نگاهی بر آبنماهای برن، بخشی از میراث ارزشمند سوئیس

آبنماهای برن سوئیس با طراحی منحصر به فرد خود، زیبایی شهر را دوچندان کرده و به یکی از جاذبه های گردشگری محبوب برن تبدیل شده اند.

آب‌نماهای برن به‌ عنوان یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی برن سوئیس، گنجینه‌ای ارزشمند در تاریخ این سرزمین محسوب می‌شوند. در شهر قدیمی برن بیش از ۱۰۰ فواره و آب‌نما وجود دارد و به همین دلیل، برن را شهر فواره‌ها می‌نامند. فواره‌هایی که هر کدام روایت‌گر افسانه و حکایتی از گذشته‌های دور می‌باشند. برن، شهری قدیمی و کوچک در سوئیس است؛ اما به‌واسطه بافت قدیمی و جاذبه‌های گردشگری جالبی که دارد، به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین شهرها برای گشت‌وگذار در میان گردشگران تور سوئیس شناخته می‌شود. آب‌نماهایی که در برن به نمایش گذاشته شده‌اند، آب‌نماهایی معمولی نیستند و هر یک ظاهری متفاوت و منحصربه‌فرد دارند. برای آشنایی با آبنماهای برن و داستان آن‌ها، با این مطلب همراه شوید.

فهرست معروفترین آب‌نماهای برن

• آب‌نمای کایندلیفرسربرونن
• آب‌نمای آنا سیلر برونن
• آب‌نمای موزبرونن
• آب‌نمای سیمسون برونن
• آب‌نمای ونربرونن
• آب‌نمای زهرینگربرونن
• آب‌نمای کروزگاسبرونن
• آب‌نمای شوتزن برونن
• آب‌نمای ریفلیبرونن
• آب‌نمای عدالت
• آب‌نمای لاوفربرونن
• آب‌نمای فایفربرونن
• آب‌نمای لنبرونن

۱. آبنمای کایندلیفرسربرونن

آب‌نمای کایندلیفرسربرونن (Kindlifresserbrunnen Fountain) بر فراز یکی از شلوغ‌ترین میدان‌های شهر برن قرار گرفته است. از عجیب‌ترین آب‌نماهای برن که مردی غمگین را با دهانی باز در حالی‌که نوزادی را گاز می‌گیرد و تعدادی نوزاد دیگر در اطراف او هستند، به تصویر می‌کشد. این آب‌نما که آب‌نمای «کودک‌خوار» (Child Eater Fountain) هم نامیده می‌شود، در میدان «کورن هاوس پلاتز» (Kornhausplatz) واقع شده و قدمت آن به سال ۱۵۴۵ بازمی‌گردد. نظریه‌های مختلفی درباره معنا و مفهوم فواره کایندلیفرسربرونن گفته شده اما محبوب‌ترین آن‌ها این است که این طراحی نگاهی آموزشی داشته و تلاش می‌کند با ترساندن کودکان، رفتار خوب را به آن‌ها آموزش دهد.

۲. آبنمای آنا سیلر برونن

آب‌نمای آنا سیلر برونن (Anna-Seiler-Brunnen Fountain) که در خیابان مارکتگاس (Marktgasse) شهر قدیمی برن واقع شده، نمادی از یک الهه جوان و انسان‌دوست است. طراحی این آب‌نما به شکل بانویی است که آب را در بالای این سازه می‌ریزد. عده‌ای آن را نمادی از «آنا سیلر»، یکی از بزرگ‌ترین قهرمانان تاریخ برن می‌دانند که به ساخت اولین بیمارستان شهر در سال ۱۳۵۴ کمک کرد. اگرچه او پایان ساخت این بیمارستان را ندید و پیش از اتمام پروژه از دنیا رفت، اما در وصیت‌نامه خود به این موضوع اشاره کرد که پولی را برای ساخت یک بیمارستان باقی گذاشته است. یکی دیگر از داستان‌های قدیمی درباره فواره سیلر برونن روایت می‌کند که این فواره محل ملاقات والدین هنرمند مشهور سوئیسی، فردیناند هودلر (Ferdinand Hodler) است. قدمت این فواره به سال ۱۵۴۵ بازمی‌گردد.

