زندان هالدن نروژ کجاست و چرا اینقدر مشهور است؟

زندان هالدن نروژ انسانی ترین زندان جهان که زندگی در زندان بدون سلول و میله تجربه منحصر به فرد برای زندانیان آن است

زندانی که ساخت آن ۱۳۸ میلیون پوند هزینه برداشته و میزبان مجرمان خطرناکی است که احکامشان در سایر کشورها معادل اعدام یا حبس ابد است. اگر با این توصیف‌ها همین ‌حالا در ذهن خود یک زندان تیره و تار تصور کرده‌اید که پر از سلول‌های انفرادی است، سخت در اشتباه هستید؛ زندان هالدن نروژ درست مثل یک خوابگاه بزرگ با امکانات مجلل برای زندانیان است که هیچ شباهتی به هیچ زندان دیگری در جهان ندارد! اگر دوست دارید درباره زندان هالدن نروژ بیشتر بدانید، در این مقاله رازهای جالبی از این زندان را بیان کرده‌ایم.

زندان هالدن نروژ کجاست

زندان هالدن (Halden Prison) در کشور نروژ و در شهر زیبای «هالدن»، در فاصله ۱۲۰ کیلومتری جنوب شهر اسلو قرار دارد. این شهر در مرز سوئد و نروژ و در دل یک آبدره عمیق قرار گرفته است و یک قلعه قرن هفدهمی در بدو ورود به شهر خودنمایی می‌کند. زندان هالدن که در سال ۲۰۱۰ میلادی ساخته شده، در کنار زمین‌های کشاورزی قرار گرفته است و دورتادور آن را جنگل‌های بلوبری، درختان صنوبر، کاج و غان‌ فراگرفته‌اند. هالدن یک زندان با سطح امنیتی بالا است؛ این یعنی زندان هالدن محل نگهداری مجرمان خطرناک مثل متجاوزین، قاتلان، فروشندگان مواد مخدر و غیره است. وقتی به زندان هالدن نروژ می‌رسید، هیچ سیم‌خاردار، حصار برقی مرگبار یا برجی که یک تک‌تیرانداز در آن مستقر باشد، را نمی‌بینید و دورتادور زندان را دیوارهای بسیار بلند فراگرفته‌اند. برای کسی که اهل نروژ نباشد، همه‌چیز در این زندان عجیب‌وغریب است؛ زندانی مجهز با امکانات مدرن و شاد که یک آزادی نسبی به زندانی‌ها می‌دهد. در کمال تعجب، زندان هالدن نروژ محل نگهداری صدها زندانی با جرم‌های سنگین است؛ اما چرا این زندان بیشتر شبیه یک هتل است تا زندان؟

دلیل ساخت زندان هالدن

نروژ در سال ۱۹۰۲ میلادی مجازات اعدام غیرنظامیان و در سال ۱۹۸۱ میلادی مجازات حبس ابد را لغو کرد. با این حال، زندان‌های نروژ تا سال ۱۹۹۸ میلادی همانند زندان‌های سایر نقاط جهان مانند عمل می‌کردند تا اینکه در آن سال وزارت دادگستری نروژ، اهداف و روش‌های سازمان اصلاح و تربیت این کشور در زمینه بازپروری زندانیان از طریق آموزش، اشتغال و درمان را مورد بازبینی و ارزیابی قرار داد. در سال ۲۰۰۷ میلادی با تاکید بر کمک به زندانیان برای یافتن مسکن و شغل با درآمد ثابت قبل از آزادی، بار دیگر برخی قوانین تغییر کرد. مقامات نروژی معتقد بودند که زندان باید بر حفظ حقوق بشر و احترام تمرکز کند و چنین برخوردی با زندانی‌ها، منجر به کاهش نرخ جرم‌وجنایت در این کشور می‌شود. هالدن اولین زندانی بود که پس از این تغییرات اساسی در سال ۲۰۱۰ میلادی ساخته شد. تمام جنبه‌های این زندان نیز روی کاهش فشارهای روانی، کاهش تعارض و به حداقل رساندن اصطکاک بین افراد طراحی شده است. بر همین اساس، رفتار با زندانیان در هالدن متمرکز بر آماده‌سازی آن‌ها برای زندگی پس از آزادشدن است. افرادی که وارد این زندان می‌شوند اغلب در شرایط اجتماعی و اقتصادی بسیار بدی قرار دارند اما در این زندان از طریق کار و تحصیل اعتمادبه‌نفس آن‌ها افزایش پیدا می‌کند و وقتی وارد جامعه می‌شوند آدم‌های بهتری هستند. نرخ تکرار جرم در نروژ ۲۰ درصد است که پایین‌ترین میزان در بین کشورهای حوزه اسکاندیناوی است و مقامات نروژی امیدوارند این رقم را کمتر کنند.

