روش های مومیایی کردن اجساد در گذشته

روش های مومیایی کردن، هنری باستانی و علمی مدرن، فرایندی است که در طول تاریخ بشر برای حفظ اجساد و جلوگیری از فساد آن ها به کار گرفته شده است.

روش های مومیایی کردن که ریشه در باورها و آداب و رسوم مختلف دارد، از تمدن‌های کهن تا جوامع امروزی ادامه یافته و با پیشرفت علم و تکنولوژی، دستخوش تحولات چشمگیری شده است. در این مقاله، به بررسی روش‌های مومیایی کردن از دوران باستان تا عصر حاضر می‌پردازیم. از روش‌های سنتی و ابتدایی که در تمدن‌هایی همچون مصر و چین باستان مورد استفاده قرار می‌گرفت تا تکنیک‌های پیشرفته و پیچیده امروزی که بر پایه دانش شیمی و پزشکی استوار هستند؛ هدف ما آشنایی با تنوع روش‌ها، اهداف و کاربردهای مومیایی کردن در طول تاریخ و همچنین بررسی ابعاد اخلاقی و فلسفی این عمل است.

فهرست مطالب 

• مومیایی چیست؟
• مومیایی کردن اجساد در مصر باستان
• مومیایی کردن اجساد در آند
• مومیایی کردن اجساد در چین باستان
• مومیایی کردن طبیعی
• روش های مدرن مومیایی کردن
• مومیایی کردن در مناطق قفقاز
• آیا مومیایی کردن فقط مختص انسان بوده است؟

مومیایی چیست؟ 

مومیایی کردن به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن بدن انسان یا حیوان برای جلوگیری از تجزیه طبیعی و حفظ آن انجام می‌شود. این فرآیند به دو صورت طبیعی و مصنوعی انجام می‌شود. در اینجا تمرکز بر مومیایی کردن مصنوعی است که عمدتاً در تمدن‌های باستانی، به ویژه مصر باستان، انجام می‌شد. مومیایی‌های مصری به صورت عمدی و با انجام آئین‌ها و فرایندهای خاصی بر روی جسد برای حفظ بافت‌های نرم ایجاد می‌شدند.

مومیایی کردن با چه هدفی انجام می‌شود؟

مومیایی کردن به معنای حفظ بدن پس از مرگ است تا از تجزیه و پوسیدگی آن جلوگیری شود. این فرآیند شامل تخلیه اعضای داخلی، خشک کردن و بسته‌بندی بدن با استفاده از مواد مختلف است.

اهداف مومیایی کردن

۱. حفظ بدن برای زندگی پس از مرگ: یکی از اصلی‌ترین اهداف مومیایی کردن در مصر باستان این بود که بدن برای زندگی پس از مرگ حفظ شود. مصریان معتقد بودند که روح پس از مرگ به بدن بازمی‌گردد و برای همین باید بدن سالم بماند.

۲. مذهبی و آیینی: مومیایی کردن بخشی از آیین‌های مذهبی و مراسم تدفین بود. این فرآیند به عنوان یک عمل مقدس و برای آماده‌سازی فرد برای سفر به دنیای پس از مرگ انجام می‌شد.

۳. نشانه‌ای از مقام و موقعیت اجتماعی: مومیایی کردن به ویژه برای فرعون‌ها، اشراف و افراد بلندپایه انجام می‌شد. مومیایی شدن نشان‌دهنده اهمیت و مقام فرد در جامعه بود.

۴. حفظ تاریخ و فرهنگ: برخی از تمدن‌ها از مومیایی کردن برای حفظ بدن‌های برجسته و مهم استفاده می‌کردند تا تاریخ و فرهنگ خود را به نسل‌های بعدی منتقل کنند.

فرآیند مومیایی کردن در مصر باستان

۱. تخلیه اعضای داخلی: ابتدا اعضای داخلی بدن برداشته می‌شدند تا از پوسیدگی جلوگیری شود.

۲. خشک کردن بدن: بدن با استفاده از ناترون خشک می‌شد که یک فرآیند چند هفته‌ای بود.

