آشنایی با معبد دلفی، میراث ارزشمندی از تاریخ یونان باستان

معبد دلفی نه‌ تنها یک مکان مقدس، بلکه یک مرکز سیاسی و اقتصادی مهم در یونان باستان بود.

معبد دلفی (Delphi Temple)، مکانی مقدس و مذهبی در یونان بوده که متعلق به خدای یونانیان باستان، آپولو است. نیایشگاهی که آن را مرکز جهان می‌نامیدند و روزگاری خانه‌ای برای پیشگویان دلفی با نام اوراکل‌ها بود. پیشگویانی که در روزگاران قدیم شهرت جهانی داشتند و جزو بهترین‌ها برای پیش‌بینی آینده بودند. سایت باستان‌شناسی دلفی در شهر دلفی که به‌ عنوان میراث جهانی یونسکو هم ثبت شده است، در نزدیکی شهر آتن یونان قرار دارد. جاذبه‌ای شگفت‌انگیز که هر ساله بسیاری از گردشگران تور یونان را به سوی خود جذب می‌کند. برای آشنایی با اسرار و حقایق معبد مقدس دلفی تا انتهای مطلب پیش رو با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

• معبد دلفی کجاست؟
• تاریخچه معبد دلفی
• سازندگان معبد دلفی در یونان
• درمعبد دلفی خودت را بشناس
• جاهای دیدنی معبد دلفی
• اهمیت معبد دلفی در یونان
• آشنایی با اوراکل معبد دلفی
• نابودی و سقوط معبد دلفی یونان
• بهترین زمان بازدید از معبد دلفی
• هزینه بازدید معبد دلفی
• پوشش مناسب برای بازدید معبد دلفی

معبد دلفی کجاست؟

دلفی، در دامنه کوه پرناسیس (Mount Parnassus) در منطقه فوسیس، واقع در یونان مرکزی و حدود ۱۸۰ کیلومتری شمال غربی آتن قرار دارد. این سایت باستان‌شناسی شامل مجموعه‌ای از سازه‌های تاریخی برجسته است؛ از جمله تئاتر، استادیوم، چند خزانه‌ و چندین معبد. معبد آپولو (Temple of Apollo) و دیگر معابد، در این محوطه زیبا و طبیعی، از جاذبه‌های شاخص دلفی به شمار می‌روند.

چگونگی دسترسی به معبد دلفی در یونان

سایت باستان‌شناسی دلفی، یکی از پرطرفدارترین جاذبه‌های گردشگری یونان، به‌راحتی از مسیرهای مختلف قابل دسترسی است. برای رسیدن به این مکان می‌توانید از آتن با قطار یا اتوبوس به شهر آمفیسا (Amfissa) رفته و سپس از آن‌جا با اتوبوس یا تاکسی به دلفی بروید. گزینه دیگر، اجاره خودرو است که به شما امکان می‌دهد با یک سفر جاده‌ای دلپذیر، در طی ۲ تا ۳ ساعت از آتن به دلفی برسید و از مناظر طبیعی زیبای مسیر لذت ببرید. همچنین، اگر در آتن اقامت دارید، می‌توانید با شرکت در تورهای یک‌روزه، از سایت باستان‌شناسی دلفی بازدید کنید. این تورها معمولاً شامل بازدید از جاذبه‌های دیگری در اطراف دلفی نیز می‌شوند. سایت باستان‌شناسی دلفی همه‌روزه از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب برای بازدید عموم باز است.

تاریخچه معبد دلفی

صومعه دلفی، مکانی رازآلود با قدمتی هزاران‌ساله، در دامنه کوه پرناسیس یونان قرار دارد و به قرن هشتم پیش از میلاد بازمی‌گردد. این نیایشگاه شامل چندین معبد، از جمله معبد آتنا پرونایا (Athena Pronaia) و معبد آپولو، می‌شود که هر یک در دوره‌های مختلف ساخته شده و به خدای یونان باستان، آپولو، اختصاص یافته‌اند. معبد آپولو، که در قرن چهارم پیش از میلاد بنا شد، برجسته‌ترین سازه دلفی به شمار می‌آید و از دیرباز یونانیان آن را مرکز جهان می‌دانستند. پیش از آن‌که این مکان به آپولو اختصاص یابد، به‌عنوان محل نیایش «گایا» (Gaia)، الهه زمین، مقدس شمرده می‌شد.

