قسطنطنیه کجاست و از چه زمانی شکل گرفت؟

قسطنطنیه کجاست؟ مطمئناً بسیاری از شما نام این شهر را به خاطر نام سختی که دارد، شنیده اید اما نمی دانید این شهر کجاست.

کسانی که قصد سفر با تور ترکیه را دارند، بهتر است بیشتر با فرهنگ مهم‌ترین شهر این کشور، یعنی قسطنطنیه (Constantinople) یا همان استانبول امروزی آشنا شوند. در ادامه، به صورت مفصل درباره تاریخچه قسطنطنیه و تغییر نام آن به استانبول صحبت خواهیم کرد.

فهرست مطالب

• قسطنطنیه کجاست
• تاریخچه قسطنطنیه
• پیشرفت های استانبول از گذشته تاکنون

قسطنطنیه کجاست؟

وقتی از بسیاری از افرد می‌پرسیم که قسطنطنیه در کجا قرار دارد، نمی‌توانند به این سوال پاسخ دهند. شاید برای شما جالب باشد که بدانید قسطنطنیه یکی از شهرهای باستانی بسیار قدیمی در ترکیه امروزی شناخته می‌شود که در حال حاضر با نام استانبول شهرت دارد و یکی از مهمترین شهرهای گردشگری ترکیه و حتی خاورمیانه به شمار می‌آید.

تاریخچه قسطنطنیه

شهر قسطنطنیه که در آن زمان یکی از مهمترین شهرهای روم باستان در نظر گرفته می‌شد، برای اولین بار در قرن هفتم قبل از میلاد مستقر شد و به عنوان یک شهر مجزا شناخته شد. اما در سال ۳۳۰ پس از میلاد، این شهر به یکی از مهمترین شهرهای روم باستان تبدیل شد که در واقع یک شهر مسیحی با معماری باشکوه و ثروت‌های بسیار زیاد بود. شهر قسطنطنیه حتی به مدت ۱۱۰۰ سال بعد هم به عنوان پایتخت و مقر امپراتوری بیزانس در نظر گرفته می‌شد و دوره‌های سخت و آسان زیادی را از سر گذراند تا به شرایطی که در حال حاضر دارد، برسد. این شهر تا زمانی که در سال ۱۴۵۳ محمد دوم امپراتوری عثمانی موفق به محاصره این شهر شد، همچنان پایتخت امپراتوری روم بود.

پیش از این گفتیم که این شهر از نظر اقتصادی اهمیت بسیار زیادی داشت. چرا که یکی از شهرهای بندری به شمار می‌آمد. تا قبل از این که ایالت‌های دریایی ایتالیا پیدا شوند، شهر قسطنطنیه اولین شهر تجاری و بندری بود و تو اواسط قرن یازدهم، معتبرترین و قوی‌ترین قدرت کل اروپا برشمرده می‌شد.

بعد از این که تا حدودی متوجه شدید که قسطنطنیه کجاست و در کجا شروع شد، لازم است بدانید که این شهر بعد از شروع به عنوان پایتخت روم باستان، به ۱۴ بخش مختلف تقسیم شد و یک دیوار مستحکم اطراف آن ساختند. در این شهر انواع زیورآلات و عتیقه‌جات مربوط به باستان در پایتخت جدید قرار دادند و در خیابان‌های وسیع، مجسمه‌های فرمانروایان بزرگی مانند اسکندر مقدونی و ژولیوس سزار را گذاشتند. علاوه بر این موارد، امپراطور برای افزایش جمعیت شهر قسطنطنیه، به مردم ساکن در این شهر جیره غذایی رایگان می‌داد.

دین شهر قسطنطنیه بعد از پایه گذاری

بعد از پایه‌گذاری قسطنطنیه و تاسیس روم باستان، هدف بسیاری از فرمانروایان و حاکمان این بود که دین مسیحیت را به عنوان دین رسمی و دولتی شهر اعلام کند. با این حال، این هدف تا زمان به قدرت رسیدن تئودوسیوس در سال ۳۷۹ اتفاق نیفتاد. اما این فرمانروا در اولین شورای قسطنطنیه در سال ۳۸۱، از این قانون حمایت کرد.

