آشنایی با قلعه سرخ دهلی یا لال قلعه در هند
- محسن مرادی
- 1403/10/2
- 0 دیدگاه
قلعه سرخ دهلی، که به عنوان یکی از مهم ترین آثار معماری و فرهنگی این کشور شناخته می شود، گواهی بر قدرت و شکوه سلطنت مغولی است.
قلعه سرخ که در قلب دهلی قرار دارد، نهتنها یک جاذبه گردشگری برجسته است، بلکه بخشی از میراث جهانی یونسکو نیز به شمار میآید. ساخت این قلعه در سال ۱۶۴۸ میلادی توسط شاه جهان، یکی از بزرگترین پادشاهان مغول، آغاز شد و بهعنوان مرکز حکمرانی امپراطوری مغول تا قرن هجدهم میلادی استفاده میشد. طراحی و معماری قلعه سرخ، با ترکیبی از هنرهای ایرانی، ترک و هندی، به گونهای است که هر گوشهاش داستانی از تاریخ غنی و پیچیده این سرزمین را روایت میکند. اگر مسافر تور هند هستید و قصد بازدید از دهلی را دارید، این مقاله برای شما مناسب است؛ در این مقاله قصد داریم به بررسی تاریخچه، معماری و اهمیت فرهنگی قلعه سرخ دهلی بپردازیم و اهمیت آن را در دنیای امروز روشن کنیم.
فهرست مطالب
- قلعه سرخ دهلی کجاست؟
- چگونه به قلعه سرخ دهلی برسیم؟
- تاریخچه قلعه سرخ دهلی
- اهمیت سیاسی قلعه سرخ
- معماری قلعه سرخ دهلی
- جاهای دیدنی نزدیک قلعه سرخ
- آشنایی با دیگر بخش های قلعه سرخ دهلی
- هزینه ورودی قلعه سرخ دهلی
- بهترین زمان بازدید از قلعه سرخ دهلی
- نکات جالب در خصوص قلعه سرخ دهلی
قلعه سرخ دهلی کجاست؟
قلعه سرخ دهلی، یا لال قلعه، یکی از مشهورترین و بزرگترین بناهای تاریخی هند و پایتخت این کشور، دهلی نو است. این قلعه باشکوه که در قلب شهر قرار دارد، در دوران امپراطوری مغول ساخته شد. شاه جهان، پنجمین امپراطور مغول، دستور ساخت این قلعه را صادر کرد و طراحی و ساخت آن بر عهدهی استاد احمد لاهوری، معمار برجستهی تاج محل، بود. قلعه سرخ دهلی با معماری بینظیر، باغهای چشمنواز و اهمیت تاریخی خود، بهعنوان یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری هند شناخته میشود.
آدرس قلعه سرخ: Netaji Subhash Marg, Chandni Chowk, New Delhi, 110006
چگونه به قلعه سرخ دهلی برسیم؟
قلعه سرخ دهلی بهراحتی از طریق ایستگاه متروی Chandni Chowk، ایستگاه قطار دهلی قدیم، یا ایستگاه اتوبوس Kashmiri Gate قابل دسترسی است. نزدیکترین فرودگاه، فرودگاه بینالمللی ایندیرا گاندی، گزینهای مناسب برای مسافرانی است که از شهرهای دیگر یا کشورهای خارجی به دهلی میآیند. این امکانات حملونقل متنوع باعث شده که قلعه سرخ بهسهولت در دسترس بازدیدکنندگان قرار گیرد.
این بنای تاریخی در مرکز شهر دهلی واقع شده و از طریق تمامی وسایل حملونقل عمومی مانند تاکسی، اتوبوس و مترو بهراحتی قابل دسترسی است. سیستم متروی دهلی یکی از بهترین گزینهها برای رسیدن سریع و آسان به قلعه سرخ به شمار میآید.
علاوه بر این، خط Heritage Line متروی دهلی که مخصوص پوشش مکانهای دیدنی شهر قدیمی طراحی شده است، گزینهای مناسب برای گردشگرهایی است که میخواهند علاوه بر قلعه سرخ، از دیگر جاذبههای تاریخی منطقه نیز بازدید کنند. در این خط میتوانید در ایستگاه Red Fort، که به این بنای تاریخی نزدیک است، پیاده شوید.