معبد آپولو، یکی از برجسته‌ترین سازه‌های دلفی، با سبک دوریسی و از سنگ آهک ساخته شده و دارای یک ورودی بزرگ و اتاق داخلی است که محل اقامت اوراکل‌ها به شمار می‌رفت. کشیشی به نام پیتیا، مشهور به اوراکل دلفی، با پیشگویی‌هایش جایگاهی مقدس و بی‌نظیر داشت و به‌عنوان واسطی میان دنیای فانی و الهی عمل می‌کرد. مردم از سراسر جهان برای مشاوره و دریافت پیشگویی‌های وی به دلفی می‌آمدند. این مکان از دیدگاه مذهبی و سیاسی نیز اهمیت بسیاری داشت و محلی بود که تصمیمات بزرگ در مورد جنگ‌ها و مدیریت کشور گرفته می‌شد. با ظهور مسیحیت در اواخر دوران امپراتوری روم و فرمان امپراتور تئودوسیوس اول در قرن چهارم میلادی، معبد بسته شد. در قرن نوزدهم، باستان‌شناسان دلفی و معبد آپولو را دوباره کشف کردند و گنجینه‌های ارزشمندی همچون مجسمه‌ و کتیبه‌ از آن بیرون کشیده شد که اکنون در موزه‌های مهم به نمایش درآمده‌اند. به‌خاطر ارزش تاریخی و فرهنگی، معبد آپولو به‌عنوان میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده است.

سازندگان معبد دلفی در یونان

با مرور تاریخ صومعه دلفی، متوجه می‌شویم که این مکان توسط معماران و سازندگان متعددی بنا شده است. معبد آپولو، به‌عنوان مشهورترین سازه در این مجموعه، در قرن چهارم پیش از میلاد توسط معمار اسپینتاروس (Spintharus) از کورینث (Corinth) ساخته شد. اسپینتاروس که از برجسته‌ترین معماران دوران خود بود، در کارنامه‌اش ساخت معابد متعددی در یونان را داشت. ساخت صومعه دلفی که شامل مجموعه‌ای از معابد و بناها است، به‌مرور و طی چندین قرن صورت گرفت. این مجموعه ابتدا در قرن هفتم پیش از میلاد ساخته شد اما در قرن ششم پیش از میلاد دچار آتش‌سوزی گشته و آسیب دید. بازسازی و توسعه این مجموعه در دوره‌های بعدی، به‌ویژه در قرن چهارم پیش از میلاد با احداث معبد آپولو توسط اسپینتاروس ادامه یافت.

در معبد دلفی خودت را بشناس

«خودت را بشناس» جمله‌ای معروف و قدیمی از یونان باستان است که بر سر در معبد آپولو در دلفی، یکی از مراکز مهم مذهبی آن زمان، حک شده بود. این عبارت انسان را به سفری درونی دعوت می‌کند تا ذات و حقیقت خود را درک کند. این جمله که به آپولو، خدای نور، موسیقی و پیشگویی نسبت داده شده، تأکید دارد بر این که خودشناسی یکی از وظایف اساسی انسان‌هاست و از این طریق می‌توانند به درک عمیق‌تری از جهان و جایگاه خود برسند. این جمله از زمان‌های دور تا به امروز الهام‌بخش فیلسوفان، نویسندگان و اندیشمندان بوده و همچنان به‌عنوان یکی از مفاهیم برجسته فلسفی باقی مانده است.