امکانات زندان هالدن نروژ

خوب است بدانید که برای ساخت این زندان یک مسابقه طراحی بین المللی برگزار شده است. معماران زندان در انتخاب مصالح از ترکیب درختان، خزه‌ها و صخره‌های منطقه الهام گرفته‌اند. زندانیانی که در این زندان ۱۵ میلیون پوندی زندگی می‌کنند، به حمام‌های لوکس و تمیز، آشپزخانه‌های مجهز، تلویزیون‌های تخت، یخچال‌ و حتی کلید سلول خودشان دسترسی دارند! هر اتاق مجهز به تخت، میز، صندلی، کمد با قفسه و سرویس بهداشتی است. هر ۱۲ تا ۱۵ سلول یک آشپزخانه درجه یک با همه لوازم مورد نیاز برای آشپزی اعم از یک ست کامل چاقو دارد. در سالن استراحت هم که با مبل‌های «ایکیا» (IKEA)، تلویزیون، بازی‌های ویدیویی و قفسه‌های پر از کتاب و مجله تجهیز شده است، قهوه‌ساز و میزهای پر از کارت و بازی‌های رومیزی قرار گرفته است. یک سالن ورزشی با یک دیوار صخره‌نوردی، یک سوپرمارکت مجهز و یک استودیوی ضبط از دیگر امکانات این زندان لوکس است!

در این زندان، زندانی‌ها بیشتر اوقات را خارج از سلول خود و در محوطه سرسبز و پر از درخت زندان سپری می‌کنند تا از فواید نور خورشید و هوای تازه بهره ببرند. با این وجود، دور تا دور این زندان بزرگ را دیوارهای بسیار بلندی فراگرفته است که از هرجای زندان قابل مشاهده است. زندانیان همچنین هفته‌ای یک بار برای خوردن وافل دور هم جمع می‌شوند که یک سنت قدیمی نروژی است و در اکثر خانه‌های نروژی به‌عنوان یک مراسم هفتگی برگزار می‌شود. توانمندسازی زندانی‌ها با برگزاری انواع کلاس‌ها و کارگاه‌های حرفه‌ای از دیگر امکانات زندان هالدن نروژ است. درمانگران، روانپزشکان، پزشکان و کشیش‌ها نیز برای کمک به بازپروری زندانی‌ها در هالدن اقامت دارند. زندانیان همچنین می‌توانند هر هفته دوبار همسر خود را ملاقات کنند. علاوه‌بر این خانواده‌های زندانیان می‌توانند هر سه ماه یک‌بار در یک کابین چوبی مجهز در محوطه زندان اقامت کنند. این کلبه چوبی بخشی از طرح «بابا در زندان» (Daddy in Prison) است و خانواده‌های زندانیان می‌توانند چند روزی را در این کلبه چوبی مجهز به تخت‌خواب، اتاق‌ کودک و یک باغ سبز پر از اسباب‌بازی‌های کودکانه سپری کنند. هدف از اجرای این طرح ایجاد زمینه برقراری ارتباط دوباره زندانیان با فرزندان و خانواده‌شان است.

رابطه زندان‌بان‌ها و زندانی‌ها در هالدن

افسران زندان هالدن تا آنجا که ممکن است به زندانیان نزدیک می‌شوند. ایستگاه‌های نگهبانی در این زندان تا جای ممکن کوچک ساخته شده است تا افسران را تشویق کند در اتاق‌های مشترک با زندانیان وقت بگذرانند. نگهبانان هر روز با زندانیان معاشرت می‌کنند و اغلب با آن‌ها چای، قهوه یا غذا صرف می‌کنند. زندانیان نیز از طریق دوربین‌های نظارتی در محوطه زندان تحت نظر هستند اما اغلب بدون همراهی نگهبانان حرکت می‌کنند. با این وجود در کلاس‌ها یا بیشتر کارگاه‌ها، اتاق‌های مشترک، راهرو سلول‌ها یا خود سلول‌ها دوربین‌ نظارتی وجود ندارد. زندانی‌های خطرناک که به نظارت دقیق روان‌پزشکی یا پزشکی نیاز دارند در یک بلوک جداگانه نگهداری می‌شوند اما زندانی‌هایی که جرمشان سبک‌تر است در یک بلوک قرار دارند و بیشتر ساعت روز را برای کار، تحصیل یا حضور در برنامه‌های درمانی با یکدیگر وقت می‌گذارنند. البته زندانی‌های خطرناک نیز به‌همه امکاناتی که در اختیار زندانی‌ها دیگر قرار دارد، دسترسی دارند.

مجازات نقض قوانین در زندان هالدن

اگر یک زندانی قوانین زندان هالدن را نقض کند، عواقب این خطا برای همه زندانی‌ها سریع، ثابت و یکنواخت است. رفتار نامناسب یا نقض قوانین اغلب منجر به حبس سلولی در ساعات کاری معمولی می‌شود و گاهی اوقات زندانی از امکاناتی مثل تلویزیون محروم می‌شود. تاکنون هیچ حمله‌ای از سوی زندانی‌ها به زندانبان‌ها در این زندان گزارش نشده است.