راهنمای دریافت ارز مسافرتی ۱۴۰۳

ارز مسافرتی ۱۴۰۳ هم به سفر های هوایی و هم به سفر های زمینی تعلق می گیرد. در این مقاله به شرایط و نحوه ثبت نام ارز مسافرتی می‌پردازیم.

هر ایرانی که قصد سفر خارجی داشته باشد، یکبار در سال می‌تواند برای دریافت ارز مسافرتی اقدام کند. میزان ارز مسافرتی ۱۴۰۳ نیز بسته به شیوه سفر، اعم از هوایی، زمینی، دریایی و ریلی، متفاوت است. اگر قصد دارید در سال ۱۴۰۳ به یک سفر خارجی بروید و ارز مسافرتی دریافت کنید، این مقاله به شما کمک می‌کند تا به راحتی و در عرض چند دقیقه با نحوه دریافت ارز مسافرتی در سال ۱۴۰۳ آشنا شوید.

فهرست مطالب

• ارز مسافرتی چقدر است؟
• مدارک مورد نیاز دریافت ارز مسافرتی ۱۴۰۳
• شرایط دریافت ارز مسافرتی
• نحوه گرفتن ارز مسافرتی
• ارز مسافرتی دلار است یا یورو؟
• راهنمای دریافت ارز مسافرتی در فرودگاه امام
• اختلاف قیمت ارز مسافرتی و آزاد

ارز مسافرتی ۱۴۰۳ چقدر است؟

بر اساس آخرین بخشنامه بانک مرکزی، مقدار ارز مسافرتی برای مقاصد هوایی بدون ویزا، مقاصد هوایی نیازمند ویزا و مقاصد زمینی، ریلی و دریایی متفاوت است.

• ارز مسافرتی در سفر هوایی به کشورهای نیازمند دریافت ویزا: ۵۰۰ یورو یا معدل دلار
• ارز مسافرتی در سفر هوایی به کشورهای بدون نیاز به دریافت ویزا: ۳۰۰ یورو یا معادل دلار
• ارز مسافرتی در سفر زمینی، ریلی و دریایی: ۳۰۰ یورو یا معادل دلار

مدارک مورد نیاز دریافت ارز مسافرتی ۱۴۰۳

دریافت ارز مسافرتی ۱۴۰۳ منوط به ارائه مدارک سفر است. مدارک لازم برای دریافت ارز مسافرتی ۱۴۰۳ بسته به شیوه سفر متفاوت است. اگر قصد سفر هوایی به خارج از کشور را دارید، برای دریافت ارز مسافرتی باید این مدارک را به‌همراه داشته باشید:

• گذرنامه معتبر با حداقل ۶ ماه اعتبار
• رسید پرداخت عوارض خروج از کشور
• بلیط هواپیما به‌صورت الکترونیکی یا چاپی
• تکمیل فرم درخواست ارز مسافرتی

متقاضیان دریافت ارز مسافرتی حج و ارز مسافرتی عتبات، علاوه بر ارائه مدارک فوق، تنها در صورت ثبت‌نام در سامانه حج و زیارت می‌توانند اقدام به دریافت ارز مسافرتی کنند. اما اگر به‌صورت زمینی، دریایی یا ریلی از کشور خارج می‌شوید، برای گرفتن ارز مسافرتی ۱۴۰۳ به این مدارک نیاز دارید:

• گذرنامه معتبر با حداقل ۶ ماه اعتبار
• رسید پرداخت عوارض خروج از کشور
• تکمیل فرم درخواست ارز مسافرتی

شرایط دریافت ارز مسافرتی ۱۴۰۳

اگرچه بر اساس مصوبه بانک مرکزی، ارز مسافرتی به افراد بالای ۱۲ سال تعلق می‌گیرد اما طبق مشاهدات میدانی، در عمل این مصوبه اجرا نمی‌شود. یکی از شروط دریافت ارز مسافرتی ارائه یک شماره تلفن به‌نام خود متقاضی است؛ از آنجایی که فروش سیمکارت به افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است، این افراد نمی‌توانند فرم دریافت ارز مسافرتی را پر کنند و این ارز به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد. پس بهتر است بگوییم ارز مسافرتی به افراد بالای ۱۸ سال آن ها با ارائه کارت ملی امکان پذیر است. 