۳. بسته‌بندی با پارچه‌های کتانی: بدن پس از خشک شدن با پارچه‌های کتانی و مواد معطر بسته‌بندی می‌شد.

۴. قرار دادن در تابوت: مومیایی نهایی در یک تابوت قرار می‌گرفت و معمولاً با نقوش و نمادهای مذهبی تزئین می‌شد.

مومیایی کردن در سایر فرهنگ ها

علاوه بر مصر، مومیایی کردن در فرهنگ‌های دیگر نیز انجام می‌شد:

• تمدن‌های پیشاکلمبی: در پرو و شیلی، فرهنگ‌هایی مانند اینکاها و چیموها بدن‌ها را مومیایی می‌کردند.
• چین: برخی اعضای خانواده سلطنتی در چین نیز مومیایی می‌شدند.
• قفقاز: در برخی مناطق قفقاز نیز مومیایی کردن رایج بوده است.

در مجموع، مومیایی کردن به عنوان یک روش برای حفظ بدن‌ها و همچنین به عنوان بخشی از اعتقادات و آیین‌های مذهبی و فرهنگی اهمیت زیادی داشته است.

مومیایی کردن اجساد در مصر باستان

مومیایی کردن در مصر باستان یکی از پیچیده‌ترین و مفصل‌ترین روش‌های حفظ اجساد در تاریخ باستان است. این فرآیند به دلایل مذهبی و اعتقادی انجام می‌شد و مومیایی‌ها را برای زندگی پس از مرگ آماده می‌کرد. در ادامه مراحل اصلی مومیایی کردن در مصر باستان توضیح داده شده است:

مراحل مومیایی کردن در مصر باستان

۱. آماده‌سازی بدن

• شستشوی بدن: جسد با آب نیل و یا آب نمک شسته می‌شد تا هرگونه آلودگی پاک شود.
• برداشتن اعضای داخلی: برای جلوگیری از تجزیه بدن، اعضای داخلی مانند مغز، کبد، معده، و روده‌ها از بدن خارج می‌شدند. مغز از طریق بینی با استفاده از ابزار خاصی برداشته می‌شد.

۲. خشک کردن بدن

• استفاده از ناترون: بدن با ناترون، نوعی نمک طبیعی که در مصر فراوان بود، پوشانده می‌شد. این فرآیند حدود ۴۰ روز طول می‌کشید و باعث خشک شدن کامل بدن می‌شد.

۳. بسته‌بندی و محافظت از بدن

• پر کردن بدن: حفره‌های بدن با مواد معطر، پارچه‌های کتانی، و رزین پر می‌شدند تا شکل بدن حفظ شود.
• بسته‌بندی با پارچه‌های کتانی: بدن با پارچه‌های کتانی پیچیده می‌شد. این پارچه‌ها معمولاً به رزین و مواد معطر آغشته می‌شدند تا از تجزیه بیشتر جلوگیری کنند.
• محافظت با آموله‌ها: آموله‌ها و دعاها خاصی بین لایه‌های پارچه قرار داده می‌شدند تا بدن را از ارواح بد و خطرات محافظت کنند.

۴. آماده‌سازی تابوت

• ساخت تابوت: تابوت‌های چوبی با دقت ساخته و با نقوش و نوشته‌های مذهبی تزئین می‌شدند. این تابوت‌ها معمولاً دارای تصاویر و نوشته‌هایی بودند که مربوط به کتاب مردگان و دیگر متون مقدس مصری بود.

۵. تدفین

• قرار دادن در مقبره: جسد مومیایی شده در تابوت قرار داده می‌شد و به مقبره‌ای که معمولاً دارای اتاق‌های متعدد و ملحقات مختلف بود، منتقل می‌شد. این مقبره‌ها شامل اشیاء ارزشمند، غذا، نوشیدنی، و دیگر لوازم بودند که مصریان باور داشتند که مرده در زندگی پس از مرگ به آن‌ها نیاز خواهد داشت.
• مراسم مذهبی: کاهنان مراسم خاصی را انجام می‌دادند تا روح متوفی را به سوی دنیای پس از مرگ هدایت کنند.

