معرفی آداب و رسوم جشن سال نو چینی 2025

سال نو چینی، یا آنچه به نام جشنواره بهار هم شناخته می شود، یکی از بزرگ ترین و مهم ترین جشنها در فرهنگ چینی است.

سال نو چینی، علاوه بر چین، در بسیاری از کشورهای آسیایی دیگر نیز با شور و شوق برگزار می‌شود و به‌عنوان نمادی از شروعی تازه برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شناخته می‌شود. این جشن فرصتی برای گردهمایی خانواده‌ها و پاس‌داشت سنت‌ها و آیین‌های دیرینه است و به‌عنوان یک نقطه عطف برای شروعی دوباره در سال جدید دیده می‌شود. مراسم و آیین‌های ویژه‌ای در این مناسبت اجرا می‌شود و غذاهای نمادین با معانی خاص سرو می‌شوند که هرکدام نمایان‌گر آرزوها و امیدهای مختلف هستند. در این مقاله، به بررسی تاریخچه، آیین‌ها و غذاهای خوش‌یمن سال نو چینی و تفاوت‌های منطقه‌ای این جشن خواهیم پرداخت. اگر به دنبال کشف این جشن پرشور و تجربه آن از نزدیک هستید، تور چین می‌تواند شما را به دنیای زیبای فرهنگ چینی ببرد و خاطراتی فراموش‌نشدنی برایتان رقم بزند.

فهرست مطالب

• تاریخچه سال نو چینی و نمادهای آن
• آداب و رسوم سال نو چینی
• غذاهای ویژه سال نو چینی و نمادهای آن‌
• جشنواره‌ها و رویدادهای ویژه در سال نو چینی
• سال نو چینی در کشورهای دیگر

تاریخچه سال نو چینی و نمادهای آن

سال نو چینی با قدمتی بیش از ۳۰۰۰ سال، بر اساس تقویم قمری-خورشیدی چینی آغاز می‌شود که از گردش ماه و خورشید پیروی می‌کند. زمان دقیق این سال نو، بر اساس ظهور نخستین هلال ماه پس از انقلاب زمستانی تعیین می‌شود. برخلاف تقویم‌های معمول، هر سال در تقویم چینی با یکی از دوازده حیوان زودیاک چینی نام‌گذاری می‌شود، که به ترتیب شامل موش، گاو، ببر، خرگوش، اژدها، مار، اسب، بز، میمون، خروس، سگ و خوک هستند. این چرخه هر ۱۲ سال یک‌بار تکرار می‌شود و بر اساس اعتقادات چینی، هر حیوان ویژگی‌های خاصی دارد که می‌تواند بر خصوصیات و سرنوشت افراد متولد آن سال تأثیرگذار باشد.

آشنایی با تقویم قمری-خورشیدی چینی

تقویم چینی علاوه بر جشن‌ها و رویدادهای مذهبی، نقشی اساسی در برنامه‌ریزی کشاورزی ایفا می‌کند. هر سال در این تقویم به ۲۴ اصطلاح خورشیدی تقسیم شده است که هر کدام نمایان‌گر تغییرات فصلی و وضعیت آب‌وهوایی هستند و به کشاورزان در تنظیم زمان کشت و برداشت کمک می‌کنند. همچنین، تقویم چینی دارای سال‌های کبیسه است که شامل ۱۳ ماه می‌شود. در این سال‌ها، یک ماه اضافی به تقویم افزوده می‌شود تا چرخه زمانی هماهنگ با طبیعت حفظ شود و اختلاف میان تقویم و فصول کاهش یابد.

زمان دقیق برگزاری سال نو چینی 2025

سال نو چینی هر سال در تاریخی متفاوت، بین ۲۱ ژانویه تا ۲۰ فوریه، بر اساس تقویم قمری برگزار می‌شود. این تاریخ با تغییرات ماه قمری و خورشیدی تعیین می‌شود و به همین دلیل ثابت نیست. در سال ۲۰۲۴، اولین روز سال نو چینی برابر با ۱۰ فوریه بود که سال اژدها را آغاز کرد. سال ۲۰۲۵ نیز از ۲۹ ژانویه شروع می‌شود و به سال مار اختصاص دارد. دانستن تاریخ دقیق این جشنواره برای علاقه‌مندان و گردشگرانی که می‌خواهند در این مراسم باشکوه شرکت کنند، به برنامه‌ریزی بهتر کمک می‌کند تا تجربه‌ای به‌یادماندنی از این فرهنگ غنی داشته باشند.

