محله یهودی های کراکوف، قلب تپنده جامعه یهودیان لهستان

محله یهودی های کراکوف یا کازیمیرز، برای جامعه یهودیان اروپا بسیار مهم است و از معروف ترین جاهای دیدنی لهستان محسوب می شود.

محله یهودی ها کراکوف که آن را با نام کازیمیرز می‌شناسند، محله‌ای در شهر کراکوف واقع در لهستان است. منطقه‌ای با تاریخی پرفرازونشیب که در دوران جنگ جهانی شاهد وقایع عجیبی بود. یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی کراکوف که روزگاری پایتخت لهستان بود و امروزه با داشتن کافه و رستوران‌های دنج و همچنین ساختمان‌های تاریخی خود، از محبوبیت بالایی میان گردشگران برخوردار است. کازیمیرز از نگاه تاریخی یکی از مهم‌ترین مناطق لهستان محسوب می‌شود و به همین علت، فیلم‌سازان مشهوری مانند استیون اسپیلبرگ از این شهر به عنوان صحنه فیلم‌برداری خود برای ساخت فیلم‌هایی با محتوای جنگ جهانی دوم استفاده کرده‌اند. اگر مسافر تور لهستان هستید برای آشنایی با سرگذشت محله یهودی های کراکوف، جاهای دیدنی و کاوش در گوشه‌وکنار آن، با ما همراه شوید.

محله یهودی های کراکوف کجاست؟

محله یهودی‌های کراکوف، که با نام کازیمیرز (Kazimierz) شناخته می‌شود، در بخش جنوبی شهر کراکوف، لهستان قرار دارد. این محله تاریخی در قرن چهاردهم به عنوان منطقه‌ای مستقل تأسیس شد و تا جنگ جهانی دوم یکی از بزرگ‌ترین مراکز فرهنگی یهودیان در اروپا بود. خیابان‌های سنگفرش‌شده، کنیسه‌های قدیمی، و میدان‌های تاریخی این منطقه هنوز هم بازتابی از گذشته آن هستند. امروزه کازیمیرز به یکی از پربازدیدترین مناطق کراکوف تبدیل شده و پر از کافه‌ها، گالری‌های هنری و جشنواره‌های فرهنگی است که ترکیبی از تاریخ، فرهنگ یهودی و زندگی مدرن را به نمایش می‌گذارد.

چگونگی رسیدن به محله یهودی ها در کراکوف

کازیمیرز در جنوب شهر قدیمی کراکوف، میان جاده اصلی «ژوزفا دیتلا» (Józefa Dietla) و رودخانه ویستولا واقع شده است و در حدود ۱۵ دقیقه پیاده‌روی تا میدان اصلی شهر فاصله دارد. برای رسیدن به کازیمیرز می‌توانید از نزدیک‌ترین ایستگاه‌های اتوبوس و تراموا در خیابان «میودووا» (Miodowa) یا «استرادوم» (Stradom) که هر دو در حاشیه منطقه کراکوف واقع شده‌اند، استفاده کنید.

تاریخچه محله یهودی ها

کازیمیرز قلب تپنده کراکوف خانه‌ای برای یهودیان در لهستان است. منطقه‌ای منحصربه‌فرد که به دستور پادشاه کازیمیزر کبیر در قرن چهاردهم در حومه کراکوف تاسیس شد. این شهر تا قرن نوزدهم شهری مستقل و مجزا از کراکوف بود و پادشاه کازیمیرز حقوق و امتیازات خاصی از جمله تجارت و آزادی مذهبی را به یهودیان اعطا کرد. از این رو، در کازیمیرز دو فرهنگ و مذهب، یهودیان و مسیحیان تا پیش از جنگ جهانی دوم در کنار یک‌دیگر زندگی می‌کردند. در گذشته کراکوف توسط شاخه‌ای از «رودخانه ویستولا» (Vistula River) و امروزه توسط «خیابان دیتلا» (Dietla) از کازیمیرز جدا شد. تا پیش از جنگ جهانی دوم حدود ۶۵هزار یهودی در کراکوف زندگی می‌کردند که ۲۵درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دادند. بخش قابل توجهی از این یهودیان در کازیمیرز زندگی می‌کردند. در نتیجه آتش‌سوزی‌ها و کشتار جمعی که در سال‌های ۱۴۹۲ تا ۱۴۹۵ اتفاق افتاد، یهودیان از کراکوف اخراج و به کازیمیرز منتقل شدند.

