آشنایی با جشن ها و فستیوال های هند در یک نگاه

فستیوال های هند، رنگارنگ ترین جشن های روی زمین هستند که فرهنگ غنی و متنوع این کشور را به نمایش می گذارند.

هند، سرزمین رنگ‌ها و جشن‌ها، هر سال میزبان فستیوال‌های باشکوهی است که هیچ گردشگری را بی‌تفاوت نمی‌گذارد. از جشن رنگ‌ها در هولی گرفته تا جشن نورها در دیوالی، هر فستیوال داستانی زیبا و آداب و رسومی منحصربه‌فرد دارد. اگر به دنبال تجربه‌ای متفاوت و فراموش‌نشدنی هستید، تور هند بهترین فرصت برای شماست تا در این جشن‌ها شرکت کنید و با فرهنگ غنی این کشور آشنا شوید. برای آشنایی بیشتر با فستیوال های هند، ادامه مطلب را از دست ندهید.

فستیوال های هند

• فستیوال دیوالی
• فستیوال هولی
• فستیوال دوسهرا
• فستیوال ناواراتری
• فستیوال دورگا پوجا
• فستیوال کریشنا جانماشتامی
• فستیوال گانش چاتورتی
• فستیوال عید فطر
• فستیوال گوروپوراب
• فستیوال راکشا باندهان
• فستیوال بیهو
• فستیوال همیس
• فستیوال اونام
• فستیوال پونگال
• فستیوال عید پاک
• فستیوال بایساکی
• فستیوال ماکار سانکرانتی
• فستیوال ماها شیواراتری
• فستیوال بسنت پانچامی
• فستیوال ماهاویر جایانتی

۱. فستیوال دیوالی

دیوالی یکی از مهم‌ترین فستیوال‌های هندوها در این کشور است که هرساله در ماه اکتبر همراه نمایش‌های گوناگون و به شکل باشکوهی جشن گرفته می‌شود. در طول فستیوال نورها، خانه‌ها با فانوس‌های سفالی، شمع و برگ‌های درخت آشوکا تزئین می‌شوند. مردم لباس‌های نو به تن کرده، در نیایش خانوادگی شرکت می‌کنند، ترقه می‌زنند و به دوستان، آشنایان و همسایگان شیرینی می‌دهند. در این روزها، بازارها رونق می‌گیرند و در همه‌جا مراسم آتش‌بازی برپا است.

۲. فستیوال هولی

هولی، فستیوال رنگ‌ها، یکی از معروف‌ترین جشنواره‌های هند است که با شور و حالی عجیب در ماه مارس در سراسر کشور برگزار می‌شود. در عید هولی، مردم یک خرمن بزرگ آتش برپا می‌کنند و به رقص و آواز در اطراف آن می‌پردازند. در این روز، مردم در فضای باز به دور هم جمع می‌شوند و به یکدیگر رنگ‌های خشک و تر می‌پاشند. برخی از آن‌ها این رنگ‌ها را داخل تفنگ‌های آب‌پاش یا بادکنک ریخته و به‌سوی هم پرتاب می‌کنند.

۳. فستیوال دوسهرا

دوسِهرا (Dussehra) نیز یکی دیگر از فستیوال‌های مشهور هندی است. دوسهرا به مناسبت مرگ شاه خبیث، راوانا (Ravana)، به دست خدای راما (Rama)، به شیوه‌های مختلف در سراسر هند جشن گرفته می‌شود. مردم در ماه اکتبر در همه‌جا به مدت ۱۰ روز اقدام به بازطراحی صحنه‌های این نبرد می‌کنند. دوسهرا با مراسم سوزاندن تمثال‌هایی از راوانا به اوج خود می‌رسد.

۴. فستیوال ناواراتری

فستیوال ناواراتری (Navaratri) به شیوه‌های مختلفی از سوی مردم هند جشن گرفته می‌شود. این فستیوال ۹ روزه در «گجرات» نویدبخش آمدن شب‌هایی پرشور و همراه با رقص‌های پرانرژی است. مردم در این ایام لباس‌های زیبا، رنگارنگ و سنتی به تن می‌کنند و فضای همه‌جا زیبا و پرطراوت می‌شود. فستیوال ناواراتری در ماه سپتامبر، قدرت الهه‌ی آمبا (Amba) به ۹ شیوه‌ی متفاوت را گرامی می‌دارد.