چه به‌صورت هوایی سفر کنید چه به‌صورت زمینی، برای دریافت ارز مسافرتی ۱۴۰۳ باید این شرایط را داشته باشید:

• طبق مصوبه بانک مرکزی، ارز مسافرتی به مسافران بالای ۱۲ سال تعلق می‌‌گیرد.
• ارز مسافرتی تنها یک‌بار در سال به هر ایرانی تعلق می‌گیرد.
• ارز مسافرتی تنها برای سفرهای خارجی پرداخت می‌شود.
• برای دریافت ارز مسافرتی باید شماره تلفن خود را وارد کنید. این شماره تلفن باید به‌نام خود متقاضی باشد.
• طبق اعلام مرکز مبادله ارز و طلای ایران، حداکثر ۳ روز قبل از سفر باید برای دریافت ارز مسافرتی اقدام کنید.
• برای دریافت ارز مسافرتی باید قبل از خروج از کشور اقدام کنید. بر این اساس، نمی‌توانید برای سفرهایی که قبلا انجام داده‌اید، ارز مسافرتی دریافت کنید.
• ارز مسافرتی به‌خود شخص متقاضی تحویل داده می‌شود؛ بنابراین حضور شخص برای دریافت ارز مسافرتی در فرودگاه الزامی است.
• ارز مسافرتی به ایرانیان مقیم خارج و افراد دو تابعیتی، دارندگان گذرنامه سیاسی تعلق نمی‌گیرد.

نحوه گرفتن ارز مسافرتی ۱۴۰۳

ارز مسافرتی از کجا بگیریم؟ اگر مدارک و شرایط لازم برای دریافت ارز مسافرتی ۱۴۰۳ را دارید، با پرداخت معادل ریالی ارز مسافرتی، یک رسید و شناسه فروش دریافت خواهید کرد؛ حال با در دست داشتن این رسید می‌توانید پس از گذر از گیت پرواز، ارز خود را در باجه بانک‌ها یا خودپردازهای ارزی دریافت کنید. اما برای پرداخت معادل ریالی ارز و دریافت رسید باید به کجا مراجعه کنید؟ طبق ابلاغیه بانک مرکزی در سال ۱۴۰۳، شعب منتخب ارزی بانک‌های «ملی»، «ملت» و «سامان» اقدام به فروش ارز مسافرتی می‌کنند. در ادامه با مراحل دریافت ارز مسافرتی و مراحل ثبت نام برای دریافت ارز مسافرتی از این سه بانک آشنا خواهیم شد.

۱. نرم افزار بله

یکی از بهترین روش‌ها برای دریافت ارز مسافرتی، ثبت درخواست اینترنتی از طریق اپلیکیشن «بله» بانک ملی است. به خاطر داشته باشید برای دریافت ارز مسافرتی بله، باید در بانک ملی یک حساب داشته باشید؛ همچنین شماره تلفن که با آن حساب کاربری بله و حساب بانک ملی را افتتاح می‌کنید باید متعلق به متقاضی باشد. برای درخواست ارز مسافرتی از طریق اپلیکیشن بله، این مراحل را دنبال کنید:

• اپلیکیشن بله را نصب کنید.
• وارد زبانه «خدمات» شوید.
• گزینه «ارز مسافرتی» را انتخاب کنید.
• مشخصات فردی‌ مثل نام، نام خانوادگی، کد ملی، کد پستی، شماره گذرنامه و غیره را وارد کنید.
• در مرحله بعد اطلاعات پرواز، نام فرودگاه و کشور مقصد را وارد کنید.
• نوع و مقدار ارز مسافرتی را مشخص کنید.
• هزینه ارز مسافرتی را پرداخت کنید.
• شناسه فروشی که اپلیکیشن پس از ثبت درخواست و پرداخت هزینه به شما می‌دهد را ذخیره کنید.
• در روز پرواز به باجه یا دستگاه خودپرداز ارزی بانک ملی در فرودگاه مراجعه کنید.
• با ارائه شناسه فروش، ارز خود را دریافت کنید.