محله یهودی های کراکوف در طول قرن های پانزدهم و شانزدهم

در اواخر قرن پانزدهم و با افزایش جمعیت یهودیان ساکن در کراکوف، در بخشی از کازیمیرز منطقه‌ای به نام «اوپیدوم لودئوروم» (Oppidum Iudaeorum) ایجاد شد که با دیوار دفاعی احاطه شده بود و شهر یهودیان شناخته می‌شد. منطقه‌ای که در اطراف آن مدارس، کنیسه (عبادتگاه یهودیان)، آکادمی و موسسه‌های یهودی را ساختند و به سرعت به عنوان مرکز معنوی و فرهنگی جامعه یهودیان معرفی شد. اوپیدوم برای قرن‌ها یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی برای یهودیان در اروپا بود. قرن شانزدهم دوران طلایی برای کراکوف و همچنین جامعه یهودیان محسوب می‌شد. یهودیان بسیاری از سایر نقاط جهان از جمله آلمان، چک و ایتالیا برای زندگی امن و کار به کازیمیرز آمدند.

محله یهودی های کراکوف در جنگ جهانی دوم

در طول جنگ جهانی دوم، یهودیان ساکن کازیمیرز و کراکوف به دستور نازی‌ها مجبور به ترک خانه‌های خود شده و به محله یهودی‌نشین «پودگورز» (Podgórze) در طرف دیگر رودخانه ویستولا منتقل شدند. در آن‌جا اکثر یهودی‌ها به اردوگاه کار اجباری مانند «آشویتس» (Auschwitz) یا به برده‌داری فرستاده می‌شدند. در نهایت، بسیاری از یهودیان این منطقه در اردوگاه‌های مرگ یا در پودگورز کشته شدند و تنها در حدود ۱۰ درصد از آن‌ها توانستند از کراکوف و لهستان فرار کنند و از هولوکاست در امان بمانند.

محله یهودی های کراکوف در دنیای امروز

در اواخر دهه ۱۹۹۰ و با فروپاشی کمونیسم، زندگی یهودیان در نقاط مختلفی از لهستان، به‌ویژه کراکوف و کازیمیرز، جان تازه‌ای گرفت. موسسه‌های بسیاری مانند مرکز فرهنگ یهودی، بنیاد موزه گالیچا (Galicja Museum Fundation) و انجمن یهودی چولنت (Czulent Jewish Association) به منظور احیای جامعه یهودیان تاسیس شد. در این میان، مرکز جامعه یهودیان (Jewish Community Centre) به عنوان فعال‌ترین مکان یهودی در کازیمیرز برنامه‌های آموزشی متنوعی را برای اعضای یهودیان این مرکز و همچنین غیریهودیان ارائه می‌کند. در حقیقت، جامعه یهودیان که در طول جنگ جهانی دوم تصور می‌شد برای همیشه از بین رفته است، با گذشت زمان و تلاشی دوباره احیا شد. در سال ۱۹۹۲ فیلم درام تاریخی «فهرست شیندلر» (Schindler's List) در کازیمیرز فیلم‌برداری شد که کاتالیزوری برای احیای یهودیان در کراکوف بود. استیون اسپیلبرگ، کارگردان فیلم، بسیاری از صحنه‌های اصلی کار را در کازیمیرز و مناطق اطراف آن فیلم‌برداری کرد. جشنواره فرهنگ یهودی هم که از سال ۱۹۸۸ فعالیت خود را آغاز کرد، امروزه بزرگ‌ترین جشنواره یهودی در اروپا بوده که هر ساله در اواخر ژوئن به منظور احیای فرهنگ یهودی برگزار می‌شود.