تاریخچه قلعه سرخ دهلی
قلعه سرخ دهلی، که به نامهای لال قلعه یا قلعۀ مبارک نیز شناخته میشود، یکی از شاخصترین بناهای تاریخی دوران امپراطوری مغول است. این قلعه به دستور شاه جهان، نوه اکبر کبیر و پنجمین امپراطور مغول، ساخته شد. شاه جهان در سال ۱۶۳۸ میلادی تصمیم به انتقال پایتخت از آگرا به شهری جدید به نام شاه جهان آباد گرفت و قلعه سرخ را بهعنوان اقامتگاه اصلی خود و مرکز حکومت طراحی کرد.
معمار برجسته استاد احمد لاهوری، که در ساخت تاج محل نیز نقش داشت، این شاهکار را طراحی کرد. ساخت قلعه سرخ ده سال به طول انجامید و در سال ۱۶۴۸ میلادی به پایان رسید. این بنا برای نزدیک به دو قرن محل اقامت و مرکز قدرت امپراطورهای مغول بود.
در ابتدا، قلعه با سنگآهک ساخته شد، اما در دوران حکومت بریتانیا، بهدلیل فرسودگی، با سنگهای قرمز بازسازی شد و به همین دلیل به نام "Red Fort" شهرت یافت. این تغییر ظاهر، قلعه سرخ را به نمادی ماندگار از تاریخ و میراث هند تبدیل کرد.
سرنوشت قلعه پس از شاه جهان
پس از مرگ شاه جهان، قلعه سرخ بهتدریج شکوه و جایگاه خود را از دست داد. در سال ۱۷۳۹ میلادی، نادر شاه افشار، پادشاه ایران، به دهلی حمله و این قلعه را غارت کرد. آخرین امپراطور مغول، بهادر شاه ظفر، نیز در این قلعه سکونت داشت، اما سلطنت او صرفاً تشریفاتی و فاقد قدرت واقعی بود. با تصرف هند توسط بریتانیا، بهادر شاه ظفر به تبعید فرستاده شد و با او، امپراطوری مغول نیز به پایان رسید.
امروزه قلعه سرخ بهعنوان یکی از برجستهترین جاذبههای تاریخی هند شناخته میشود و یادآور عظمت و تاریخ پرفرازونشیب امپراطوری مغول است. این بنا هر ساله هزاران بازدیدکننده را به خود جذب میکند و همچنان در فرهنگ و هویت ملی هند جایگاه ویژهای دارد.
اهمیت سیاسی قلعه سرخ
قلعه سرخ دهلی تنها یک بنای تاریخی نیست؛ بلکه نمادی از هویت ملی و اهمیت سیاسی هند به شمار میرود. در دوران مبارزات آزادیخواهی هند، این قلعه به یکی از مراکز کلیدی اتحاد و مقاومت مردم تبدیل شد. در آن دوران پرآشوب، هزاران نفر در اطراف قلعه گرد میآمدند تا عزم خود را برای استقلال به نمایش بگذارند.
یکی از مهمترین لحظات تاریخ هند با این قلعه گره خورده است. پس از سخنرانی معروف «قرار با سرنوشت» (Tryst with Destiny) که توسط جواهر لعل نهرو، نخستوزیر اولین دولت مستقل هند، ایراد شد، او روز بعد پرچم هند را بر فراز قلعه سرخ برافراشت. این لحظه تاریخی، سرآغاز عصری نوین از آزادی و دموکراسی برای هند بود و جایگاه این کشور را بهعنوان بزرگترین دموکراسی جهان تثبیت کرد.
قلعه سرخ تا امروز نقشی برجسته در آیینهای روز استقلال هند ایفا میکند. هر سال در این روز، نخستوزیر هند بر فراز باروی سرخ این قلعه سخنرانی کرده و پرچم سهرنگ کشور را برافراشته میسازد. این مراسم، که نمادی از اتحاد و همبستگی ملی است، با شور و اشتیاق مردم و امید به آیندهای روشن برگزار میشود.