بعد از آن که لئو سوم در سال ۷۳۰ در قسطنطنیه، پرستش بت‌های بی و سنگی را غیرقانونی اعلام کرد، قسطنطنیه به یکی از مهم‌ترین مکان‌های مناقشات بت‌پرستی و بت‌شکنی تبدیل شد. اگرچه هفتمین شورای جهانی قسطنطنیه در سال ۷۸۷ این تصمیم را لغو کرد، اما تا کمتر از ۳۰ سال بعد، همچنان بت شکنی یکی از قوانینی به شمار می‌آمد که تا سال ۸۴۳ ادامه داشت.

اما در سال ۱۰۵۴، کلیسای مسیحی شهر قسطنطنیه به دو بخش رومی و شرقی تقسیم شد. به همین ترتیب، قسطنطنیه به عنوان مقر کلیسای مسیحیت ارتدوکس شرقی در نظر گرفته شد. حتی تا زمانی که امپراتوری عثمانی که دین اسلام را قبول داشت در قرن پانزدهم کنترل قسطنطنیه را به دست گرفت، همچنان به عنوان مقر کلیسای مسیحیت باقی مانده بود.

سقوط قسطنطنیه

قسطنطنیه که با نام کنستانتین نیز شناخته می‌شود، به خاطر ثروت بسیار عظیم و گسترده خود شهرت بسیار زیادی دارد. این شهر به مدت بیشتر از ۱۰۰۰ سال، به عنوان پایتخت بیزانس نظر گرفته می‌شد و در این بازه زمانی، در برابر بیشتر از ده‌ها محاصره ایستادگی کرد. قرن‌های هفتم و هشتم بسیاری از ارتش‌های اعراب و در قرن نهم و دهم نیز بلغارها و روس‌ها به این شهر لشکرکشی کردند و همچنان نتوانستند قسطنطنیه را فتح کنند.

با این حال، در اوایل قرن سیزدهم و قبل از رفتن به اورشلیم بود که ارتش‌های جنگ‌های صلیبی وارد قسطنطنیه شدند و در سال ۱۲۲۴، این شهر را غارت کرده و یک کشور لاتین و تازه تاسیس کردند. اگرچه بیزانسی‌ها در سال ۱۲۶۱ توانستند کنترل قسطنطنیه را بازپس بگیرند، اما در آن زمان این شهر فقط اسماً یک مرکز اصلی کشور بود که در واقع نوعی پوسته امپراتوری در نظر گرفته می‌شد و از نظر سیاسی، قدرتی در دست نداشت.

کمی بعد از این که عثمانی‌ها در سال ۱۴۵۱ به قدرت رسیدند، امپراطور محمد دوم شروع به ایجاد برنامه‌هایی کرد تا بتواند بار دیگر به قسطنطنیه حمله بزرگی کند. او با برنامه‌های از پیش تعیین شده، نیروهای مسلح و حجم بسیار زیادی از اسلحه و باروتی که داشت، در تاریخ ۲۹ مه ۱۴۵۳ توانست حکومت مسلمانان را از قسطنطنیه بگیرد.

حکومت عثمانی در قسطنطنیه

در حالی که در دهه‌های اولیه بعد از سقوط قسطنطنیه این شهر همچنان تحت فرمان امپراتوری عثمانی بود، دین اسلام به عنوان دین اصلی این شهر در نظر گرفته شد و کلیساها به مساجد تبدیل شدند. با این حال، محمد دوم اجازه داد که برخی از افراد همچنان به دین مسیحیت ادامه دهند و به این منظور، کلیسای حواریون مقدس (Holy Apostles) را به همین شکل باقی گذاشت.

بعد از محمد فاتح، برجسته‌ترین فرمانروای عثمانی، یعنی سلیمان روی قدرت آمد که مدت زمان فرمانروایی او از سال ۱۵۲۰ تا ۱۵۶۶ بود. سلیمان با تلاش‌های بسیار زیادی که در زمینه موضوعات عمومی و قضایی در قسطنطنیه انجام داد، توانست از هنر این کشور دفاع کند و امپراتوری خود را گسترش دهد. در قرن نوزدهم نیز دولت عثمانی رو به زوال رفت و همچنان برخی اصلاحات مختلف را در شهر جرا می‌کرد.