۵. فستیوال دورگا پوجا

یکی از بزرگ‌ترین فستیوال‌های هندوها، دورگا پوجا (Durga Puja) است که به‌طور ویژه توسط بنگالی‌های سراسر هند برگزار می‌شود. این فستیوال ده‌روزه از روزه‌داری گرفته تا جشن و عبادت الهه‌ی دورگا با آوازهای سنتی، رقص و نمایش همراه است. در این روزها، مجسمه‌های بزرگ و زیبایی از دورگا ساخته شده و در مکان‌های مخصوص قرار داده می‌شود. مردم در این فستیوال در ماه اکتبر لباس‌های سنتی به تن کرده و برای جشن و عبادت به این مکان‌ها می‌روند.

۶. فستیوال کریشنا جانماشتامی

کریشنا جانماشتامی (Krishna Janmashtami) از مهم‌ترین فستیوال‌های مذهبی هند به شمار می‌آید. مراسم جانماشتامی در ماه اوت در شهرهای ماتورا (Mathura) و ورینداوان (Vrindavan) بسیار محبوب است. مردم در این روزها، روزه می‌گیرند و پس از تاریک‌شدن هوا افطار می‌کنند. دیدار از معابد، عبادت و رقص و آوازخوانی در نیمه‌شب، بخشی از مراسم تولد خدای کریشنا است. بچه‌های کوچک بیشتر به‌مانند کریشنا در این روز لباس به تن می‌کنند. در این روز زندگی کریشنا در داخل معابد به تصویر کشیده می‌شود.

۷. فستیوال گانش چاتورتی

گانش چاتورتی (Ganesh Chaturthi) یکی از فستیوال‌های مذهبی برجسته در هند است که به‌صورت جشنواره‌ای ۱۰ روزه در ماه سپتامبر برگزار می‌شود. در این روزها، مجسمه‌های بزرگ خدای گانشا در خانه‌ها و مکان‌های عمومی قرار داده می‌شوند. هندوها صبح و عصر به نیایش خدای خود می‌پردازند. روز پایانی، موسوم به ویسارجان (Visarjan)، به مراسم غوطه‌ور کردن مجسمه‌ی گانشا در آب اختصاص دارد. در این فستیوال، برنامه‌های فرهنگی متعددی از جمله آوازخوانی، رقص و نمایش اجرا می‌شود. همچنین، چادرهای ارائه خدمات پزشکی رایگان و اهدای خون در بسیاری از نقاط هند برپا می‌گردد.

۸. فستیوال عید فطر

عید فطر یکی از مهم‌ترین جشن‌ها برای جامعه مسلمان هند به شمار می‌رود. مسلمان‌ها در این روز با پوشیدن بهترین لباس‌های خود در نماز عید فطر صبحگاهی شرکت می‌کنند و سپس به دیدار دوستان و اقوام می‌روند. در این جشن، شیرینی میان افراد رد و بدل می‌شود و کودکان نیز با دریافت عیدی، شادی خود را دوچندان می‌کنند.

۹. فستیوال گوروپوراب

گوروپوراب (Gurupurab) یکی از جشن‌های برجسته و محبوب جامعه سیک‌های هند است که در ماه نوامبر برگزار می‌شود. این فستیوال به گرامی‌داشت زندگی و آموزه‌های گوروها، معلمان معنوی سیک‌ها، اختصاص دارد. در این روزها، غذاهای سنتی در معابد سیک‌ها میان مردم توزیع می‌شود و کارا پراساد (Karah Prasad) از جمله خوراکی‌های پرطرفدار این جشن است. اجتماعات مذهبی، سرودخوانی و روشن‌کردن خانه‌ها با چراغ‌ها و شمع‌ها از دیگر آیین‌های این مناسبت هستند. مردم همچنین با ترکاندن ترقه، شادی خود را ابراز می‌کنند.