امروزه، در کازیمیرز، محله یهودی ها کراکوف، فضایی را می‌بینید که شبیه هیچ جای دیگری در کراکوف نیست. خیابان‌های تاریخی که مانند دهه‌های گذشته باقی مانده‌اند، در حالی‌که در برخی مکان‌های شهر نقاشی‌های دیواری، تصویری متفاوت را به نمایش می‌گذارند. خانه‌های قدیمی، گورستان و تعدادی کنیسه در کازیمیرز وجود دارند که یکی از این کنیسه‌ها به موزه‌ای تاریخی با تمرکز بر تاریخ یهودیان تبدیل شده است. چندین رستوران به سبک یهودی با منوی غذایی جذاب و موسیقی‌های زنده شبانه، کافه‌های دنج، گالری‌های هنری، فروشگاه‌های قدیمی و شب‌های سرزنده و پرانرژی، همگی در کنار هم کازیمیرز را به محبوب‌ترین مکان برای گذراندن اوقات فراغت میان مردم محلی، دانشجویان و هنرمندان تبدیل می‌کند.

جاهای دیدنی محله یهودی های کراکوف

کازیمیرز منطقه‌ای دیدنی با خیابان‌های سنگ‌فرش و نقاشی‌های دیواری است که قدم زدن در آن همچون سفری به تاریخ و گذشته لهستان است. کاوش در کازیمیرز را از خیابان «زروکا» (Szeroka) آغاز کنید. جایی که بسیاری از جاهای دیدنی شهر مانند کنیسه‌های قدیمی متعلق به قرن چهاردهم که اکنون به موزه یهودیان تبدیل شده است، موزه یهودی گالیسیا (Galicia Jewish Museum) و گالری عکاسی در نزدیکی آن واقع شده‌اند. تعدادی از جاهای دیدنی کازیمیرز را می‌توان به دو گروه کاتولیک و یهودی دسته‌بندی کرد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:

دیدنی های جامعه یهودی کازیمیرز

میدان زروکا: زروکا خیابان اصلی و مهم محله یهودی ها کراکوف بوده که بسیاری از جاهای دیدنی شهر در اطراف آن واقع شده است. بسیاری از کافه، رستوران و کنیسه‌های تاریخی کازیمیرز را می‌توانید در این خیابان پیدا کنید. رستوران «حمسا» (Hamsa restaurant) در بالای خیابان زروکا از معروف‌ترین رستوران‌های این منطقه بوده که با ویترین جذاب خود تصویری از جامعه پررونق یهودیانی که در ابتدای تاسیس کازیمیرز این‌جا زندگی می‌کردند را به تصویر می‌کشد؛

موزه یهودی گالیسیا: یک گالری عکس پرزرق‌وبرق که نمایشگاه‌های دائمی و موقتی از عکس‌هایی با مضامین یهودیت، تاریخ منطقه و تاثیر هولوکاست بر آن را برگزار می‌کند؛

کنیسه قدیمی: کنیسه قدیمی متعلق به قرن پانزدهم که امروزه به یک موزه یهودی تبدیل شده است. در بخشی از موزه تورات خوانده شده و طومارهایی متعلق به گذشته یهودیان هم در آن نگهداری می‌شود؛

مرکز فرهنگ یهودی (Fundacja Judaica Centrum Kultury Żydowskiej): یکی دیگر از مراکز فرهنگی برای یهودیان که فضایی مانند یک کافه دارد و می‌توانید عصری دل‌انگیز را در آنجا تجربه کنید؛

کنیسه کوپا: کنیسه کوپا (Kupa Synagogue) کنیسه‌ای متعلق به قرن شانزدهم که عناصر معماری جذابی مانند نقاشی دیواری زودیاک را به نمایش می‌گذارد؛

کنیسه تمپل: کنیسه تمپل (Tempel Synagogue) بنایی متعلق به قرن نوزدهم است که معماری رنسانس را به نمایش می‌گذارد؛

کنیسه رمو: کنیسه رمو (Remuh Synagogue) کوچک‌ترین و دومین کنیسه قدیمی در محله یهودی ها کراکوف است که در اواسط قرن شانزدهم تاسیس شده و هنوز هم استفاده می‌شود؛

قبرستان رماه: گورستان رماه (Remah Cemetery) در پشت کنیسه‌ای به همین نام قرار گرفته که دارای ۷۰۰ سنگ قبر متعلق به قرن‌های ۱۶ تا ۱۸ است؛

کنیسه های: کنیسه «های» (High Synagogue) سومین کنیسه قدیمی در کراکوف بوده که نام آن برگرفته از نمازخانه‌ای در همان محل است؛

بنای یادبود جان کارسکی: بنای یادبود جان کارسکی (Jan Karski Monument) به یاد کارسکی، یکی از اولین افراد حاضر در اردوگاه اجباری، ساخته شده است؛

گورستان جدید یهودیان: گورستان جدید یهودیان متعلق به سال ۱۸۰۰ بوده که در نزدیکی کازیمیرز ساخته شده است.