دیوارهای کهن قلعه، که سالها شاهد مبارزات، فریادها و آرزوهای مردم بودهاند، همچنان بهعنوان یادبودی از مسیر دشوار استقلال پابرجا هستند. این بنای تاریخی نهتنها میراثی از گذشته، بلکه بخشی جداییناپذیر از فرهنگ و آیینهای ملی هند به شمار میرود. هر سال، هزاران نفر برای گرامیداشت این روز بزرگ به قلعه سرخ میآیند، جایی که همچنان نمادی از افتخار و آزادی ملی باقی مانده است.
معماری قلعه سرخ دهلی
قلعه سرخ دهلی یکی از برجستهترین شاهکارهای معماری مغول در هند به شمار میرود و در زمینی به وسعت ۲۵۰ جریب گسترده شده است. این قلعه با دیوارهای مستحکم به طول بیش از ۲ کیلومتر، که برجکها و برجهای دیدبانی مزین آن را احاطه کردهاند، به شکلی هشتضلعی طراحی شده است.
در ساخت این بنای باشکوه، سنگ مرمر، گنبدهای ظریف و حکاکیهای هنرمندانه گل به کار رفته است، که اوج زیباییشناسی و هنر معماری دوران مغول را به نمایش میگذارد. این قلعه همچنان بهعنوان یکی از مهمترین نمادهای تاریخی و فرهنگی هند شناخته میشود.
ساختار و دروازه های قلعه سرخ دهلی
قلعه سرخ بخشی از مجموعهای است که قلعه سالیم گره (Salimgarh Fort) نیز در آن قرار دارد؛ قلعهای که در سال ۱۵۴۶ توسط اسلام شاه سوری ساخته شد. این قلعه دارای سه دروازه اصلی است:
- دروازه لاهوری: دروازه لاهوری بهدلیل جهتگیری به سمت لاهور در پاکستان نامگذاری شده و با معماری سه طبقه، قوس ها و طاق های خاص، مصالح سنگ ماسهای قرمز و سقفهای مرمر سفید، بهعنوان دروازه اصلی ورود به قلعه عمل میکند.
- دروازه دهلی: دروازه دهلی دومین دروازه قلعه سرخ است که شباهت زیادی به دروازه لاهوری دارد و در دو طرف آن دو مجسمه فیل بزرگ قرار دارد.
- دروازه خضرآباد: دروازه خضرآباد مخصوص استفاده امپراطور بوده است.
فضاهای داخلی قلعه سرخ
دیوان عام (Diwan-i-Am): این تالار بزرگ و عمومی با ۹ قوس طراحی شده و مکانی برای دیدارهای رسمی و ملاقاتهای عمومی با امپراطور بوده است. تخت سلطنتی در بخش تزئین شدهای از این تالار قرار داشت و نماد قدرت و شکوه پادشاهی بود. در نزدیکی آن، ناوبتخانه واقع شده بود که در مراسم رسمی، موسیقیدانان با اجرای قطعات موسیقی به ابهت فضا میافزودند.
دیوان خاص (Diwan-i-Khas): تالاری خصوصی و زیبا که محل برگزاری جلسات و دیدارهای مهم امپراطور با مقامات عالیرتبه بود. تخت طاووس، معروفترین تخت سلطنتی مغول که بخشی از تاریخ غنی این مکان را تشکیل میدهد، در این تالار قرار داشت که بعدها به دست نادرشاه به ایران منتقل شد.
ممتاز محل (Mumtaz Mahal): این بنا که روزگاری بخشی از اقامتگاههای سلطنتی بود، امروزه به موزهای ارزشمند تبدیل شده است. این موزه آثار و اشیای تاریخی مرتبط با دوران مغول را به نمایش میگذارد و فرصتی برای بازدیدکنندگان فراهم میکند تا با شکوه و عظمت گذشته آشنا شوند.
رنگ محل (Rang Mahal): این کاخ با تزئینات زیبا و رنگارنگ طراحی شده و فضای مخصوص بانوان دربار سلطنتی بود. تزئینات هنری و طراحی داخلی این کاخ، جلوهای از هنر و فرهنگ غنی مغول را به نمایش میگذارد و محیطی باشکوه برای زندگی زنان سلطنتی فراهم میکرد.