اعتقادات مذهبی

مصریان باستان باور داشتند که مومیایی کردن و حفظ بدن برای زندگی پس از مرگ ضروری است. آن‌ها معتقد بودند که روح (کا و با) نیاز به بازگشت به بدن دارد و بدون حفظ بدن، روح نمی‌تواند در دنیای پس از مرگ زندگی کند. مومیایی کردن به عنوان راهی برای تضمین زندگی ابدی و ورود به دنیای خدایان تلقی می‌شد.

مومیایی کردن در مصر باستان نه تنها یک هنر بلکه یک علم پیچیده بود که توسط کاهنان و متخصصان انجام می‌شد. این فرآیند نشان دهنده احترام عمیق مصریان به مرگ و زندگی پس از مرگ است و نقش مهمی در فرهنگ و مذهب آن‌ها داشت.

مومیایی کردن اجساد در آند (آمریکای جنوبی)

مومیایی کردن در آند، منطقه‌ای که امروزه شامل کشورهای پرو، بولیوی، شیلی، و دیگر بخش‌های آمریکای جنوبی است، یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین روش‌های حفظ اجساد در تاریخ جهان است. این فرآیند در فرهنگ‌های مختلف آند، به ویژه در تمدن‌های چون چیمو، موچه، و اینکا، به کار می‌رفته است. در زیر به جزئیات این روش‌ها و مراحل مختلف آن پرداخته شده است:

روش های مومیایی کردن در آند

۱. مومیایی‌های چیمو و موچه

• خشک کردن بدن: در این روش‌ها، اجساد به محیط‌های خشک و سرد کوهستانی منتقل می‌شدند تا به صورت طبیعی خشک شوند. این فرآیند به دلیل شرایط آب و هوایی آند به خوبی انجام می‌شد.
• برداشتن اعضای داخلی: اعضای داخلی مانند قلب، ریه‌ها و معده از بدن خارج می‌شدند تا از تجزیه بدن جلوگیری شود.
• استفاده از مواد طبیعی: بدن‌ها با استفاده از مواد طبیعی مانند برگ‌های گیاهی، رزین‌ها، و گیاهان معطر پر می‌شدند تا شکل بدن حفظ شود و از تجزیه بیشتر جلوگیری شود.
• بسته‌بندی بدن: اجساد با پارچه‌های کتانی و الیاف گیاهی پیچیده می‌شدند. این پارچه‌ها اغلب به مواد معطر آغشته می‌شدند.

۲. مومیایی‌های اینکا

• تکنیک‌های پیچیده‌تر: اینکاها از تکنیک‌های پیچیده‌تری برای مومیایی کردن استفاده می‌کردند که شامل ترکیبی از روش‌های طبیعی و مصنوعی بود.
• برداشتن اعضای داخلی: مانند دیگر فرهنگ‌ها، اعضای داخلی از بدن خارج می‌شدند.
• خشک کردن بدن: بدن‌ها به مکان‌های بلند و خشک مانند قله‌های کوهستانی یا غارهای خشک منتقل می‌شدند.
• تزئین و حفظ بدن: اجساد با پارچه‌های کتانی و تزئینات مختلفی مانند جواهرات، آموله‌ها و لباس‌های فاخر پیچیده می‌شدند.
• قرار دادن در موقعیت‌های خاص: مومیایی‌های اینکا به حالت‌های خاصی قرار داده می‌شدند، مانند حالت نشسته، که نشان‌دهنده وضعیت اجتماعی و مذهبی آن‌ها بود.

اعتقادات مذهبی و فرهنگی

ساکنان آند اعتقاد داشتند که مومیایی‌ها به نوعی به زندگی پس از مرگ بازمی‌گردند و می‌توانند با بازماندگان خود ارتباط برقرار کنند. مومیایی‌ها اغلب در مراسم‌های مذهبی و فرهنگی مورد استفاده قرار می‌گرفتند و به عنوان واسطه‌ای بین دنیای انسان‌ها و خدایان عمل می‌کردند. این اجساد مومیایی شده نشان‌دهنده احترام و تقدیر عمیق مردم آند نسبت به اجداد و گذشتگان خود بود.