تبدیل قسطنطنیه به استانبول امروزی

اگر می‌خواهید بدانید که در حال حاضر قسطنطنیه کجاست و به چه شهری گفته می‌شود، باید بگوییم که استانبول در ترکیه در واقع همان قسطنطنیه قدیمی است. در اوایل قرن بیستم، جنگ‌های بالکان و جنگ جهانی اول و همچنین جنگ یونان و ترکیه باعث شدند که بقایای امپراتوری عثمانی به طور کامل از بین بروند.

در نتیجه، در سال ۱۹۲۳ یک معاهده رسمی با نام معاهده لوزان به امضا رسید که منجر به پایه گذاری رسمی جمهوری ترکیه شد و پایتخت آن نیز شهر آنکارا در نظر گرفته می‌شد. در حالی که از مدت‌ها زمان پیش تاکنون بسیاری از افراد قسطنطنیه را با نام استانبول نیز می‌شناختند، از سال ۱۹۳۰ به بعد این شهر به طور رسمی نام استانبول را به خود گرفت و تاکنون نیز با همین نام شناخته می‌شود.

از آنجا که در طول جنگ جهانی دوم ترکیه یکی از کشورهای بی‌طرف بود، استانبول در این جنگ هیچ آسیبی ندید. حتی در دوره بعد از جنگ جهانی دوم، جمعیت و حتی وسعت استانبول تا حد خیلی زیادی افزایش پیدا کرد و گسترش یافت. چرا که بسیاری از روستاییان که به دنبال شغل مناسبی بعد از جنگ جهانی دوم بودند، به استانبول نقل مکان کردند. به طوری که در نیمه دوم قرن بیستم، جمعیت استانبول تقریباً ۱۰ برابر افزایش یافت که این رقم واقعاً چشمگیری است. در نتیجه، زیرساخت‌های استانبول دچار تغییرات زیادی شد و به یکی از مهم‌ترین شهرهای خاورمیانه تبدیل شد.

پیشرفت های استانبول از گذشته تاکنون

از آنجا که جمعیت استانبول بعد از دوره جنگ جهانی دوم به طور غیرمنتظره‌ای افزایش یافت، شهر توانایی لازم برای مقابله با این جمعیت را نداشت و بسیاری از زیرساخت‌های استانبول مشکل داشتند. به عنوان مثال، ساختمان‌ها کیفیت پایینی داشت و آلودگی هوا به حداکثر رسید.

حتی در قسمت‌های زیادی از استانبول که مستعد زمین لرزه بودند، زلزله‌های متعددی رخ می‌داد و این موضوعات منجر به تلفات جانی بسیار زیادی شدند. برای مثال، در سال ۱۹۹۹ در ماه آگوست، زمین لرزه شدیدی در نزدیکی استانبول رخ داد که بیشتر از ۱۵۰۰۰ نفر جان خود را از دست دادند.

این موضوعات تاثیر بسیار زیادی در ایجاد تحول و پیشرفت استانبول داشتند و موجب شدند که مسئولان سریع‌تر به فکر راه حل باشند. قسمت‌های زیاد و بزرگی از شهر تخریب یا پاکسازی شدند تا مسئولان بتوانند بزرگراه‌های مدرنی در این شهر راه‌اندازی کنند که منجر به گسترش سریع‌تر شهر شود. تا پایان قرن بیستم، پروژه‌های بزرگی برای اتصال بخش‌های آسیایی و اروپایی استانبول به‌صورت زمینی و راه آهن انجام شدند.

در آغاز قرن ۲۱، تلاش‌های زیادی برای جذب سرمایه در این شهر انجام شد و این تلاش‌ها منجر به توسعه سریع‌تر شهر شد. علاوه بر پیشرفت‌های قابل‌توجه در زمینه صنعت حمل و نقل و زیرساخت‌های شهری، ساختمان‌های قدیمی تا حد خیلی زیادی بازسازی یا تغییر کاربری داده شدند، بناهای قدیمی بازسازی شدند و جای آنها آسمان خراش‌ها و سازه‌های جدیدی جای آنها را گرفتند. در دهه اول قرن ۲۱، تعداد جمعیت استانبول تا یک سوم دیگر افزایش یافت.

پرسش‌های متداول