حمام و خوابگاه: خوابگاه امپراطور مکانی برای استراحت و آرامش بود، در حالی که حمام سلطنتی با معماری زیبا و وجود باغهای شگفتانگیز، بخشی جداییناپذیر از زندگی مجلل مغول محسوب میشد. این باغها نهتنها جلوهای از طبیعت بودند، بلکه آرامش و زیبایی فضا را دوچندان میکردند.
ویژگی های برجسته در طراحی قلعه سرخ
قلعه سرخ دهلی با استفاده از سنگ سرخ بهعنوان ماده اصلی، به نمادی از شکوه و عظمت معماری مغول تبدیل شده است. این ماده طبیعی، به بنا جلوهای متمایز و قدرتمند بخشیده و آن را در میان شاهکارهای تاریخی هند برجسته ساخته است. رنگ سرخ دیوارهای قلعه، نهتنها نمایشی از قدرت، بلکه بازتابی از هماهنگی و زیبایی طراحی مغولی است که در جزئیات ظاهری بنا دیده میشود.
یکی از ویژگیهای برجسته این قلعه، حکاکیهای گل و نقوش هندسی آن است که با دقت و هنر بسیار خلق شدهاند. این تزئینات، همراه با گنبدها و قوسهای هماهنگ، روحیه و ذوق هنری زمانه مغول را به تصویر میکشند. استفاده از این عناصر نهتنها زیبایی معماری را تقویت کرده، بلکه جلوهای نمادین از فرهنگ و تمدن مغول ارائه میدهد که با شکوه و ظرافت در هم آمیخته شدهاند. قلعه سرخ نهتنها نماد قدرت و هنر مغول است بلکه تاریخ غنی و تنوع فرهنگی هند را نیز به نمایش میگذارد.
جاهای دیدنی نزدیک قلعه سرخ
در نزدیکی قلعه سرخ یا لال قلعه دهلی، چندین مکان دیدنی وجود دارد که تجربه بازدید از آنها، روز شما را کامل میکند. بازار ناگپال، در ۶۰۰ متری قلعه، فرصتی عالی برای خرید و آشنایی با زندگی محلی و فرهنگ پرجنبوجوش دهلی فراهم میکند. کمی دورتر، در فاصله ۹۰۰ متری، کلیسای سن ماری با معماری تاریخی و جذاب خود منتظر بازدیدکنندگان است. همچنین، بنای ظفر محل که در ۱.۸ کیلومتری قلعه قرار دارد، یکی دیگر از آثار تاریخی مهم منطقه به شمار میآید که علاقهمندان به تاریخ و معماری نباید آن را از دست بدهند.
برای استراحت و لذتبردن از طبیعت، پارک گلدن، در فاصله ۲.۳ کیلومتری قلعه، انتخابی ایدهآل است. این پارک با فضای سبز و محیط آرامشبخش خود، مکانی مناسب برای گذراندن اوقاتی دلپذیر در کنار خانواده یا دوستان خواهد بود. با بازدید از این مکانها، تجربهای متنوع و بهیادماندنی از فرهنگ، تاریخ و طبیعت دهلی نصیبتان میشود.
هتل های نزدیک قلعه سرخ دهلی
در اطراف قلعه سرخ هتلهایی نیز برای اقامت در دسترس هستند. هتل تارا پالاس در فاصله ۱.۲ کیلومتری قرار دارد و خدمات مناسبی برای گردشگران ارائه میدهد. هتل ایوان شاهی، که ۱.۵ کیلومتر از قلعه فاصله دارد نیز گزینهای خوب برای اقامت است. هتل الحرم که در ۱.۶ کیلومتری قلعه واقع شده، با امکانات متنوع و راحت، اقامتی دلپذیر را فراهم میکند. همچنین هتل کلاب رزیدنس که ۱.۷ کیلومتر از قلعه فاصله دارد، برای کسانی که به دنبال اقامتی با خدمات عالی هستند، مناسب است.