جاهای دیدنی معبد دلفی

معبد دلفی دارای جاهای دیدنی و تاریخی است که در ادامه آن‌ها را به شما معرفی کنیم:

۱. معبد آپولو

تنها بقایای باقی‌مانده از «معبد آپولو» شامل پایه‌های آن است. این معبد که سه بار در همین مکان ساخته شده، در آخرین بار به سبک دوریک در قرن چهارم پیش از میلاد بازسازی شد، اما جزئیات معماری آن به دوره پایانی عصر کلاسیک برمی‌گردد. مسیر مقدس، راه اصلی دسترسی به معبد، مسیری ۲۰۰ متری است که از بالای کوه به معبد منتهی می‌شودکه در دوران باستان، شهرهای مختلف یونان در دو طرف این جاده، یادبودها و گنجینه‌هایی به‌عنوان نذری نصب کرده بودند، اما از این آثار فقط پایه ستون آنها باقی مانده است. در پشت معبد، دیواری از سنگ‌های چندضلعی به طول ۹۰ متر دیده می‌شود که از قرن ششم پیش از میلاد به‌جای مانده و در گذشته ۲ متر بلندتر بوده است.

تئاتر سایت باستانی دلفی در قرن چهارم پیش از میلاد ساخته شده و بعدها در دوران روم تغییراتی در آن ایجاد شد. این تئاتر با ۳۵ ردیف نیمکت سنگی، ظرفیت پذیرش ۵۰۰۰ تماشاگر را داشت و به‌منظور برگزاری مسابقات موسیقی در بازی‌های «پایثین» (Pythian) ساخته شده بود؛ این بازی‌ها از سال ۵۹۰ پیش از میلاد در دلفی برگزار می‌شدند. تئاتر که در منطقه مقدس قرار دارد، منظره‌ای بی‌نظیر از سراسر سایت باستانی را به بازدیدکنندگان ارائه می‌دهد.

استادیوم تاریخی دلفی در بالاترین قسمت سایت و ۵۰ متر بالاتر از تئاتر قرار گرفته که تاریخ ساخت آن به قرن پنجم پیش از میلاد می‌رسد، هرچند شکل فعلی آن به قرن دوم میلادی و رومی‌ها مربوط می‌شود. سکوهای سنگی چند طبقه گنجایش ۵۰۰ تماشاگر را داشته و مانند ساختمان تئاتر برای میزبانی بازی‌های پایثین بنا شده بود و مسابقات ورزشی در اینجا برگزار می‌شد.

نمونه‌ ستون‌ «سرپنتاین» (Serpentine)، از الحاقات جدید این سایت در سال ۲۰۱۵ است که دقیقاً در سمت راست معبد آپولو قرار دارد. ستون برنزی اصلی این مجموعه در سال ۳۲۴ میلادی توسط کنستانتین بزرگ برداشته شد و در حال حاضر در «هیپودروم» (Hippodrome) ترکیه نگهداری می‌شود. این ستون برای گرامی‌داشت یونانی‌هایی بود که در نبرد با امپراطوری ایران جنگیدند و شکست خوردند (۴۷۹ پیش از میلاد).

۲. گنجینه‌ آتنی‌ ها

«گنجینه‌ی آتنی‌ها» (Treasury of the Athenians) که به شکل معبدی دوریک طراحی شده، حدود ۵۱۰ سال پیش از میلاد ساخته شد و در سال‌های ۱۹۰۳ تا ۱۹۰۶ بازسازی گردید. آتنی‌ها این بنا را از سنگ مرمر جزیره پاروس ساختند تا مکانی برای نگهداری نذورات خود به آپولو باشد. در این مکان، کتیبه‌ای بی‌نظیر نیز قرار داشته که نسخه اصلی آن اکنون در موزه دلفی نگهداری می‌شود و در اینجا تنها نسخه‌ای کپی از آن به نمایش درآمده است.

۳. کوه پرناسیس

در شهر دلفی فضای زیادی برای پیاده‌روی‌های کوهستانی و ورزش‌های زمستانی به خصوص در کوه «پرناسیس» وجود دارد که با ارتفاع ۲،۴۷۵ متر یکی از بلندترین کوه‌های یونان محسوب می‌شود. به لطف کو‌ه‌های پوشیده از برف آن در فصل زمستان، این کوه بزرگترین مرکز اسکی کشور با ۲۷ کیلومتر خط اسکی است.