آداب و رسوم سال نو چینی

سال نو چینی با آداب و رسوم خاصی همراه است که هر کدام به جذب شانس و خوشبختی در سال جدید کمک می‌کند. در این بخش به بررسی چند سنت مهم پرداخته‌ایم که معمولاً در این جشن به کار می‌روند.

خانه تکانی و استقبال از سال نو

یکی از سنت‌های رایج قبل از آغاز سال نو، پاکیزگی کامل خانه‌هاست که نمادی از دور کردن بدشانسی‌های سال گذشته و استقبال از شانس و برکت سال جدید است. این مراسم در بین تمام خانواده‌های چینی اهمیت زیادی دارد و نشان‌دهنده احترامی است که به آغاز یک سال جدید می‌گذارند.

تزئینات با رنگ قرمز

رنگ قرمز نماد شادی، خوش‌یمنی و دور کردن ارواح خبیثه است و به همین دلیل در تزئینات سال نو چینی به وفور استفاده می‌شود. مردم در این ایام درب‌های خانه‌ها و کسب‌وکارها را با کاغذهای قرمز، فانوس‌های قرمز و سایر تزئینات زیبا می‌پوشانند.

دعا در معابد

در سال نو، معابد چین بسیار شلوغ است. عبادت‌کنندگان معمولاً در روز سوم سال جدید به معابد رفته، بخور و شمع روشن کرده، به نیایش پرداخته و از خدایان آرزوی طالع نیک و موفقیت در سال جدید می‌کنند. در حیاط معابد بزرگ هم بیشتر وقت‌ها شاهد رقص شیر و اژدها خواهید بود.

پاکت های قرمز یا هونگ بائو

هدیه‌دادن پاکت‌های قرمز حاوی پول که در ماندارین به آن هونگ بائو (Hong Bao) و در کانتونی به آن لی سی (Lai See) گفته می‌شود، یکی دیگر از سنت‌های جذاب سال نو چینی است. این هدایا به کودکان و افراد مجرد داده می‌شود و نمادی از خوشبختی و شانس برای سال جدید است.

غذاهای ویژه سال نو چینی و نمادهای آن‌

غذاها بخش مهمی از مراسم سال نو چینی را تشکیل می‌دهند و هر غذا معنای خاصی دارد. برخی از غذاهای نمادین که معمولاً در این جشن سرو می‌شوند عبارت‌اند از:

دامپلینگ های خوش یمن

دامپلینگ‌ها که به شکل هلالی و نیم‌ماه ساخته می‌شوند، نمادی از طلا و پول در چین باستان هستند و صرف‌کردن آن‌ها در این جشن نمادی از ثروت و شانس است.

غذاهای سنتی

در جشن سال نو چینی، «دامپلینگ» (Dumpling) در شمال چین و «نیان گائو» (Nian Gao) که از برنج ژلاتینی تهیه می‌شود، در جنوب بیشتر مصرف می‌شود. همچنین، پرتقال ماندارین به عنوان نماد خوش‌اقبالی، معمولاً در همه جا دیده می‌شود.

نیا‌ن گائو

نیا‌ن گائو (Nian Gao)، کیکی شیرین از برنج چسبناک است که در بسیاری از مناطق چین به‌عنوان کیک سال نو شناخته می‌شود. این غذا نمادی از پیشرفت و ترقی در سال جدید است و مردم اعتقاد دارند با خوردن آن در طول جشن، به سطوح بالاتری از موفقیت دست خواهند یافت.

ماهی، نماد فراوانی در سال نو چینی

ماهی در سفره سال نو چینی جایگاه ویژه‌ای دارد و نمادی از فراوانی و برکت است. واژه ماهی در زبان چینی به کلمه فراوانی نزدیک است و به همین دلیل، مردم آن را به‌عنوان بخشی از غذای سال نو انتخاب می‌کنند.