در صورتی که از اپلیکیشن بله برای خرید ارز مسافرتی استفاده می‌کنید، باید حداکثر ۳ روز قبل از تاریخ پرواز برای خرید اقدام کنید. فروش ارز مسافرتی همه روزه به غیر از جمعه ها از ساعت ۷ صبح الی ۱۶ بعد از ظهر است. بعد از خرید حداکثر ۴ روز، از تاریخ خرید ارز مسافرتی امکان تحویل از دستگاه خودپرداز را خواهید داشت، اما طبق اعلام روابط عمومی بانک ملی، در صورتی که به هر دلیلی نتوانستید ارز مسافرتی خود را بگیرید، باید حداکثر ۱۰ روز بعد از تاریخ سفر، به یکی از شعب ارزی بانک ملی مراجعه و اقدام به استرداد هزینه پرداختی کنید.

۲. دریافت ارز مسافرتی از بانک ملی

شعب ارزی منتخب بانک ملی نخستین، گزینه برای دریافت ارز مسافرتی است. برای دریافت ارز مسافرتی باید با به‌همراه داشتن مدارک لازم، حداکثر ۳ روز کاری قبل از تاریخ پرواز، به یکی از شعب ارزی منتخب بانک ملی مراجعه کند. در این مرحله پس از پرداخت معادل ریالی ارز مسافرتی در بانک، یک رسید و شناسه فروش به مسافر تحویل داده می‌شود؛ این رسید حواله ارزی نیز نامیده می‌شود. به‌خاطر داشته باشید که بانک در این مرحله به مسافر اسکناسی تحویل نمی‌دهد و  فرد باید این رسید و شناسه را برای دریافت ارز در فرودگاه به‌همراه داشته باشد. متقاضی دریافت ارز مسافرتی می‌تواند پس از گذر از باجه کنترل گذرنامه، قبل از پرواز رسید خود را به باجه یا دستگاه‌های خودپرداز ارزی بانک ملی در فرودگاه‌های بین‌المللی ارائه و ارز خود را دریافت کند.

۳. دریافت ارز مسافرتی از بانک سامان

شعب ارزی منتخب بانک سامان نیز از سال ۱۴۰۲ اقدام به عرضه ارز مسافرتی می‌کنند. برای دریافت ارز مسافرتی از بانک سامان حداکثر ۳ روز کاری قبل از تاریخ پرواز، به شعب ارزی منتخب این بانک مراجعه کنید؛ پس از پرداخت معادل ریالی ارز مسافرتی و ارائه مدارک لازم، یک رسید دریافت خواهید کرد. در فرودگاه‌های بین‌المللی، می‌توانید با مراجعه به باجه بانک سامان، ارز خود را دریافت کنید.

۴. دریافت ارز مسافرتی از بانک ملت

شعب ارزی منتخب بانک ملت از سال ۱۴۰۲ اقدام به عرضه ارز مسافرتی می‌کنند. برای دریافت ارز مسافرتی از بانک ملت باید ۳ روز کاری قبل از تاریخ پرواز، به شعب ارزی منتخب این بانک مراجعه کنید؛ پس از پرداخت معادل ریالی ارز مسافرتی و ارائه مدارک لازم، یک رسید دریافت خواهید کرد. بانک در این مرحله اسکناسی به مسافر نمی‌دهد؛ بنابراین این رسید و شناسه فروش را به‌همراه داشته باشید و پس از گذر از گیت پرواز در فرودگاه‌های بین‌المللی، با مراجعه به باجه بانک یا دستگاه‌های خودپرداز ارزی بانک ملت در فرودگاه بین‌المللی امام، ارز خود را دریافت کنید.

ارز مسافرتی دلار است یا یورو؟

طبق بخشنامه بانک مرکزی، ارز مسافرتی به‌صورت یورو یا معادل آن به سایر ارزها پرداخت می‌شود. براساس تجربه مسافران، ارز مسافرتی بسته به بانکی که ارز را ارائه می‌دهد، می‌تواند به‌صورت دلار یا یورو باشد. با این حال، در دی ماه ۱۴۰۲، مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران از برنامه‌ریزی این مرکز برای ارائه ارز کشورهای همسایه به‌جای دلار و یورو خبر داد. این طرح هنوز اجرا نشده است اما در صورت اجرایی‌شدن آن متقاضیان دریافت ارز مسافرتی، ارز عراق را به‌صورت دینار، ارز امارات را به‌صورت درهم، ارز ترکیه را به‌صورت لیر و ارز عربستان را به‌‌صورت ریال دریافت خواهند کرد. اگر مسافر تور اروپا هستید، حتما پیشنهاد می‌کنیم که ارز مسافرتی خود را به صورت یورو دریافت نمایید.