۴. روستای کوهستانی آراخووا

روستای کوهستانی «آراخووا» (Arachova) با جمعیتی حدود ۸۰۰ نفر در دامنه‌های شمالی کوه پرناسیس، حدود هشت کیلومتری شرق دلفی قرار گرفته است. هتل‌ها و مهمان‌خانه‌های این روستا از بناهای سنگی قدیمی تشکیل شده‌اند و رستوران‌های کوچک و رمانتیک آن با دکوراسیونی سنتی، غذاهای محلی یونانی را سرو می‌کنند. در فصل زمستان، آراخووا به پاتوق محبوب آتنی‌های ثروتمند تبدیل می‌شود.

۵. موزه باستان شناسی

موزه باستان شناسی بین سایت باستانی و شهر مدرن دلفی قرار دارد و کلکسیونی خیره‌کننده از کاوش‌های این سایت نظیر کتیبه‌ها، مجسمه‌ها، نذورات و لوح‌های سنگی دارد که به ترتیب تاریخ در ۱۴ اتاق نگهداری می‌شوند. یک کافه و فروشگاه هدیه نیز در این موزه وجود دارد.

۶. تولوز

«تولوز» (Tholos) در نزدیکی معبد «آتنا» (Athena) و روی یک پلان دایره‌ای قرار گرفته و بقایای ۲۰ ستون دوره دوریک در فضای بیرونی و ۱۰ ستون دوره کورینتیان (Corinthian) در فضای داخلی آن مشهود است. این شاهکار معماری کلاسیک حدوداً ۳۸۰ سال قبل از میلاد ساخته شد و عملکرد دقیق آن مشخص نیست.

۷. اوراکل معبد دلفی

کشیش پیتیا، معروف به اوراکل دلفی، در قرن‌های ۴ تا ۶ پیش از میلاد نقشی اساسی و تاثیرگذار در تاریخ معبد آپولو در دلفی ایفا کرد. او به‌عنوان واسطه‌ای میان دنیای فانی و قلمرو الهی عمل می‌کرد و مردم عادی و حاکمان برای مشورت در مسائل مختلف زندگی به او مراجعه می‌کردند. وظیفه اصلی اوراکل برقراری ارتباط با خدایان یونان باستان، به‌ویژه آپولو، بود. یونانیان معتقد بودند که آپولو از طریق پیتیا سخن می‌گوید و او راهنمای خوبی برای جهانیان است.

اوراکل دلفی به‌عنوان یکی از معروف‌ترین پیشگوها در زمان خود شناخته می‌شد، به‌طوری که مردمان عادی، رهبران و حاکمان از نقاط مختلف جهان با هدایا و نذورات فراوان برای مشورت در مسائل سیاسی، نظامی، شخصی و زندگی به معبد دلفی می‌آمدند. پیشگویی‌های او تاثیر زیادی بر تصمیم‌گیری‌های مردم داشت و می‌توانست بر رویدادهای بزرگ زندگی تأثیرگذار باشد.

برای بهره‌مندی از پیشگویی‌های اوراکل، مراسم خاصی برگزار می‌شد. زائران هدایای خود را تقدیم می‌کردند و سپس پیتیا دود برگ‌های سوزان برگ بو را استنشاق می‌کرد، که باعث ایجاد حالتی شبیه به خلسه می‌شد. در این حالت، او پیشگویی‌های خود را به زبان رمزآلود و شاعرانه بیان می‌کرد.

کاهنان مختلفی به‌عنوان اوراکل دلفی و پیتیا خدمت می‌کردند، اما این جایگاه موروثی نبود و بر اساس شایستگی‌های فردی انتخاب می‌شد. برای تعیین فرد مناسب، ارادت و خلوص او نسبت به خدای آپولو و شرایط ویژه‌ای در نظر گرفته می‌شد.