موارد معروف

• مومیایی‌های چان چان: این مجموعه‌ای از مومیایی‌ها متعلق به فرهنگ چیمو است که در نزدیکی شهر ترائیخو در پرو یافت شده‌اند. این مومیایی‌ها به خوبی حفظ شده‌اند و نشان‌دهنده تکنیک‌های پیچیده مومیایی کردن در این فرهنگ هستند.
• مومیایی‌های یخچالی: برخی از مشهورترین مومیایی‌های آند اجسادی هستند که در یخچال‌های طبیعی کوه‌های آند یافت شده‌اند. یکی از معروف‌ترین آن‌ها، مومیایی «دختر یخی» است که در قله‌های کوه‌های آند در پرو کشف شده است.

مومیایی کردن در آند نشان‌دهنده تعهد و احترام عمیق فرهنگی مردم این منطقه نسبت به مرگ و زندگی پس از مرگ است. این فرآیند نه تنها یک تکنیک حفظ اجساد، بلکه بخشی از فرهنگ، مذهب و زندگی اجتماعی مردم آند بوده است. مومیایی‌های آند همچنان یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین شواهد باستان‌شناسی از زندگی و مرگ در این منطقه هستند.

مومیایی کردن اجساد در چین باستان

مومیایی کردن اجساد در چین باستان به اندازه مصر باستان رایج نبود، اما نمونه‌های قابل توجهی از مومیایی‌های طبیعی و مصنوعی در این کشور یافت شده است. در حالی که مصریان باستان به دنبال حفظ جسد برای زندگی پس از مرگ بودند، مومیایی کردن در چین باستان اغلب به دلایل دیگری انجام می‌شد.

دلایل مومیایی کردن در چین باستان:

• حفظ مقام و منزلت: مومیایی کردن اغلب برای افراد عالی‌رتبه مانند اشراف، مقامات دولتی و اعضای خانواده سلطنتی انجام می‌شد تا جایگاه اجتماعی و احترام آن‌ها را حفظ کند.
• اعتقادات مذهبی و فلسفی: برخی از فرقه‌های مذهبی و فلسفی در چین باستان معتقد بودند که حفظ جسد به روح اجازه می‌دهد تا در آرامش باقی بماند و به جهان دیگر منتقل شود.
• شرایط محیطی: در برخی مناطق چین، شرایط محیطی مانند آب و هوای خشک و سرد به طور طبیعی باعث حفظ اجساد می‌شد و منجر به تشکیل مومیایی‌های طبیعی می‌شد.

روش های مومیایی کردن در چین باستان:

روش‌های مومیایی کردن در چین باستان متفاوت بود و اغلب به منابع و اعتقادات موجود در هر منطقه بستگی داشت. برخی از روش‌های رایج عبارت بودند از:

• استفاده از تابوت‌های مهر و موم شده: اجساد در تابوت‌های چوبی یا سنگی قرار می‌گرفتند و با مواد مختلفی مانند لاک، زغال چوب و گیاهان دارویی پوشانده می‌شدند. سپس تابوت‌ها به دقت مهر و موم می‌شدند تا از ورود هوا و رطوبت جلوگیری شود.
• قرار دادن جسد در محیط‌های خشک: در برخی موارد، اجساد در غارها، گورستان‌های خشک و یا حتی در زیر شن و ماسه دفن می‌شدند. این محیط‌های خشک به حفظ طبیعی جسد کمک می‌کردند.
• استفاده از مواد شیمیایی: برخی از مومیایی‌ها با استفاده از مواد شیمیایی مانند جیوه، آرسنیک و نمک‌های مختلف درمان می‌شدند. این مواد به خشک شدن جسد و جلوگیری از فساد کمک می‌کردند.