۳. آبنمای موزسبرونن

آب‌نمای موزسبرونن (Mosesbrunnen Fountain) که آن را آب‌نما موسی هم می‌نامند، متعلق به سال ۱۵۴۴ است که در سال ۱۷۹۰ پس از وقوع طوفانی سهمگین، بازسازی شد. این فواره به‌عنوان یکی از معروف‌ترین آب‌نماهای برن که در میدان مونسترپلاتز (Münsterplatz) واقع شده است، مردی با ریش و ردای بلند طلاکاری‌شده را نشان می‌دهد که کتاب قانون را در دست دارد. فواره موزبرونن که توسط مجسمه‌سازی با نام نیکولاس اسپورر (Nikolaus Sporrer) ساخته شده است، تصویری از حضرت موسی را نشان می‌دهد که قوم خود را در قرن سیزدهم از بردگی مصریان آزاد کرد و در حالی‌که بر روی کوهی ایستاده بود، خداوند دستورات الهی را بر او نازل می‌کند. در این فواره، موسی با دست راست خود به متمم دوم روی کتاب قانون اشاره دارد.

۴. آبنمای سیمسون برونن

آب‌نمای سیمسون برونن (Simsonbrunnen) سازه‌ای متعلق به سال ۱۵۲۷ بوده که در خیابان کرامگاسه (Kramgasse) واقع شده است. این آب‌نما تصویر یکی از قهرمانان کتاب مقدس بوده که در مقابل خانه سابق انیشتین که امروزه به یک موزه تبدیل شده، قرار گرفته است؛ خانه‌ای که انیشتین از سال ۱۹۰۳ تا ۱۹۰۵ در آن‌جا زندگی می‌کرد. آب‌نمای سیمسون بیان‌گر قدرت یک جامعه است که از مهم‌ترین ویژگی‌های دوره رنسانس محسوب می‌شود. این آب‌نما مردی قوی با لباس رومی را نشان می‌دهد که با دست‌هایی خالی دهان یک شیر را گرفته و آماده است آن را نابود کند. در حقیقت، فواره سیمسون روایت‌گر قدرت جامعه برن است.

۵. آبنمای ونربرونن

یکی دیگر از آب‌نما های برن که نمادی از قدرت و تاریخ این شهر است، آب‌نمای ونربرونن (Vennerbrunnen) نام دارد. این آب‌نما سربازی را به تصویر می‌کشد که نگاه او به سوی تالار شهر برن، کلیسای سنت پیتر و سنت پاول است. فواره ونربرونن نماد یک سرباز در دوران قرون وسطا سوئیس بوده که عنوان «ونر» (Venner) را برای او برگزیده‌اند؛ ونر نامی است که به رهبران نظامی قدرتمند قرون وسطا اعطا می‌شد. این سرباز در یک دست خود پرچم شهر برن به رنگ قرمز و زرد و در دست دیگر خود یک شمشیر را حمل می‌کند. فواره ونربرونن که در میدان تالار شهر قرار گرفته، متعلق به سال ۱۵۴۲ است، اما در سال ۱۷۹۸ در طول حمله فرانسه آسیب دید و سال‌ها بعد بازسازی شد.

۶. آبنمای زهرینگربرونن

شهر برن علاوه‌بر فواره‌های جذاب، به ساعت‌هایش هم مشهور است. در این میان نیز برج ساعت «زیت‌گلوگ» (Zytglogge) با ارتفاع ۵۴ متر، مشهورترین ساعت شهر قرار دارد که یکی از جاذبه‌های گردشگری برن هم محسوب می‌شود. در نزدیکی این برج و در خیابان کرامگراس، آب‌نمای زهرینگربرونن (Zahringerbrunnen) قرار گرفته که یکی از نمادهای معروف برن را به تصویر می‌کشد. این آب‌نما تصویری از یک خرس ایستاده به رنگ سیاه با کلاهی طلایی‌رنگ بوده که با داشتن شمشیر و سپر دفاعی، آمادگی وی برای حمله را نشان می‌دهد. بچه خرسی هم در کنار این خرس نشسته که در حال خوردن انگور است. خرس در فواره زهرینگربرونن یادآور بنیان‌گذاران شهر برن، قوم زهرینگر نیز هست. قدمت این فواره به سال ۱۵۳۵ بازمی‌گردد.