اهمیت معبد دلفی در یونان

سایت باستان‌شناسی دلفی یکی از مهم‌ترین جاذبه‌ها از دیدگاه فرهنگی، مذهبی، سیاسی و تاریخی در یونان محسوب می‌شود. دلایلی که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم از جمله عوامل تاثیرگذار در اهمیت بالای این مکان هستند:

• اوراکل دلفی: این معبد خانه‌ای برای کشیش پیتیا، اوراکل دلفی بود که با پیشگویی‌های خود درباره آینده، به شهرت جهانی دست یافته بود. فردی که اعتقاد بر این بود به‌عنوان دروازه‌ای برای ارتباط بین این دنیا و دنیای الهی محسوب می‌شود و نقش پررنگی در بسیاری از تصمیم‌گیری‌های امپراطورها هم داشت؛
• اهمیت مذهبی و معنوی: معبد دلفی مکانی مقدس برای پرستش آپولون، خدای یونان باستان بود. عبادتگاهی مهم که بسیاری از مردمان یونان باستان برای رازونیاز به آ‌ن‌جا می‌رفتند و محل برگزاری مراسم‌های مذهبی بود؛
• مرکز فرهنگی و هنری: دلفی محلی برای برگزاری مسابقات ورزشی و هنری گوناگونی از جمله بازی‌های پایتین (Pythian Games) به‌عنوان شروعی برای بازی‌های المپیک تابستانی بود. جشنواره‌های فرهنگی هنری مختلفی هم در دلفی برگزار می‌شد که فرصتی برای تبادل فرهنگ و دستاوردهای هنری یونان باستان با جهانیان بود؛
• نمایشی برای شگفتی‌های معماری: معبد آپولو به‌عنوان مهم‌ترین معبد دلفی، نمایشی خیره‌کننده از شکوه و عظمت معماری سبک دوریک است. سبکی که معرف معماری یونان باستان به دنیا بود؛
• اهمیت تاریخی و گردشگری: صومعه دلفی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی در یونان، هر ساله میزبان گردشگران بسیاری است. گردشگرانی که نقش مهمی در بهبود وضعیت اقتصادی و صنعت گردشگری در یونان دارند؛
• میراث جهانی یونسکو: صومعه دلفی به‌خاطر اهمیت بالای خود در تاریخ یونان باستان، در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفته است. اتفاقی که بر میزان اهمیت این مکان از دیدگاه تاریخی و فرهنگی می‌افزاید.

نابودی و سقوط معبد دلفی یونان

صومعه دلفی در طول قرن‌ها با بروز رویدادهای طبیعی، حوادث سیاسی و مذهبی، آسیب‌های فراوانی دید که در نهایت منجر به نابودی و متروکه شدن آن شد. از جمله مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در سقوط معبدهای مختلف دلفی، به‌ویژه معبد آپولو، به شرح زیر هستند:

• آتش‌سوزی: آتش‌سوزی یکی از پرتکرارترین حوادثی بوده که صومعه دلفی و معبد آپولو با آن مواجه شده است. اولین آتش‌سوزی بزرگ در قرن ششم پیش از میلاد اتفاق افتاد که بخش‌های قابل توجهی از معبدها را ویران کرد. با این حال، بازسازی‌هایی در طول قرن‌ها صورت گرفت؛
• حوادث طبیعی: زلزله، سیل، باران و طوفان از جمله حوادثی هستند که باعث نابودی ساختار معبدهای دلفی شدند؛
• ظهور مسیحیت: دلفی مکان مذهبی مهمی در یونان بود که هرگونه تغییراتی در دین مردمان کشور باعث بروز تغییراتی در چگونگی ساختار و ظاهر معبدها می‌شد. با ظهور مسیحیت در دوران امپراتوری روم، اعمال مذهبی مانند بت‌پرستی برچیده شد. بت‌پرستی ممنوع و با دستور امپراتور تئودوسیوس در اواخر قرن چهارم، به‌طور کلی تمامی معبدهایی که برای بت‌پرستان بودند، از جمله معبد دلفی، بسته شد؛
• غارت و دزدی: پس از اجرای فرمان تئودوسیوس مبنی بر توقف اعمال بت‌پرستی و بسته‌شدن معبدهای دلفی، این مکان به حال خود رها شد. به همین دلیل، با گذشت زمان بسیاری از گنجینه‌های باارزش این معبد در معرض غارت و دزدی قرار گرفت؛
• کشف دوباره معبد: پس از گذشت سال‌ها از سقوط صومعه دلفی، این مکان بار دیگر توسط باستان‌شناسان در قرن نوزدهم کشف شد. در طول این بررسی‌ها، آثار تاریخی و معبدهای دیگری هم در دلفی کشف شدند که از اهمیت بالایی در تاریخ یونان برخوردار بودند.