نمونه های معروف مومیایی های چینی:

• بانو دای: این مومیایی متعلق به همسر یک مقام دولتی در سلسله هان (۲۰۶ قبل از میلاد تا ۲۲۰ میلادی) است. جسد بانو دای به طرز شگفت‌انگیزی سالم مانده و حتی اندام‌های داخلی او نیز قابل تشخیص هستند.
• مومیایی‌های سین کیانگ: در منطقه سین کیانگ در شمال غربی چین، چندین مومیایی طبیعی کشف شده‌اند که به دلیل آب و هوای خشک این منطقه به خوبی حفظ شده‌اند. این مومیایی‌ها به فرهنگ‌های مختلفی از جمله فرهنگ اروپایی و آسیایی تعلق دارند.

مومیایی‌های چینی باستان اطلاعات ارزشمندی درباره زندگی، فرهنگ، آداب و رسوم و باورهای مردم چین در دوران گذشته ارائه می‌دهند. مطالعه این مومیایی‌ها به باستان‌شناسان و مورخان کمک می‌کند تا درک بهتری از تاریخ و تمدن چین داشته باشند.

مومیایی کردن طبیعی

مومیایی کردن طبیعی به فرآیندی اشاره دارد که در آن بدن‌های انسان یا حیوان به طور طبیعی و بدون دخالت انسانی حفظ می‌شوند. این فرآیند معمولاً در شرایط محیطی خاصی اتفاق می‌افتد که مانع از تجزیه طبیعی بافت‌های بدن می‌شود. عواملی که می‌توانند به مومیایی شدن طبیعی کمک کنند شامل موارد زیر هستند:

• خشکی شدید: در مناطقی که رطوبت بسیار کم است، مانند بیابان‌ها، بدن‌ها می‌توانند به طور طبیعی خشک شوند و تجزیه نشوند.
• یخ‌زدگی: در مناطق سرد و یخبندان، بدن‌ها ممکن است در یخ حفظ شوند و تجزیه نشوند.
• شرایط آنتی‌سپتیک: در برخی مناطق، شرایط خاک یا محیط می‌تواند به دلیل وجود مواد آنتی‌سپتیک طبیعی از تجزیه بدن‌ها جلوگیری کند.
• معدنی شدن: در برخی موارد، بدن‌ها می‌توانند به دلیل تماس با مواد معدنی خاصی حفظ شوند.

مثال‌های معروف مومیایی‌های طبیعی شامل «مرد یخی اوتزی» که در یخچال‌های طبیعی آلپ یافت شده است و «مومیایی‌های گواناخواتو» در مکزیک که به دلیل شرایط خشک و قلیایی خاک حفظ شده‌اند، می‌باشند.

روش های مدرن مومیایی کردن

روش‌های مدرن مومیایی کردن با روش‌های باستانی تفاوت‌های زیادی دارند و بیشتر بر پایه استفاده از مواد شیمیایی و تکنولوژی‌های پیشرفته استوار هستند. هدف اصلی این روش‌ها حفظ هر چه بیشتر بافت‌های بدن و ظاهر طبیعی جسد است.

روش های مدرن مومیایی کردن

• تزریق مواد شیمیایی: در این روش، مایعات حاوی مواد شیمیایی مانند فرمالدهید، متانول و گلیسیرین به داخل رگ‌ها و شریان‌های جسد تزریق می‌شوند. این مواد شیمیایی باکتری‌ها را از بین می‌برند، از تجزیه بافت‌ها جلوگیری می‌کنند و به حفظ انعطاف‌پذیری و رنگ طبیعی پوست کمک می‌کنند.
• خارج کردن اندام‌های داخلی: در برخی موارد، اندام‌های داخلی مانند مغز، قلب، ریه‌ها و دستگاه گوارش از بدن خارج می‌شوند. این اندام‌ها ممکن است به طور جداگانه مومیایی شوند یا با مواد دیگری جایگزین شوند.
• غوطه‌ور کردن در مواد شیمیایی: در این روش، جسد به مدت چند هفته در یک محلول شیمیایی غوطه‌ور می‌شود. این محلول حاوی مواد ضدعفونی‌کننده، خشک‌کننده و نگهدارنده است که به حفظ بافت‌ها و جلوگیری از فساد کمک می‌کند.
• استفاده از رزین‌ها و پلیمرها: در برخی روش‌های مدرن، از رزین‌ها و پلیمرهای مصنوعی برای پر کردن حفره‌های بدن و تقویت بافت‌ها استفاده می‌شود. این مواد به حفظ شکل و ساختار طبیعی جسد کمک می‌کنند.
• پوشاندن با مواد محافظ: پس از انجام مراحل شیمیایی، جسد با لایه‌هایی از مواد محافظ مانند گاز، پنبه، پشم و موم پوشانده می‌شود. این لایه‌ها به حفظ رطوبت و جلوگیری از خشک شدن بیش از حد جسد کمک می‌کنند.

