد داخل چرخ با حرکت خود و استفاده از طناب و قرقره‌های ویژه، می‌توانستند مصالح مورد نیاز در ساختمان‌سازی را تا ارتفاع ۵۰ متری به بالا بفرستند. این فناوری به سازندگان مجموعه اجازه می‌داد تا حجم وسیعی از مصالح را به آسانی جابه‌جا کرده و به بالای برج بفرستند.

به پاس زحمات این کارگران در ساخت برج و ساختمان کلیسای فرائون کیرشه، یک بخش از تزئینات به آن‌ها اختصاص ‌یافته و اگر شما به بخش فوقانی ستون‌های داخل کلیسا با دقت نگاه کنید، با تصویر کوچک و رنگی نقش بسته روی سنگ روبه‌رو می‌شوید که نقش کارگرانی را نشان می‌دهد که در ساخت این بنا همکاری داشته‌اند.

ردپای شیطان در کلیسای جامع مونیخ

یکی دیگر از افسانه‌های موجود در رابطه با کلیسای جامع شهر مونیخ، وجود ردپای شیطان در آن است. گفته می‌شود «یورگ فن هالسباخ»، معمار سازنده این کلیسا برای تأمین مصالح و هزینه‌ی این مجموعه با شیطان قرارداد بسته بود و بر اساس این قرارداد، وی اجازه استفاده از پنجره را در ساخت بنا نداشت. زمانی که هالسباخ پنجره‌های موجود در کلیسا و شیشه‌های رنگی آن را ساخت، روح وی می‌بایست توسط شیطان تسخیر می‌شد و شیطان از این موضوع خوشنود بود اما این معمار باهوش شیطان را وارد بخشی از کلیسا کرد که به‌ واسطه ستون‌ها و طراحی به‌کار رفته در معماری، پنجره‌ها قابل‌ مشاهده نبودند. شیطان که از این موضوع بسیار ناراحت و سرخورده شده بود، رد پای خود را به شکل سم چارپایان روی سنگی در کف‌پوش این کلیسا ایجاد کرد.

افسانه‌ی دیگری که درباره‌ کلیسای جامع مونیخ روایت شده است را گوته نقل می‌کند. «یوهان ولفگانگ فن گوته» در سال ۱۷۸۶ میلادی درباره‌ی کلیسای فرائون‌کیرشه، اتفاق عجیب دیگری را می‌نویسد. بر اساس این داستان، «بارونس فرانزیسکا فن ایکشتات» که تنها ۱۷ سال سن داشت به دلیل شکست عاطفی و ناامیدی ناشی از آن‌ که در پی رد شدن درخواست خواستگاری یک افسر از وی توسط مادرش رخ‌ داده بود، خود را از بالای برج شمالی به پایین انداخت و کشته شد.

کلیسای فرائون‌کیرشه با داشتن چنین تاریخ سرشار از تراژدی و افتخار، یک محل دیدنی و بسیار زیبا محسوب می‌شود. تزئینات و وسایل بسیار زیبای به‌کار رفته در بخش‌های داخلی این مجموعه، وجود تعداد زیادی مجسمه و نقاشی در داخل آن سبب می‌شود تا توصیه کنیم نگاهی دقیق‌تر و موشکافانه‌تر به آن داشته باشید و زمان بیشتری را برای بازدید از این کلیسا در سفر به مونیخ اختصاص دهید.

دیدنی های کلیسای جامع مونیخ

در هنگام مراجعه به کلیسای جامع شهر مونیخ حتماً از پنجره‌های زیبای واقع‌شده در پشت محراب که از آثار قرن ۱۵ میلادی هستند، بازدید کرده و از مجسمه‌های برنزی متعلق به پاپ، مادر ترزا و «روپرت مایر» (Rupert Mayer) دیدن کنید. روپرت مایر یک کشیش آلمانی بود که در برابر نازی‌ها ایستاد و به زندان افتاد. در سال ۱۹۸۷ میلادی و ۴۲ سال پس از مرگ وی، پاپ در حضور ۸۰ هزار تماشاچی حاضر در استادیوم المپیک، وی را قدیس اعلام کرد. در این محل همچنین مجسمه «کاسپر استانگازینگر» (Stanggassinger) یکی دیگر از کشیش‌های مشهور آلمانی قرار دارد. سایر کلیساهایی که در مجاورت کلیسای جامع قرار گرفته‌اند، محراب‌ها و مجسمه‌ها، ساعت متعلق به قرن شانزدهم و بنای یادبود «ویتلز باخ» (Wittelsbach) که با نمادهای برنزی تزئین شده است، از دیگر دیدنی‌های کلیسای جامع شهر مونیخ هستند که نباید بازدید از آن‌ها را از دست دهید.

برگزاری کنسرت های ارگ در کلیسای جامع مونیخ

کلیسای فرائون‌کیرشه مدرسه آواز مخصوص به خود را دارد و تعدادی گروه آوازی کر در آنجا آموزش دیده‌اند. از این رو، به صورت منظم کنسرت‌های ارگ و گروه‌های کر در این کلیسا به اجرا می‌پردازند. اجرای کنسرت‌ها و موسیقی‌های کلیسای جامع را می‌توان در روزهای یک‌شنبه، تعطیلات و مناسبت‌های خاص مونیخ شنید.

بهترین زمان بازدید از کلیسای جامع مونیخ

به خاطر داشته باشید تنها در بازه زمانی بین اول آوریل تا ۳۱ اکتبر امکان بالا رفتن از برج جنوبی وجود دارد و ساعت بازدید از این محل نیز بین روزهای دوشنبه تا شنبه و از ساعت ۱۰ صبح تا ۵ بعدازظهر است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این کلیسا، می‌توانید به وب‌سایت آن به آدرس www.muenchner-dom.de مراجعه کنید.