دیدنی های جامعه کاتولیک کازیمیرز

• کلیسای اسکالکا: کلیسای پائولین (Pauline Church) با نام مستعار اسکالکا (Skalka) در سواحل رودخانه ویستولا واقع شده که محل قتل سنت اسلانیسلاو ( Slanislaw) در قرن یازدهم است؛
• کلیسای کورپوس کریستی: کلیسای کورپوس کریستی (Corpus Christi Basilica) یک کلیسای گوتیک با عناصر معماری باروک و با طراحی چوب است که در سال ۱۳۳۵ توسط کازیمیر سوم (Casimir III) در محله یهودی ها کراکوف تاسیس شد؛
• کلیسای سنت کاترین: کلیسای سنت کاترین (Church of St. Catherine) کلیسای گوتیک متعلق به قرن چهاردهم بوده که در کازیمیرز واقع شده است.

موزه های کازیمیرز

• موزه قوم‌نگاری کراکوف: در موزه قوم‌نگاری کراکوف کلبه، کارگاه‌های سنتی، آثار تاریخی، لباس و نمادهای مذهبی لهستان بازسازی شده و قرار گرفته است. مجموعه‌ای از لوازم متعلق به قرن هجدهم، کتاب‌خانه‌ای با حدود ۳۰هزار کتاب و نسخه‌های خطی، نقاشی و عکس‌های تاریخی هم در موزه قوم‌نگاری کراکوف به نمایش گذاشته شده است؛
• موزه مهندسی شهرداری: موزه مهندسی شهرداری (The Museum of Municipal Engineering) مجموعه‌ای از وسایل نقلیه لهستانی مانند کامیون، تراموا، ماشین و موتورسیکلت بوده که همراه با نمایشگاهی درباره چاپ، موضوعات علم و فناوری به نمایش گذاشته شده است.

رستوران های معروف در محله یهودی های کراکوف

در کازیمیرز با وجود رستوران‌های مختلف، غذاهای خیابانی از محبوبیت بالایی در میان مردم محلی برخوردار است. از پیتزای لهستانی در میدان «نووی» (Nowy) تا کیک‌های جذاب و کومپیر (Kumpir) در میدان جودا (Judah Square) که همگی فضایی جذاب برای شکم‌چرانی را فراهم می‌کند. برخی از معروف‌ترین رستوران‌های کازیمیرز به شرح زیر هستند:

• رستوران آماریلیس: رستوران آماریلیس (Amarylis Restaurant) یکی از رستوران‌های معروف کازیمیرز بوده که با منوی غذایی متنوع و جذاب خود، طعمی متفاوت از غذاهای لهستانی را عرضه می‌کند؛
• رستوران بوتیلیریا: رستوران بوتیلیریا (Bottiglieria 1881) که در رتبه‌بندی ستاره میشلن به عنوان یکی از بهترین رستوران‌های کراکوف معرفی شده است، رستورانی با قیمت مناسب، منوی غذایی جذاب لهستانی و نوردیک است؛
• کافه چدر: کافه چدر (Cheder) کافه‌ای شیک و مدرن با قهوه دلچسب و کتابخانه‌ای بزرگ از کتاب‌های لهستانی و انگلیسی مکانی عالی برای قرارهای دوستانه است؛
• رستوران حمسا: در رستوران حمسا (Hamsa) منوی جذابی از غذاهای خاورمیانه‌ای سرو می‌شود. این رستوران در کازیمیرز و در نزدیکی کنیسه رمو قرار دارد؛
• رستوران هانا سوشی: رستوران هانا سوشی (Hana Sushi) یکی از رستوران‌های ارزان‌قیمت در کازیمیرز است که غذاهایی ساده و باکیفیت عرضه می‌کند. در این رستوران سوشی‌های عالی توسط اساتید توانمند و غذاهای کره‌ای هم سرو می‌شود.