راهنمای دریافت ارز مسافرتی در فرودگاه امام

همانطور که پیش از این اشاره کردیم، پس از تکمیل فرم دریافت ارز مسافرتی، ارائه مدارک و پرداخت معادل ریالی ارز مسافرتی، بانک به مسافر تنها یک رسید و شناسه فروش می‌دهد و هیچ اسکناسی تحویل نمی‌دهد. ارز مسافرتی پس از عبور از گیت پرواز در فرودگاه به مسافر تحویل داده می‌شود؛ بنابراین باید با در دست داشتن رسید ارز مسافرتی، به باجه‌ها یا خودپردازهای ارزی بانک‌ها در فرودگاه‌های بین‌المللی همانند فرودگاه امام خمینی مراجعه کنید. قیمت ارز مسافرتی در فرودگاه با بانک تفاوتی ندارد؛ در اصل شما نمی‌توانید بدون داشتن رسید ارزی از بانک، در فرودگاه ارز مسافرتی تهیه کنید و باید از قبل اقدام کرده باشید. بانک ملی علاوه‌بر فرودگاه امام خمینی در فرودگاه‌های اصفهان، شیراز، تبریز، ارومیه، اهواز و مشهد نیز باجه و خودپرداز ارزی دارد و مسافران می‌توانند در این فرودگاه‌ها نیز با ارائه رسید، ارز مسافرتی خود را دریافت کنند. با این وجود، بانک ملت تنها در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی، شعبه دارد و نمی‌توانید در سایر فرودگاه‌های بین‌المللی از حواله ارزی این بانک استفاده کنید.

اختلاف قیمت ارز مسافرتی و آزاد

در پاسخ به سوال نرخ ارز مسافرتی امروز چقدر است، باید بدانید ارز مسافرتی نرخ ثابتی ندارد و مرکز مبادلات ارز و طلای ایران قیمت آن را به‌صورت روزانه مشخص می‌کند. در واقع نرخ ارز مسافرتی، همان نرخ مرکز مبادله است اما پنج درصد مالیات به آن اضافه می‌شود. مرکز مبادلات ارز و طلای ایران، متولی اصلی نرخ‌گذاری ارز مسافرتی است. این مرکز نرخ ارز مسافرتی را هر روز بر اساس میزان عرضه و تقاضا و همچنین میانگین نرخ ارز در بازار، تعیین و اعلام می‌کند. بر همین اساس، قیمت ارز مسافرتی ۱۴۰۳ به‌صورت روزانه مشخص می‌شود. برای اطلاع از تفاوت قیمت ارز مسافرتی و آزاد امروز می‌توانید به شعب بانک‌های ملی، ملت و سامان مراجعه کنید.

تاریخچه ارز مسافرتی

نوسانات نرخ ارز و جهش ناگهانی آن، یکی از دغدغه‌های جدی مسافرانی است که قصد سفر خارجی دارند. ارز مسافرتی در واقع نوعی کمک هزینه از سوی دولت است که به مسافران سفرهای خارجی پرداخت می‌شود تا کمتر از نوسانات نرخ ارز صدمه ببینند. سال ۱۳۶۴ بود که بانک مرکزی برای تامین نیاز ارزی مسافران، مصوبه‌ای را اجرا کرد که براساس آن به همه مسافرانی که قصد سفر به یک کشور خارجی را داشتند، سالی‌ یک‌بار حدود ۳۰۰ دلار ارز مسافرتی تعلق می‌گرفت. مقدار ارز مسافرتی در دهه ۱۳۹۰ به حدود ۲۲۰۰ دلار نیز رسید اما کم‌کم با جهش شدید نرخ ارز، مقدار ارز مسافرتی بسته به مقصد و شیوه سفر، اعم از سفر بدون ویزا یا با ویزا و سفر هوایی یا زمینی، تغییرات زیادی داشت و در برخی سال‌ها نیز پرداخت ارز مسافرتی به‌طور کامل متوقف شد.