۱۰. فستیوال راکشا باندهان

راکشا باندهان (Raksha Bandhan) یکی از جشن‌های محبوب هندوها در ماه اوت است که به تقویت پیوند میان برادران و خواهران اختصاص دارد. در این مراسم، خواهرها دعای آرتی (Aarti) را به‌جا می‌آورند و ریسمانی مقدس به نام راکی (Rakhi) را به مچ دست برادران خود می‌بندند و برای سلامت و خوشبختی آن‌ها دعا می‌کنند. برادران نیز در پاسخ، تعهد می‌دهند که همیشه از خواهران خود محافظت کنند.

۱۱. فستیوال بیهو

بیهو (Bihu) یکی از جشن‌های محبوب هندوستان است که در شمال شرق این کشور و به‌ویژه در ایالت آسام برگزار می‌شود. این فستیوال به پاس‌داشت زمان برداشت محصول اختصاص دارد. مردان و زنان جوان در طول این جشن یک‌ماهه، لباس‌های سنتی می‌پوشند و با اجرای رقص بیهو در روستاها، شور و نشاط خاصی به این روزها می‌بخشند. جشن‌های بیهو که معمولاً در اواسط آوریل برگزار می‌شوند، شور و هیاهوی خاصی را در شمال شرق هند ایجاد می‌کنند.

۱۲. فستیوال همیس

همیس (Hemis) یک فستیوال مذهبی دوروزه است که به مناسبت گرامی‌داشت سال‌روز تولد رهبر معنوی و بنیان‌گذار شاخه‌ی تانتریک (Tantric) آیین بودایی در تبت برگزار می‌شود. این جشن که هر ساله در ماه جولای برگزار می‌شود، بازدیدکنندگان داخلی و خارجی بسیاری را به خود جذب می‌کند. در این رویداد، کشیش‌ها با همراهی موسیقی سنتی اجراشده با سنج، طبل و شیپور، مراسم رقص برگزار می‌کنند. همیس یکی از فستیوال‌های خاص منطقه به شمار می‌آید، جایی که راهبان رقصنده لباس‌های فاخر به تن کرده و ماسک‌های رنگارنگ به صورت دارند.

۱۳. فستیوال اونام

اونام (Onam) یکی از فستیوال‌های مهم هندوستان به شمار می‌آید که به استقبال از شاه افسانه‌ای ماهابالی (Mahabali) اختصاص دارد. در این روزها، مردم لباس‌های سنتی می‌پوشند، خانه‌های خود را با گل تزیین کرده و برای یک میهمانی بزرگ با ۱۳ نوع غذا آماده می‌شوند. این جشنواره که در اوایل ماه سپتامبر برگزار می‌شود، شامل رویدادهایی مانند مسابقه‌ی قایق‌سواری با قایق‌های مار شکل، رقص‌های محلی و اجتماع پرشور پولیکالی (Pulikali) است. در این اجتماع، شرکت‌کنندگان لباس‌های ببر و شکارچی به تن کرده و فضایی پرنشاط ایجاد می‌کنند.

۱۴. فستیوال پونگال

فستیوال چهارروزه‌ی پونگال (Pongal) در جنوب هند، به‌منظور شکرگزاری از طبیعت برای اولین برداشت سال برگزار می‌شود. مردم در این روزها لباس‌های سنتی می‌پوشند و غذاهای مخصوص پونگال تهیه می‌کنند. خرمن‌های آتش، رقص‌های محلی، مسابقات میان احشام و پخش شیرینی و خوراکی‌های خوشمزه از مراسم محبوب این جشنواره هستند. خانه‌ها نیز با گلبرگ، آردهای رنگی و گل‌های ساخته‌شده از برنج در اواسط ژانویه تزیین می‌شوند.