فروشگاه های خرید معروف در محله یهودی ها کراکوف

علاوه‌بر کافه و رستوران، کازیمیرز شهری مملو از فروشگاه‌های کوچک است. از گالری‌های متنوع، غرفه‌های جواهرات دست‌ساز و صنایع دستی تا بازارهای قدیمی، مغازه‌های ساز و کتاب‌فروشی‌های یهودی که کاوش میان آن‌ها لذتبخش است. بسیاری از این فروشگاه‌های خرید در نزدیکی ظهر فعالیت خود را آغاز می‌کنند. در ادامه با تعدادی از فروشگاه‌های معروف خرید در کازیمیرز آشنا می‌شویم:

• بازار نووی: بازار نووی (Plac Nowy) مکانی محبوب برای مردم محلی کراکوف است که می‌توانند محصولات تازه خود را در این بازار در طول هفته برای فروش بگذارند. در آخر هفته‌ها هم بازاری برای فروش لباس و اجناس قدیمی، یادگاری‌های دوران شوروی و سوغاتی‌های یهودی برقرار است؛
• بوتیک ماپایا: در بوتیک ماپایا (MAPAYA Boutique) لباس زنانه دست‌دوز با پارچه‌های مرغوب و طرح‌هایی الهام‌گرفته از فرهنگ ژاپن و لهستان همراه با لباس‌های کیمونو به فروش می‌رسد؛
• آنا گرگوری: بوتیک آنا گرگوری (Anna Gregory) که در محله یهودی ها کراکوف واقع شده است، مانند بوتیک ماپایا لباس‌هایی به سبک اسکاندیناویایی، مینیمال و رسمی برای زنان عرضه می‌کند. لباس‌های این بوتیک با توجه به فصل تغییر می‌کند و می‌توانید بافت‌هایی جذاب را در زمستان خریداری کنید؛
• جواهرات بلازکو: در فروشگاه جواهرات بلازکو (Blazko Jewellery) زیورآلات دست‌ساز زیبا با قیمتی مناسب به فروش می‌رسد. حلقه‌ها، گوشواره‌ها، دست‌بند، گردن‌بند و دکمه‌های سرآستین و هرکدام از جواهراتی که در این فروشگاه می‌بینید با ظرافت و با الهام از سبک هنر نو (Art Nouveau) طراحی و ساخته شده‌اند؛
• بوتیک مغناطیسی: بوتیک مغناطیسی (Magnetic Story) یک فروشگاه کوچک و جذابی است که در آن انواع قطعه‌های مغناطیسی سرامیکی کوچکی به فروش می‌رسد که هر کدام درباره فرهنگ و هنر کراکوف است.

هتل های معروف محله یهودی ها کراکوف

کازیمیرز شهری با هتل‌های ارزان‌قیمت و قیمت مناسب است. تنها تعداد کمی بوتیک هتل لوکس با قیمت‌های بالا در این منطقه وجود دارند. از این رو، اقامت در کازیمیرز معمولا هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه دارد. در ادامه با تعدادی از بهترین هتل‌های این شهر آشنا می‌شویم:

• هتل گلدن تولیپ: هتل گلدن تولیپ (Golden Tulip Krakow Kazimierz) هتلی ۴ ستاره و لوکس در کازیمیرز، قلب کراکوف است که فضایی آرامش‌بخش، مجهز و زیبا را در اختیار مسافران خود قرار می‌دهد؛
• بوتیک هتل وارسزائور: هتل وارسزائور (Warszauer Hotel) هتلی دنج، راحت و مجهز با ۱۰ اتاق که در قلب کازیمیرز واقع شده است؛
• هتل استر: هتل استر (Hotel Ester) یک هتل دنج با قیمتی مناسب در کازیمیرز بوده که امکانات مناسبی را در اختیار مسافران خود قرار می‌دهد؛
• هتل عدن: هتل عدن (Hotel Eden) یکی دیگر از هتل‌های مقرون‌به‌صرفه در کازیمیرز بوده که در کنار خدمات و امکانات کامل خود، اسپا سنتی یهودیان را هم ارائه می‌کند؛
• هتل کازیمیرز: اگر در سفر خود به کازیمیرز به دنبال هتلی با خدمات و امکانات مناسب و در عین حال قیمت ارزان هستید، هتل کازیمیرز را انتخاب کنید. هتلی که در مرکز شهر واقع شده و اقامت خوبی را برای مسافران خود به ارمغان می‌آورد.