رستوران های نزدیک قلعه سرخ
برای علاقهمندان به تجربه طعمهای محلی، چندین رستوران از بهترین رستورانهای دهلی با غذاهای خوشطعم در نزدیکی قلعه سرخ وجود دارد. رستوران دعوت چمن که در ۸۰۰ متری قلعه قرار دارد، محیطی دلپذیر برای لذتبردن از غذاهای سنتی هند فراهم میکند. همچنین، رستوران ایبرا فودز که ۹۰۰ متر از قلعه فاصله دارد، با منوی متنوع و غذاهای خوشمزه، گزینهای عالی برای ناهار یا شام است. اگر به دنبال غذاهای خیابانی و محلی هستید، رستوران هانومن کاچوری که در ۱.۶ کیلومتری قلعه واقع شده، گزینهای مناسب برای شماست. علاوه بر این، رستوران گلزار که در ۱.۸ کیلومتری قلعه قرار دارد، تجربهای متفاوت از غذاهای هندی را به شما ارائه میدهد.
با توجه به موقعیت مرکزی قلعه سرخ و جاذبههای اطراف، دسترسی به هتلها و رستورانهای مختلف راحت است و میتوانید از سفر به این منطقه تاریخی و فرهنگی نهایت لذت را ببرید. بازدید از این مکانها نهتنها تاریخ و فرهنگ هند را به شما معرفی میکند، بلکه میتواند تجربهای بهیادماندنی و جذاب برایتان رقم بزند.
آشنایی با دیگر بخش های قلعه سرخ دهلی
دیگر بخشهای قلعه سرخ دهلی شامل موارد زیر است:
چاتا چوک (Chhatta Chowk): این بازار سرپوشیده در قلعه سرخ دهلی، در گذشته بهعنوان مرکز خرید و فروش کالاهایی مانند منسوجات و جواهرات استفاده میشد. طراحی خاص سقفهای سرپوشیده این بازار فضایی دلپذیر برای گشتوگذار و خرید فراهم میکند. چاتا چوک بهخوبی نمایانگر شکوه و عظمت دوران مغول است و بازدیدکنندگان را به دنیای تجارت و هنر آن زمان میبرد.
نبات خانه (Naubat Khana): نبات خانه، که به دروازه موسیقی نیز معروف است، در نزدیکی ورودی قلعه قرار دارد. این مکان بهعنوان محل نواختن موسیقیهای سلطنتی و اعلام رویدادهای مهم استفاده میشد. در این مکان، نوازندگان در زمانهای خاص در حضور امپراطور و دربار، موسیقیهایی را اجرا میکردند که حالوهوای خاصی به فضای قلعه میبخشید.
باغ حیاط بخش (Hayat Bakhsh Bagh): یکی از باغهای زیبا و آرام قلعه سرخ است که در دل محوطه قلعه قرار دارد. این باغ با طراحی ایرانی خود و فضای سبز، محیطی دلنشین برای استراحت فراهم میآورد. در این باغ، مسیرهای سنگفرششده و فوارههای زیبا جلوهای خاص به فضا بخشیدهاند و بازدیدکنندگان را به دنیای آرامش و طبیعت میبرد.
حمام (Hammam): حمامهای قلعه سرخ یکی از ویژگیهای خاص و جالب این بنا هستند. با طراحیهای پیچیده و معماری دقیق، این حمامها فضایی خنک و راحت را برای ساکنان قلعه فراهم میکردند. سیستم گرمایشی زیرزمینی در این حمامها باعث ایجاد گرمای یکنواخت و راحت در فضا میشد و تجربهای منحصربهفرد برای استفادهکنندگان به ارمغان میآورد.
بائولی (Baoli): بائولیها استخرها یا آبانبارهایی ویژه در قلعه سرخ هستند که برای ذخیرهسازی آب در فصول گرم استفاده میشدند. این ساختارها با پلههای متعدد طراحی شدهاند تا دسترسی به آب در عمقهای مختلف ممکن شود. بائولیها تنها برای ذخیره آب نبودند، بلکه جنبههای زیباییشناختی و معماری خاص خود را نیز داشتند که بر جذابیت قلعه میافزودند.
هزینه ورودی قلعه سرخ دهلی
هزینه ورودی قلعه سرخ برای بازدیدکنندگان هندی ۳۵ روپیه و برای گردشگران خارجی ۵۰۰ روپیه است. برای نمایش نور و صدا، قیمت بلیط بزرگسالان ۶۰ روپیه و کودکان ۲۰ روپیه است. اما در تعطیلات آخر هفته، هزینه بلیط به ۸۰ روپیه برای بزرگسالان و ۳۰ روپیه برای کودکان افزایش مییابد.
