درخت بائوباب، نماد زندگی در بیابان های آفریقا

درخت بائوباب از نزدیک به ۲۰۰ میلیون سال پیش تاکنون پابرجا مانده است و خیلی از مردم آفریقا این درخت را با نام درخت زندگی می شناسند.

درخت بائوباب یکی از قدیمی‌ترین درختان کره زمین است که در قاره آفریقا یافت می‌شود. این درخت تا این حد اهمیت دارد که در حال حاضر به‌عنوان نمادی از قاره آفریقا به شمار می‌آید. نکته جالب توجه درباره این درخت این است که بیشتر از ۳۰۰ نوع کاربرد مختلف برای زندگی جانوران متعدد دارد. به‌گونه‌ای که ریشه آن برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید است و به عنوان یک گیاه فوق‌العاده کاربردی در سنت‌ها و فرهنگ بومی آفریقا به شمار می‌آید. از این رو، خیلی از مردم آفریقا این درخت را با نام درخت زندگی نیز می‌شناسند؛ وجود این درخت می‌تواند به مردم و جانوران حیات و زندگی ببخشد.

فهرست مطالب

• درخت بائوباب چیست؟
• درخت بائوباب در کدام زیست بوم است؟
• بزرگترین درخت بائوباب با نام ساگوله
• افسانه درخت بائوباب
• میوه درخت بائوباب
• قدمت درختان آفریقایی بائوباب
• قدیمی‌ ترین درخت بائوباب شناخته شده
• مقاومت درختان بائوباب در تغییرات آب و هوایی

درخت بائوباب چیست؟

درختان بائوباب (Adansonia) با آن تنه‌های کلفت و عجیبشان، یکی از نمادین‌ترین گیاهان آفریقا، ماداگاسکار و استرالیا هستند. این درختان که عمر بسیار طولانی دارند و به خانواده پنیرکیان (Malvaceae) تعلق دارند، در فرهنگ‌های مختلف جایگاه ویژه‌ای دارند. شش گونه از بائوباب‌ها فقط در جزیره ماداگاسکار یافت می‌شوند، در حالی که بقیه در قاره آفریقا، شبه جزیره عربستان و شمال غربی استرالیا رشد می‌کنند. شکل عجیب این درختان، باعث شده که مردم داستان‌های زیادی درباره آن‌ها بسازند. یکی از این داستان‌ها می‌گوید که شیطان بائوباب را از زمین کنده و آن را وارونه کاشته است. بائوباب‌ها فقط درختان زیبایی نیستند، بلکه برای مردم محلی هم بسیار مفید هستند. از میوه، برگ و پوست این درختان برای غذا، دارو و ساختن خانه استفاده می‌شود.

درخت بائوباب در کدام زیست بوم است؟

درختان بائوباب برای همه قسمت‌های اکوسیستم ساوانای آفریقا (Savanna) که اکوسیستم خشکی هم دارد، بسیار ضروری هستند. چراکه وجود این درختان باعث می‌شوند که خاک تا حد خیلی زیادی مرطوب شود و مواد مغذی بهتر بتوانند در خاک بازیافت شوند. در نتیجه این امر، فرسایش خاک کمتر رخ می‌دهد و شرایط اکوسیستم خیلی بهتر می‌شود. تمام این موارد به خاطر وجود ریشه بسیار عظیم درخت بائوباب است.

درخت بائوباب، نماد زندگی در بیابان های آفریقا

وجود درختان بائوباب در آب و هوای خشک ساوانای آفریقا، باعث شده که این درختان به عنوان نماد زندگی در نظر گرفته شوند. دلیل این موضوع هم این است که غالباً در این مکان‌ها هیچ گیاه و درخت دیگری امکان رشد کردن ندارد. درختان دارای گل‌های سفید و بزرگی هستند که موقع شب باز می‌شوند و در بازه زمانی ۲۴ ساعت، تمام این گلبرگ‌ها می‌ریزند و صحنه بسیار زیبایی را به وجود می‌آورند.