نحوه دریافت ارز مسافرتی، مدارک مورد نیاز و شرایط دریافت این ارز نیز در طی این سال‌ها، بارها دستخوش تغییر شده است؛ تا پیش از این صرافی‌های خصوصی و دولتی و صرافی بانک‌ها ارز مسافرتی را ارائه می‌دادند اما از سال ۱۴۰۱ مسافران باید با ثبت‌نام در سامانه برخط بازار متشکل ارز ایران اقدام به دریافت ارز مسافرتی می‌کردند. در اوایل سال ۱۴۰۲ این قانون تغییر کرد و مسافران برای دریافت این ارز باید به مرکز مبادله ارز و طلا مراجعه می‌کردند. اواسط سال ۱۴۰۲ بود که این قانون باز هم تغییر کرد و دیگر مسافران نباید به این سامانه‌ها مراجعه می‌کردند و کار پرداخت ارز مسافرتی بار دیگر به بانک‌ها سپرده شد.

مزایا و معایب ارز مسافرتی

مهم‌ترین مزیت ارز مسافرتی، تفاوت قیمت آن با ارز در بازار آزاد است. نرخ ارز مسافرتی همواره در مقایسه با ارز آزاد چند هزار تومان ارزان‌تر است که تاثیر زیادی بر هزینه سفر مسافر دارد. دریافت ارز مسافرتی ساده است و می‌توانید ظرف چند دقیقه، بدون نیاز به مراجعه به صرافی ارز خود را دریافت کنید. همچنین فرقی نمی‌کند که به چه مقصدی سفر می‌کنید، این ارز به همه سفرهای خارجی تعلق می‌گیرد. از معایب ارز مسافرتی نیز می‌توان به‌محدود بودن تعداد دفعات دریافت آن اشاره کرد. همان‌طور که پیش از این اشاره کردیم، ارز مسافرتی تنها یک‌بار در سال به هر ایرانی که قصد سفر خارجی دارد، تعلق می‌گیرد. همچنین فرقی نمی‌کند که در طول یک‌بار سفر قصد بازدید از چند مقصد را داشته باشید؛ ارز مسافرتی تنها به یک سفر خارجی در سال تعلق پیدا می‌کند.

تفاوت ارز مسافرتی با ارز دولتی و دانشجویی

نرخ ارز در ایران انواع مختلفی دارد که گاه مسافران سفرهای خارجی را سردرگم می‌کند. ارز مسافرتی، ارز دولتی و ارز دانشجویی از جمله ارزهایی است که مسافران اغلب با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. برای اینکه بتوانید تفاوت این سه ارز را تشخیص دهید باید بدانید ارز مسافرتی، تنها به مسافران سفرهای خارجی تعلق می‌گیرد و متقاضی باید مدارک سفر خود را ارائه دهد؛ اما ارز دولتی، که با نام ارز سهمیه‌ای هم شناخته می‌شود، یک‌بار در سال به هر ایرانی که کد ملی داشته باشد، تعلق پیدا می‌کند. قیمت ارز دولتی با ارز مسافرتی فرق دارد و هر روز اعلام می‌شود. همچنین مقدار ارز مسافرتی بسته به نوع سفر زمینی یا هوایی، ۳۰۰ یا ۵۰۰ یورو است اما مقدار ارز سهمیه‌ای حدود ۲۰۰۰ یورو است.

ارز دانشجویی نیز، همانطور که از نامش پیدا است، به دانشجویانی تعلق پیدا می‌کند که در یک دانشگاه‌خارجی مشغول به تحصیل هستند یا از یک دانشگاه خارجی پذیرش دریافت کرده‌اند.اگرچه بر اساس مصوبه بانک مرکزی، ارز مسافرتی به افراد بالای ۵ سال تعلق می‌گیرد اما طبق مشاهدات میدانی، در عمل این مصوبه اجرا نمی‌شود. یکی از شروط دریافت ارز مسافرتی ارائه یک شماره تلفن به‌نام خود متقاضی است؛ از آنجایی که فروش سیمکارت به افراد زیر ۱۸ سال ممنوع است، این افراد نمی‌توانند فرم دریافت ارز مسافرتی را پر کنند و این ارز به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد. علاوه‌بر این، ارز مسافرتی تنها یک‌بار در سال به هر ایرانی تعلق می‌گیرد؛ پس اگر برای بار دوم قرار است به خارج از کشور سفر کنید و در سفر اول هم ارز مسافرتی دریافت کرده‌اید، ديگر نمی‌توانید در طول یکسال، برای بار دوم این ارز را دریافت کنید.ایرانیان مقیم خارج، افراد دوتابعیتی، دارندگان گذرنامه سیاسی و دارندگان گذرنامه خدماتی نیز مشمول دریافت ارز مسافرتی نمی‌شوند.