۷. آبنمای کروزگاسبرونن

شهر قدیمی برن، شهر کلیساهای باشکوه، پاساژهایی متعلق به قرون وسطا و خیابان‌های سنگ‌فرش بوده که این شهر را در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار داده است. خیابان کرامگاسه که گذرگاه اصلی شهر هم محسوب می‌شود، خیابانی باشکوه و جذاب، تزئین‌شده با پرچم‌های کشور سوئیس و شهر برن بوده که آب‌نمای کروزگاسبرونن (Kreuzgassbrunnen) را در میان خود جای داده است. فواره‌ای که برخلاف سایر فواره‌های شهر برن، روایت‌گر هیچ داستان یا افسانه‌ای نیست و تنها یک بنای زیبا با طراحی سبک ابلیسک (Obelisk) است. قدمت این آب‌نما به سال ۱۷۷۸ بازمی‌گردد.

۸. آبنمای شوتزن برونن

برن زادگاه موزه تیراندازی کشور سوئیس است؛ شهری که تیراندازی در آن قدمتی تاریخی دارد. در دهه ۱۴۰۰ جنگ‌های زوریخ قدیم و همچنین جنگ‌های بورگوندیان (Burgundian Wars) ویرانی‌های بسیاری را ایجاد کرد و در همین زمان بود که مهارت تیراندازی مردان اهل برن شهرت جهانی پیدا کرده بود. در آن زمان چندین انجمن تیراندازی در شهر وجود داشت که مردان برای بهبود مهارت‌های خود در این زمینه به آن‌جا می‌رفتند. آب‌نمای شوتزن برونن (Schutzenbrunnen) یادآور تاریخ باشکوه آن دوران بوده که نمایشی از یک سرباز زره‌پوش با پرچمی از انجمن تفنگداران است. در کنار این سرباز یک خرس هم قرار گرفته که تفنگی در دست دارد.

۹. آبنمای ریفلیبرونن

آب‌نمای ریفلیبرونن (Ryfflibrunnen) هم از دیگر آب‌نما های برن است که اشاره‌ای به دوران پرافتخار تیراندازان در این شهر دارد. این آب‌نما که در خیابان «آربرگرگاسه» (Aarbergergasse) واقع شده، تصویر یک سرباز با کمانی پولادین آویزان بر روی شانه‌هایش است. افسانه‌ها حاکی از این می‌باشد که این سرباز جنگجو که «ریفلی» نام دارد، بزرگ‌ترین و بهترین تیرانداز زمان خود بوده و در زمان نبرد لاوپن (Laupen) در سال ۱۳۳۹ شوالیه جردن سوم از بورگیستاین را با گلوله کشت. به‌واسطه همراهی ریفلی با یک خرس در بعضی از نبردها، فواره ریفلیبرونن یک سرباز را در کنار یک خرس به تصویر می‌کشد. قدمت این فواره به سال ۱۵۴۵ بازمی‌گردد.

۱۰. آبنمای عدالت

آب‌نمای عدالت (Justice Fountain) در مقابل تئاتر عروسکی شهر برن واقع شده است؛ این تئاتر یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم این شهر محسوب می‌شود. آب‌نمای عدالت یک زن با چشم‌بند، شمشیری در یک دست و ترازو عدالت در دستی دیگر را به تصویر می‌کشد. در قسمت پایین این مجسمه، مجسمه‌هایی از یک پاپ، یک امپراتور، یک پادشاه و یک سلطان قرار دارد. فواره عدالت بیان‌گر اعتقاد قوی مردمان و حاکمان شهر برن به اجرای قانون و عدالت است. این فواره در خیابان گرکتیگ‌کیتسگاسه (Gerechtigkeitsgasse) واقع شده و قدمت آن به سال ۱۵۴۳ بازمی‌گردد.