اهمیت درخت بائوباب برای بشر

درخت بائوباب فقط برای حیوانات و جانوران، بلکه برای انسان نیز بسیار مغذی است و خیلی از انسان‌ها از آن تغذیه می‌کنند. به این صورت که انسان باید پالپ میوه بائوباب به صورت مجزا بخورد، آن را در آب خیس کند و نوشیدنی تازه‌ای نیز به وجود بیاورد. برخی از افراد به مربای این گیاه علاقه دارند و گیاه برخی دیگر نیز آن را به رشته می‌کنند. آسیاب کردن میوه بائوباب نیز باعث می‌شود که شما ماده شبیه به قهوه به وجود بیاورید و با دم کردن آن، از انرژی و مواد مغذی موجود در آن بهره‌مند شوید.علاوه بر این، انسان‌ها از پوست آن برای ساختن لوازم مختلف استفاده می‌کنند. برخی از مهمترین لوازمی که برای استفاده از پوست این درخت مورد استفاده قرار می‌گیرند، شامل مواردی مانند انواع طناب‌ها، حصیر و سبد می‌شوند. همچنین با استفاده از بوستان می‌توان کاغذ و پارچه نیز تولید کرد. حتی برگ این درختان نیز برای سلامتی بسیار مفید هستند. به همین دلیل مردم آفریقا پوست بائوباب را جوشانده و برای خود دمنوش تهیه می‌کنند. مردم بومی آفریقا از گرده گل‌های یک روزه بائوباب برای خود چسب تهیه می‌کنند.

بزرگترین درخت بائوباب با نام ساگوله

در دل جنگل‌های آفریقای جنوبی، درختی وجود دارد که به دلیل اندازه و قدمت خود، شهرت جهانی دارد. این درخت که ساگوله (Sagole) نامیده می‌شود، بزرگ‌ترین بائوباب زنده‌ی جهان است. بائوباب‌ها درختانی با تنه‌های کلفت و عجیب هستند که در مناطق خشک آفریقا رشد می‌کنند. درخت ساگوله، با تنه‌ای بسیار پهن و ارتفاعی نزدیک به ۲۰ متر، منظره‌ای دیدنی را خلق کرده است. این درخت آنقدر بزرگ است که سایه‌ی آن می‌تواند مساحتی به اندازه یک خانه را پوشش دهد. دانشمندان تخمین زده‌اند که سن این درخت بسیار زیاد است و وزن آن به ده‌ها تن می‌رسد. بائوباب ساگوله، نه تنها به دلیل اندازه بزرگش، بلکه به دلیل اهمیت زیست‌محیطی و فرهنگی آن نیز شناخته شده است. این درخت، خانه‌ی بسیاری از حیوانات و پرندگان است و برای مردم محلی نیز اهمیت زیادی دارد.در دل جنگل‌های آفریقای جنوبی، درختی وجود دارد که به دلیل اندازه و قدمت خود، شهرت جهانی دارد. این درخت که ساگوله نامیده می‌شود، بزرگ‌ترین بائوباب زنده‌ی جهان است. بائوباب‌ها درختانی با تنه‌های کلفت و عجیب هستند که در مناطق خشک آفریقا رشد می‌کنند.

درخت ساگوله، با تنه‌ای بسیار پهن و ارتفاعی نزدیک به ۲۰ متر، منظره‌ای دیدنی را خلق کرده است. این درخت آنقدر بزرگ است که سایه‌ی آن می‌تواند مساحتی به اندازه یک خانه را پوشش دهد. دانشمندان تخمین زده‌اند که سن این درخت بسیار زیاد است و وزن آن به ده‌ها تن می‌رسد.بائوباب ساگوله، نه تنها به دلیل اندازه بزرگش، بلکه به دلیل اهمیت زیست‌محیطی و فرهنگی آن نیز شناخته شده است. این درخت، خانه‌ی بسیاری از حیوانات و پرندگان است و برای مردم محلی نیز اهمیت زیادی دارد.

افسانه درخت بائوباب

افسانه‌های زیادی درباره درخت بائوباب در آفریقا وجود دارند. اگر به تصاویر این درخت نگاه کنید، متوجه می‌شوید که شکل شاخه‌های آن دقیقاً مانند ریشه درختان دیگر است. به عبارت دیگر، شاخه‌های این درخت شباهت خیلی زیادی با ریشه درختان دارند و به همین دلیل بسیاری از مردم محلی آفریقا به این افسانه اعتقاد دارند که درختان بائوباب بیش از اندازه مغرور بودند و به همین دلیل خدایان از آن‌ها عصبانی شده و آن‌ها را به شکل برعکس آفریدند. به این صورت که ریشه آن‌ها از زمین خارج است و شاخه‌هایشان درون زمین قرار می‌گیرد.

میوه درخت بائوباب

یکی از مهمترین ویژگی‌های جالب درباره درختان بائوباب این است که در فصل‌های بارانی، تنه درختان آب را در خود جذب و ذخیره می‌کنند و سپس زمانی که به فصل خشک و تابستان رسیدند، میوه‌ها و مواد غذایی را با این آب موجود در تنه تغذیه می‌کنند.