موارد استفاده از مومیایی کردن مدرن

• اهداف آموزشی و پژوهشی: مومیایی کردن مدرن به دانشجویان پزشکی و محققان اجازه می‌دهد تا ساختار و عملکرد بدن انسان را به طور دقیق مطالعه کنند.
• نمایشگاه‌ها و موزه‌ها: برخی از اجساد مومیایی شده برای نمایش در موزه‌ها و نمایشگاه‌ها استفاده می‌شوند تا به عموم مردم اطلاعاتی درباره آناتومی و تاریخچه پزشکی ارائه دهند.
• مراسم تدفین: در برخی فرهنگ‌ها، مومیایی کردن به عنوان بخشی از مراسم تدفین انجام می‌شود تا جسد برای مدت طولانی‌تری حفظ شود.

البته مومیایی کردن در دنیای مدرن با ملاحظات اخلاقی همراه است. برخی افراد معتقدند که این روش به منزله بی‌احترامی به جسد است و باید از انجام آن خودداری کرد. از طرف دیگر، برخی دیگر معتقدند که مومیایی کردن مدرن می‌تواند به اهداف آموزشی و پژوهشی مهمی کمک کند و در صورت رعایت اصول اخلاقی، قابل قبول است.

به طور کلی، مومیایی کردن مدرن یک فرآیند پیچیده و پرهزینه است که نیازمند تخصص و تجهیزات پیشرفته است. این روش به دلایل مختلفی انجام می‌شود و می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره بدن انسان و تاریخچه پزشکی ارائه دهد.

مومیایی کردن در مناطق قفقاز

مومیایی کردن در مناطق قفقاز به شیوه‌ها و اهداف مختلفی انجام می‌شده است. در این مناطق، شرایط جغرافیایی و محیطی خاصی وجود دارد که به حفظ طبیعی بدن‌ها کمک می‌کند، اما همچنین برخی تمدن‌ها و فرهنگ‌ها در قفقاز فرآیندهای مصنوعی مومیایی کردن را نیز به کار می‌بردند.

شرایط طبیعی مومیایی شدن

در برخی از مناطق قفقاز، شرایط محیطی مانند خشکی شدید، سرما و وجود مواد معدنی خاصی در خاک باعث شده که بدن‌ها به طور طبیعی مومیایی شوند. این شرایط طبیعی به دلیل عدم وجود رطوبت و فعالیت‌های میکروبی که باعث تجزیه بدن می‌شوند، امکان‌پذیر است.

مومیایی کردن مصنوعی

فرآیندهای مصنوعی مومیایی کردن در برخی از فرهنگ‌های قفقاز نیز انجام می‌شده است. این فرآیندها شامل تکنیک‌های مختلفی بوده‌اند که برای حفظ بدن پس از مرگ به کار می‌رفتند. برخی از این تکنیک‌ها مشابه روش‌هایی هستند که در مصر باستان به کار می‌رفته‌اند، اما با تفاوت‌های فرهنگی و محلی خاص.

نمونه های معروف مومیایی های قفقاز

یکی از معروف‌ترین نمونه‌های مومیایی‌های قفقاز، مومیایی‌های یافت شده در منطقه‌ی سیبری و جمهوری تووا است. این مومیایی‌ها به دوره‌های مختلف تاریخی بازمی‌گردند و نشان‌دهنده تکنیک‌های پیشرفته مومیایی کردن در این مناطق هستند. برخی از این مومیایی‌ها به خوبی حفظ شده‌اند و تحقیقات علمی زیادی بر روی آن‌ها انجام شده است تا اطلاعات بیشتری درباره زندگی و فرهنگ مردم این مناطق به دست آید.