۱۵. فستیوال عید پاک

عید پاک نیز در هندوستان با شور و حال خاصی برگزار می‌شود و حال‌وهوای متفاوتی به خود می‌گیرد. این مراسم در فصل بهار (۲۱ آوریل) با تزئینات رنگارنگ، رقص و نمایش‌های متنوع همراه است. خیابان‌ها با فانوس‌ها آذین می‌شوند و انواع کیک‌های خوشمزه در این روز سرو می‌گردد.

۱۶. فستیوال بایساکی

بایساکی (Baisakhi) فستیوالی است که عمدتاً توسط جامعه سیک‌های پنجاب در هند و سراسر جهان جشن گرفته می‌شود. این فستیوال به‌عنوان جشن برداشت محصول برگزار می‌شود و مردم آن را با شور و اشتیاق زیاد و رقص‌های محلی جشن می‌گیرند. بایساکی همچنین یک فستیوال مهم مذهبی در هندوستان است، چرا که در این روز دهمین گورو از فرقه‌ی سیک‌ها، گورو گوبیند سینگ (Guru Gobind Singh)، فرمان خالصه (Khalsa) را در سال ۱۶۹۹ بنیان‌گذاری کرد.

۱۷. فستیوال ماکار سانکرانتی

ماکار سانکرانتی (Makar Sankranti) سال جدید اصلی برای هندی‌های شمال و سیک‌های هند است که در روز چهاردهم ژانویه، درست یک روز پس از فستیوال رنگارنگ لوهری (Lohri)، برگزار می‌شود. در این روز، مردم به پرستش خدا پرداخته تا در سال جدید از آمرزش او بهره‌مند شوند. ماکار سانکرانتی نشان‌دهنده پایان زمستان، آغاز بهار و شروع فصل کشاورزی است. این فستیوال با چرخه‌های خورشیدی هماهنگ شده و از دیگر فستیوال‌های هندوها که بر پایه چرخه‌های قمری هستند، متمایز می‌شود. مردم در این روز بادبادک به آسمان می‌فرستند و خوراکی‌های خوشمزه میان یکدیگر تقسیم می‌کنند. در ایالت گجرات، این فستیوال با نام اوتارایان (Uttarayan) جشن گرفته می‌شود.

۱۸. فستیوال ماها شیواراتری

ماها شیواراتری (Maha Shivaratri) فستیوالی است که به خدای شیوا اختصاص دارد و شور و شوق عظیمی را در میان پیروان این خدا برپا می‌کند. این فستیوال در چهاردهمین روز از ماه فالگونا (Phalguna) برگزار می‌شود و اهمیت فراوانی در اساطیر هندو دارد. طبق باور سنتی، تمامی پیروان شیوا در این روز رستگار شده و گناهان‌شان پاک می‌شود. علاوه بر این، ماها شیواراتری برای زنان مجرد و متأهل به‌منظور دعا برای خوشبختی و سعادت نیز اهمیت ویژه‌ای دارد.

۱۹. فستیوال بسنت پانچامی

بسنت پانچامی (Basant Panchami) در ماه‌های ژانویه و فوریه برگزار شده و مخصوص خدای ساراسواتی (Saraswati) است. این روز برای محققان و دانشجویانی که خدای دانش را می‌پرستند، اهمیت ویژه‌ای دارد. بسنت پانچامی به‌طور گسترده در ایالت‌های بنگال غربی، آسام، اودیشا، پنجاب و هاریانا برگزار می‌شود. مردم در راجستان دسته‌های گل یاسمن به خدایان هدیه می‌کنند و در ایالت پنجاب آشپزخانه‌های سرو غذای رایگان برپا می‌شود. این فستیوال همچنین نویدبخش آمدن فصل بهار است.

۲۰. فستیوال ماهاویر جایانتی

ماهاویر جانما کالیاناک (Mahavir Janma Kalyanak) روزی مهم برای مردم از فرقه‌ی جین (Jain) است؛ زیرا در این روز خدای ماهاویر متولد می‌شود. در این روز مجسمه‌ی خدای ماهاویر با شیر و گُل شسته می‌شود. مردم به یاد وی یک اجتماع بزرگ خیابانی ترتیب داده و مجسمه‌ی خدای ماهاویر را بر روی دست حمل می‌کنند.