جشنواره ها و رویدادهای ویژه در سال نو چینی

جشن سال نو چینی با مجموعه‌ای از مراسم و جشنواره‌های شگفت‌انگیز همراه است که هر کدام بخشی از تاریخ و فرهنگ چین را به نمایش می‌گذارند.

بازار سال نو

نزدیک سال نو، بازارهای روباز با اشیای تزئینی، پاکت‌های قرمز، اسباب‌بازی، پوشاک و سوغات برپا می‌شوند. در هنگ‌کنگ و ماکائو به‌خاطر سنت گل‌دادن به یکدیگر، بازارهای گل نیز پررونق‌اند؛ گل صدتومانی (Peony) و ارکیده که نماد خوش‌یمنی‌اند، پرطرفدارترند.

رقص اژدها و شیر

رقص اژدها و شیر از مشهورترین آیین‌های سال نو چینی است که در آن گروهی از هنرمندان با لباس‌های خاص و حرکات هماهنگ، روحیه و انرژی جشن را به نمایش می‌گذارند. این رقص‌ها نه‌تنها در چین، بلکه در محله‌های چینی‌نشین یا همان چایناتاون‌های مختلف در سراسر جهان نیز اجرا می‌شوند و جذابیت ویژه‌ای دارند.

شام دورهمی خانوادگی

مثل هر جای دیگر دنیا، شب سال نو خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند و با هم یک غذای خانگی مفصل، به‌ویژه ماهی بخارپز را برای شام می‌خورند. واژه‌ سود و منفعت در زبان چینی تلفظی شبیه به واژه‌ ماهی دارد و در نتیجه مردم چین معتقدند خوردن ماهی در شب سال نو، ثروت به همراه می‌آورد.

فستیوال فانوس

فستیوال فانوس (Lantern Festival) که در روز پایانی جشن برگزار می‌شود، یکی از زیباترین فستیوال‌های چینی است. در این روز، مردم فانوس‌های رنگارنگ را به هوا می‌فرستند و شهرها با نورهای دل‌انگیز مزین می‌شوند. این فستیوال که هم‌زمان با اولین ماه کامل سال است، نمادی از نور و امید برای سال جدید می‌باشد.

فشفشه و آتش بازی

بدون شک جشن‌های سال نو بدون آتش‌بازی صفایی ندارند. شهرهای بزرگ مانند هنگ‌کنگ و شانگهای نمایش‌های آتش‌بازی خیره‌کننده‌ای را در نیمه‌شب آغاز سال نو تدارک می‌بینند. همچنین ترقه‌ها هم به شکل کاغذهای قرمز رشته‌ای که درون آن‌ها باروت پیچیده شده را تهیه می‌کنند که بعد از ترکیدن، خرده کاغذهای قرمز رنگ آن‌ها پخش می‌شود. البته این ترقه‌ها امروزه در بسیاری از شهرها ممنوع شده‌اند.

سال نو چینی در کشورهای دیگر

علاوه بر چین، سال نو چینی در بسیاری از کشورهای آسیایی دیگر نیز برگزار می‌شود؛ اما هر کشور ممکن است آداب و رسوم و حتی نمادهای زودیاک متفاوتی داشته باشد. در ویتنام به‌جای خرگوش، گربه به‌عنوان نماد یکی از سال‌ها استفاده می‌شود؛ زیرا واژه خرگوش در زبان چینی شبیه به صدای گربه در ویتنامی است. همچنین در تایلند به جای اژدها از ناگا (Naga)، موجود افسانه‌ای شبیه به مار، به‌عنوان نماد سال استفاده می‌شود.

مراسم تقدیر از نیاکان و روزهای خاص در طول جشن

در روز سوم سال نو، معمولاً مراسم آرام‌تری برگزار می‌شود که به یاد نیاکان و درگذشتگان است. مردم در این روز به زیارت مزارها می‌روند و با روشن کردن عود یا تقدیم نذورات به یاد عزیزان خود، احترام می‌گذارند. علاوه بر این، روز هفتم سال نو به نام رنری (Renri) یا روز آفرینش انسان شناخته می‌شود که نمادی از پیوند بین انسان و همه موجودات زنده است.