اهداف مومیایی کردن در قفقاز

• حفظ بدن برای مراسم‌های مذهبی و آیینی: مانند بسیاری از فرهنگ‌های دیگر، مومیایی کردن در قفقاز نیز برای حفظ بدن برای مراسم‌های مذهبی و آیینی انجام می‌شده است.
• نشانه‌ای از مقام و موقعیت اجتماعی: مومیایی کردن معمولاً برای افراد با مقام و موقعیت اجتماعی بالا انجام می‌شده است.
• حفظ تاریخ و فرهنگ: مومیایی کردن به عنوان یک روش برای حفظ بدن‌ اجساد و انتقال تاریخ و فرهنگ به نسل‌های بعدی اهمیت داشته است.

آیا مومیایی کردن فقط مختص انسان بوده است؟

پاسخ این سوال منفی است. در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف، مومیایی کردن حیوانات به دلایل مذهبی، آیینی و عملی صورت می‌گرفت. در زیر به بررسی مومیایی کردن حیوانات در فرهنگ‌های مختلف می‌پردازیم:

مومیایی کردن حیوانات در مصر باستان

در مصر باستان، حیوانات به دلایل مختلفی مومیایی می‌شدند:

• مذهبی و آیینی:

حیوانات مقدس: برخی حیوانات مانند گربه‌ها، گاوها، شاهین‌ها و تمساح‌ها در مصر باستان مقدس شمرده می‌شدند و به عنوان نمادهای خدایان مورد پرستش قرار می‌گرفتند. به عنوان مثال، گربه‌ها به عنوان نماد الهه باستت (Bastet) و گاوها به عنوان نماد الهه حتحور (Hathor) مورد احترام بودند. این حیوانات پس از مرگ مومیایی می‌شدند و در معابد قرار می‌گرفتند.

قربانی‌های مذهبی: حیوانات به عنوان قربانی‌های مذهبی مومیایی می‌شدند و به خدایان تقدیم می‌شدند.

• همراهی با مردگان:

برخی حیوانات خانگی به عنوان همراهان مردگان مومیایی می‌شدند و در مقبره‌ها قرار می‌گرفتند تا در زندگی پس از مرگ با صاحبانشان همراه باشند.

مومیایی کردن حیوانات در فرهنگ های دیگر

علاوه بر مصر باستان، فرهنگ‌های دیگری نیز وجود دارند که حیوانات را مومیایی می‌کردند:

• تمدن‌های پیشاکلمبی:

در پرو و شیلی، برخی از تمدن‌ها مانند اینکاها حیوانات را برای مقاصد مذهبی و آیینی مومیایی می‌کردند.

• فرهنگ‌های آفریقایی:

در برخی فرهنگ‌های آفریقایی، حیوانات مومیایی می‌شدند تا از قدرت و انرژی آن‌ها در آیین‌های مذهبی استفاده شود.

فرآیند مومیایی کردن حیوانات

فرآیند مومیایی کردن حیوانات شباهت‌هایی با مومیایی کردن انسان‌ها داشت، اما به دلیل تفاوت در اندازه و ساختار بدن، برخی از مراحل ممکن بود متفاوت باشد. مراحل عمومی شامل:

• تخلیه اعضای داخلی
• خشک کردن با استفاده از ناترون یا دیگر مواد خشک‌کننده
• شستن و تمیز کردن
• باندپیچی با پارچه‌های کتانی
• قرار دادن در تابوت یا محفظه‌های مخصوص

مثال های معروف مومیایی های حیوانات

• مومیایی‌های گربه در مصر باستان: گربه‌های مومیایی شده در مقبره‌ها و معابد مصری به وفور یافت می‌شوند و نشان‌دهنده اهمیت مذهبی و فرهنگی این حیوانات در مصر باستان هستند.
• مومیایی‌های شاهین و تمساح: این حیوانات به عنوان نمادهای خدایان مصری مومیایی شده و در معابد نگهداری می‌شدندش.