بهترین زمان بازدید از معبد دلفی

بهترین زمان برای بازدید از سایت باستان‌شناسی دلفی به سلیقه شخصی افراد بستگی دارد، اما عوامل مختلفی مانند شرایط آب‌وهوایی و میزان حضور گردشگران می‌تواند انتخاب زمان مناسب را تحت تأثیر قرار دهد.

فصل بهار، به‌ویژه ماه‌های آوریل تا ژوئن، با طبیعتی زیبا و شکوفه‌های بهاری و هوای معتدل، از بهترین زمان‌ها برای بازدید از دلفی به شمار می‌رود. در این فصل، دمای هوا متوسط و ملایم بوده و شرایط برای پیاده‌روی در سایت باستان‌شناسی عالی است. علاوه بر این، تعداد گردشگران در این زمان کمتر از تابستان است، بنابراین می‌توانید تجربه‌ای آرام‌تر داشته باشید.

تابستان، به‌ویژه ماه‌های جولای و آگوست، فصل شلوغ‌تری برای بازدید از دلفی است. در این مدت، هوا گرم و آفتابی است و احتمالاً شاهد جمعیت زیادی از گردشگران خواهید بود. اگر به دنبال تجربه‌ای شلوغ و پرجنب‌وجوش هستید، این فصل مناسب می‌باشد؛ اما برای کسانی که از شلوغی پرهیز می‌کنند، بهتر است در فصل‌های دیگر بازدید کنند.

پاییز نیز از زمان‌های عالی برای بازدید از دلفی است. ماه‌های سپتامبر تا اکتبر با کاهش تعداد گردشگران و هوای دلپذیر، فرصت خوبی برای بازدید از سایت باستان‌شناسی دلفی فراهم می‌کنند. طبیعت زیبا و هوای معتدل این فصل باعث می‌شود تجربه‌ای لذت‌بخش از بازدید داشته باشید.

در زمستان، از نوامبر تا مارس، دمای پایین و روزهای کوتاه باعث می‌شود که تعداد گردشگران در دلفی کاهش یابد و از این رو می‌توانید از بازدید آرام‌تر و بدون شلوغی لذت ببرید. با این حال، باید توجه داشته باشید که ساعات کاری مراکز مختلف مانند رستوران‌ها و دیگر جاهای دیدنی محدودتر است و ممکن است برخی از بخش‌ها تعطیل باشند.

هزینه بازدید معبد دلفی 

برای بازدید از سایت باستان‌شناسی دلفی، معمولاً هزینه ورودی باید پرداخت شود. هزینه ورودی برای بزرگسالان حدود ۱۲ تا ۱۵ یورو است. برای دانش‌آموزها، سالمندان و شهروندان اتحادیه اروپا نیز تخفیف‌هایی در نظر گرفته شده و مبلغ کمتری از آن‌ها دریافت می‌شود. علاوه بر سایت باستان‌شناسی، موزه‌ای در دلفی وجود دارد که مجموعه‌ای ارزشمند از آثار تاریخی و مجسمه‌های مختلف را به نمایش می‌گذارد. هزینه ورودی به این موزه برای بزرگسالان حدود ۶ تا ۹ یورو است و همچنین تخفیف‌هایی برای دانش‌آموزان و سالمندان ارائه می‌شود.

پوشش مناسب برای بازدید معبد دلفی

معبد آپولو در دلفی و کلیساهای اطراف آن از مکان‌های مهم مذهبی در یونان به شمار می‌روند. بنابراین، برای بازدید از این مکان‌ها توصیه می‌شود که پوشش مناسبی داشته باشید. لباس‌ها بهتر است کمی پوشیده باشند و در صورتی که چنین لباسی در اختیار ندارید، بهتر است شال یا روسری به همراه داشته باشید. اگر در فصل‌های گرم سال به این منطقه سفر می‌کنید، استفاده از عینک آفتابی، کلاه لبه‌دار و کرم ضدآفتاب برای محافظت از پوست در برابر تابش شدید نور خورشید مفید خواهد بود.