بهترین زمان بازدید از قلعه سرخ دهلی
قلعه سرخ هر روز بهجز دوشنبهها برای بازدید عموم باز است. ساعات بازدید از ۹:۳۰ صبح تا ۴:۳۰ عصر میباشد و در روزهای دوشنبه تعطیل است. بهترین زمان برای بازدید از این مکان تاریخی، ماههای اکتبر تا فوریه است، زمانی که آبوهوای دهلی در بهترین حالت خود قرار دارد. علاوه بر بازدید روزانه، شما میتوانید از نمایش نور و صدا که به دو زبان انگلیسی و هندی برگزار میشود، از ساعت ۶ عصر به بعد لذت ببرید. ساعات دقیق نمایش بسته به فصل و زبان انتخابی ممکن است تغییر کند، بنابراین قبل از برنامهریزی، بهتر است زمان دقیق آن را بررسی کنید.
نکات جالب در خصوص قلعه سرخ
قلعه سرخ (لال قلعه) با افسانهها و داستانهای تاریخی خود، جنبههای جذاب و شگفتانگیزی دارد که آن را فراتر از یک بنای تاریخی صرف میبرد. این نکات نهتنها جذابیت قلعه را افزایش میدهند، بلکه لایههایی از تاریخ، افسانه و تغییرات اجتماعی را نیز آشکار میسازند که قلعه سرخ شاهد آنها بوده است که عبارتاند از:
- افسانه زندانیان سر به دار: یکی از داستانهای رایج درباره قلعه، به افسانهای اشاره دارد که میگوید سرهای زندانیان اعدامشده در پایهگذاری این بنا قرار داده شدند تا خوششانسی و قدرت برای آن به ارمغان آورند.
- بائولی پنهان: در قلعه سرخ یک بائولی (چاه پلکانی) وجود دارد که گفته میشود قدمتی بیشتر از خود قلعه دارد. این بائولی هنوز هم برای بازدیدکنندگان قابلدسترسی نیست و در هالهای از اسرار باقی مانده است.
- رودخانه یامونا: در گذشته، قلعه سرخ بر کرانه غربی رودخانه یامونا بنا شده بود، و این موقعیت بهگونهای بود که گفته میشد میتوان از داخل قلعه ماهیگیری کرد. اما با گذشت زمان، مسیر رودخانه تغییر کرده و این ویژگی از بین رفته است.
- نابودی فضای سبز توسط بریتانیا: دوران استعمار بریتانیا تغییرات عمدهای در ساختار قلعه ایجاد کرد. بریتانیاییها برای ساخت سربازخانههای ارتش استعماری، کمربند سبز درون قلعه را از بین بردند و به چشمانداز تاریخی آن آسیب زدند.
- افسانه زندانیان سر بهدار: یکی از داستانهای رایج درباره قلعه سرخ، به افسانهای اشاره دارد که میگوید سرهای زندانیان اعدامشده در پایهگذاری این بنا قرار داده شدند تا خوششانسی و قدرت برای آن به ارمغان آورند.
- بائولی پنهان: در قلعه سرخ یک بائولی (چاه پلکانی) وجود دارد که گفته میشود قدمتی بیشتر از خود قلعه دارد. این بائولی هنوز هم برای بازدیدکنندگان قابل دسترسی نیست و در هالهای از ابهام باقی مانده است.
- رودخانه یامونا: در گذشته، قلعه سرخ بر کرانه غربی رودخانه یامونا بنا شده بود، و این موقعیت بهگونهای بود که گفته میشد میتوان از داخل قلعه ماهیگیری کرد. اما با گذشت زمان، مسیر رودخانه تغییر کرده و این ویژگی از بین رفته است.
- نابودی فضای سبز توسط بریتانیا: دوران استعمار بریتانیا تغییرات عمدهای در ساختار قلعه ایجاد کرد. بریتانیاییها برای ساخت سربازخانههای ارتش استعماری، کمربند سبز درون قلعه را از بین بردند و به چشمانداز تاریخی آن آسیب زدند.
پرسشهای متداول
{{totalCount}} دیدگاه