میوه درخت بائوباب حاوی مقدار قابل‌توجهی ویتامین C و اسید تارتاریک است که به‌عنوان یکی از منابع غذایی حیاتی و سالم برای بسیاری از گونه‌ها به شمار می‌آید. همچنین این درختان یکی از منابع اصلی برای تامین آب مورد نیاز حیوانات و همچنین پناهگاهی برای جانورانی مانند، مارمولک‌ها، میمون‌ها، پرندگان و حتی فیل‌ها هستند. خفاش‌ها نیز روی گل‌های این درختان گرده‌ افشانی و از شهد آن‌ها تغذیه می‌کنند. به طور کلی، درخت بائوباب نه تنها از نظر اندازه، طول عمر و میوه آن، بلکه به خاطر رشد مداوم چندین ساقه مختلف، توانسته توجه بسیاری از افراد در سراسر دنیا را به سمت خود جلب کند. بین همه‌های درختان نیز پوست‌هایی به وجود می‌آیند که سایر حیوانات می‌توانند از آن‌ها تغذیه کنند.

قدمت درختان آفریقایی بائوباب

شاید برای شما جالب باشد که بدانید درخت بائوباب قدمت بسیار زیادی دارد و پیش از پیدایش انسان‌ها نیز روی کره زمین وجود داشته است. قدمت این درخت به بیشتر از ۲۰۰ میلیون سال پیش باز می‌گردد. محققان و کاشفان اروپایی ادعا کرده‌اند که این نوع درخت می‌تواند تا بیشتر از ۵۰۰۰ سال عمر کند. بااین‌حال، تحقیقات واقعی و انجام شده روی این درختان نشان می‌دهند که به احتمال خیلی زیاد عمر آن‌ها در واقعیت ۳۰۰۰ سال باشد که همچنان عمر بسیار زیادی نسبت به سایر درختان روی کره زمین است.

درخت بائوباب نه تنها از نظر عمر بالا و قدمت زیاد، بلکه از نظر ارتفاع و اندازه نیز توانسته رکورد خود را در میان سایر درخت‌ها بزند. به‌گونه‌ای که ارتفاع این درختان غالباً به حدوداً ۳۰ متر ‌رسد و محیط بسیار بزرگی را در بر می‌گیرند. از این رو، در گذشته به‌عنوان سرپناه و مکانی برای زندگی خیلی از افراد در نظر گرفته می‌شد. بسیاری از حیوانات نیز از این گیاه تغذیه می‌کنند. گستردگی زیاد این درخت باعث شده که مردمان قدیمی و بومی در ساوانای آفریقا، زیر این درخت‌ها تجمع می‌کرده و به همراه سایر افراد قبیله‌شان، زندگی خود را می‌گذراندند، چراکه این درخت‌ها سایه گسترده‌ای به وجود می‌آوردند و مکان بسیار خوبی را برای زندگی ایجاد می‌کردند.

قدیمی ترین درخت بائوباب شناخته شده

بائوباب آفریقایی، یک درخت عجیب و غریب با تنه‌ای عظیم و عمر طولانی، یکی از نمادهای آفریقا است. این درخت، که به عنوان "درخت زندگی" شناخته می‌شود، در مناطق خشک و نیمه خشک آفریقا رشد می‌کند و برای مردم محلی بسیار مهم است. قدیمی‌ترین بائوباب شناخته شده، در نامیبیا قرار دارد و قدمتی حدود ۱۲۷۵ سال دارد. این درخت، با تنه‌ی ضخیم و توخالی خود، می‌تواند آب را برای مدت طولانی ذخیره کند. گل‌های این درخت، که شب‌ها شکوفا می‌شوند، توسط خفاش‌ها گرده افشانی می‌شوند. میوه‌ی بائوباب، حاوی یک تفاله خوش طعم و مغذی است که از آن می‌توان نوشیدنی خنک و سالم تهیه کرد. در سال‌های اخیر، دانشمندان متوجه شده‌اند که بسیاری از بائوباب‌های قدیمی در حال مرگ هستند. این پدیده غیرمعمول، ممکن است به دلیل تغییرات اقلیمی باشد. مرگ این درختان، که نمادهای فرهنگی و زیست‌محیطی مهمی هستند، زنگ خطری برای آینده این منطقه است.

مقاومت درختان بائوباب در تغییرات آب و هوایی

از سال‌های بسیار دور تاکنون، مردمان بومی آفریقا یاد گرفته‌اند که به طور هماهنگی با این درختان زندگی کنند و بدون این که آسیبی به آن‌ها برسانند، از ویژگی‌های مثبت آن‌ها استفاده نمایند. با این حال، به خاطر تغییرات بسیار شدید آب و هوایی در آفریقا، ۹ درخت از ۱۳ درخت قدیمی و بزرگ این قاره در دهه گذشته از بین رفتند. دانشمندان حدس می‌زنند که گرم شدن کره زمین، یکی از مهمترین دلایل از بین رفتن این درختان بسیار قدیمی و بزرگ بوده است. چراکه خشکسالی، بیماری‌ها و آتش سوزی باعث می‌شوند که درختان به مرور زمان ضعیف شوند و آسیب ببینند.