۱۱. آبنمای لاوفربرونن

آب‌نمای لاوفروبونن (Lauferbrunnen) یکی از معروف‌ترین آب‌نماهای برن بوده که در منطقه لاوفرپل (Läuferpl.) واقع شده است. این فواره تصویر یکی از پیام‌رسان‌های دوران قرون وسطا را به نمایش می‌گذارد که در دهه ۱۵۰۰ نقش مهمی در انتقال پیام و یادداشت‌ها در میان رهبران حکومت‌ها داشت. اگر این پیام‌رسان توسط دشمن گرفتار می‌شد، پیام‌ها هرگز منتقل نمی‌شدند و مشکلات فراوانی برای حکومت ایجاد می‌شد. قدمت این آب‌نما به سال ۱۵۴۵ بازمی‌گردد.

۱۲. آبنمای فایفربرونن

آب‌نمای فایفربرونن (Pfeiferbrunnen) یکی از اصلی‌ترین آب‌نماهای شهر قدیمی برن محسوب می‌شود که در خیابان اسپیتالگاسه (Spitalgasse) واقع شده است. این آب‌نما، تصویری از مردی خوشحال را نشان می‌دهد که در کنار یک غاز طلایی و میمونی کوچک، در یک کیسه بادی که نمادی از ساز بادی است، می‌‌دمد. به‌طور کلی، سازهای بادی از سازهای ملی اسکاتلند محسوب می‌شوند و شهرت جهانی دارند؛ اما مردمان سوئیس هم از دیرباز با این نوع ساز ارتباط عمیقی داشتند و این نوع ساز بین سوئیسی‌ها تا سال ۱۷۰۰ از محبوبیت بسیاری برخوردار بود. در حقیقت، فواره فایفربرونن نمادی از عشق و علاقه برن به موسیقی، هنر، جشن و شادی است. قدمت این فواره به سال ۱۵۴۶ بازمی‌گردد.

۱۳. آب‌نمای لنبرونن

آب‌نمای لنبرونن (Lenbrunnen) یکی از قدیمی‌ترین آب‌نما های برن است که قدمت آن به سال ۱۲۵۲ بازمی‌گردد. یکی از اولین فواره‌های شهر برن که در زیرزمین ساختمان دولتی ایالتی این شهر واقع شده است. در قرون وسطا، این فواره با ظرفیت نگه‌داری حدود ۱۵هزار لیتر، آب لازم برای مصرف سه‌هزار نفر از ساکنین شهر برن را فراهم می‌کرد. امروزه فواره لنبرونن فعال نیست اما به یک جاذبه دیدنی در برن تبدیل شده است و بازدیدکنندگان می‌توانند در کنار بازدید از این سازه، با تاریخچه آن هم آشنا شوند.

تاریخچه آب‌نماهای برن

شهر برن بیش از ده‌ها آب‌نما را در خود جای داده است که هر کدام با طراحی و ظاهری پیچیده و خاص خود، روایت‌گر میراث فرهنگی و تاریخی این شهر هستند. در برن بیشتر از ۱۰۰ فواره جای گرفته و به همین خاطر، آن را «شهر فواره‌ها» می‌نامند. فواره‌هایی که قدمت آن‌ها به دهه ۱۵۰۰ و دوره رنسانس بازمی‌گردد و نمایان‌گر تنوعی از طراحی‌ها هستند که از ظاهری ترسناک و عجیب تا طرح‌هایی که یادآور قهرمانان سوئیس می‌باشند، متغیرند.

به‌خاطر اهمیت تاریخی، این فواره‌ها به یکی از جاذبه‌های شهر برن تبدیل شده‌اند؛ این فواره‌ها در قرون وسطا به‌واسطه تامین آب ساکنین محلی، نقش مهمی در زندگی مردم شهر برن داشتند. در گذشته، پیاده‌روها و خیابان‌های اطراف این آب‌نماها محل گردهمایی و برگزاری مراسم‌های فرهنگی و اجتماعی مردم بومی شهر بود. این آب‌نماها افسانه‌ها و داستان‌های مختلفی را روایت می‌کنند و بعضی از آن‌ها نمادی از شخصیت‌های کتاب مقدس مردم سوئیس، شخصیت‌های تاریخی و قهرمانان فولکلور هستند که با نقاشی‌های جذاب طراحی شده‌اند.