قبرستان پرلاشز پاریس؛ معروفترین قبرستان فرانسه

قبرستان پرلاشز پاریس یکی از مشهورترین و بزرگ ترین قبرستان های جهان است که به عنوان یک جاذبه گردشگری مهم شناخته می شود.

قبرستان پرلاشز فرانسه (Père Lachaise) با مساحتی بالغ بر ۴۴ هکتار و تعداد تقریبی ۷۰ هزار قطعه، در منطقه بیستم پاریس واقع شده و با تلفیقی از طراحی یک پارک به سبک انگلیسی و فضایی برای تأمل و اندیشه، به یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری فرهنگی پاریس تبدیل شده است. قدمت این قبرستان به قرن نوزدهم بازمی‌گردد؛ زمانی که به‌ عنوان یک قبرستان شهری در سال ۱۸۰۴ تأسیس شد . این مکان به‌ دلیل ترکیب منحصربه‌فردی از تاریخ، فرهنگ و هنر و همچنین مناظر طبیعی زیبا، به یکی از نقاط عطف گردشگری و تاریخی پاریس تبدیل شده است. آرامستان پرلاشز با داشتن مسیری جذاب از مجسمه‌ها، مقبره‌ها و بناهای یادبود، هر ساله هزاران بازدیدکننده تور پاریس را از سرتاسر جهان به خود جذب می‌کند و به آنها این فرصت را می‌دهد که در کنار آرامگاه‌های این شخصیت‌های بزرگ، با تاریخ و فرهنگ پاریس بیشتر آشنا شوند.

فهرست مطالب

• قبرستان پرلاشز کجاست
• چگونه به قبرستان پرلاشز برسیم
• تاریخچه قبرستان پرلاشز پاریس
• شخصیت های مشهور مدفون در قبرستان پرلاشز
• داستان های غیرمعمول و مهیج درباره قبرستان پرلاشز
• فضای سبز و زیبایی های طبیعی قبرستان پرلاشز
• چهره های مختلف این قبرستان در طول سال
• نکات جالب در مورد قبرستان پرلاشز

قبرستان پرلاشز کجاست

قبرستان پرلاشز، که نام خود را از کشیش لوئی چهاردهم، پدر فرانسوا د اکس دو لا شاز، اقتباس کرده است، بزرگترین و معتبرترین آرامگاه در شهر پاریس محسوب می‌شود. در این مکان، انواع مختلف هنر تدفین از جمله مقبره‌های گوتیک، آرامگاه‌های عصر ناپلئون سوم و مقبره‌های باستانی قابل مشاهده است. حضور مقبره مشاهیری همچون اونوره دو بالزاک، گیوم آپولینر، مارسل پروست، فردریک شوپن، ادیت پیاف، جیم موریسون و اسکار وایلد و دیگر بزرگان فرهنگ و هنر، بر اهمیت تاریخی و فرهنگی این آرامگاه افزوده است. بیشتر بخش‌های قدیمی این آرامگاه به‌عنوان آثار تاریخی به ثبت رسیده است.

چگونه به قبرستان پرلاشز برسیم

برای رسیدن به قبرستان پرلاشز در پاریس، می‌توانید از مترو استفاده کنید. در اینجا نحوه رسیدن به آن از طریق متروی پاریس آمده است:

• استفاده از خطوط متروی شماره ۲ یا ۳: ایستگاه پرلاشز به‌طور مستقیم به گورستان متصل است و ورودی‌های اصلی آن را در اختیار شما قرار می‌دهد.
• خطوط مترو شماره ۳ و ۳b: ایستگاه گامبتا (Gambetta) در بالای تپه قرار دارد. اگر تمایل دارید از طریق گورستان پیاده‌روی کنید، این ایستگاه گزینه خوبی است. سپس می‌توانید از ایستگاه‌های مترو در پایین تپه استفاده کنید.

همچنین، می‌توانید از اتوبوس‌های عمومی یا تاکسی استفاده کنید، اما مترو یکی از راحت‌ترین و سریع‌ترین روش‌ها برای رسیدن به قبرستان پرلاشز است.

تاریخچه قبرستان پرلاشز پاریس

قبرستان پرلاشز بر روی تپه‌ای به نام شامپ اوک قرار دارد که در قرن پانزدهم محل سکونت یک تاجر ثروتمند بود. در قرن هفدهم، این مکان به پناهگاهی برای عیسویان تبدیل شد و نام آن از پدر فرانسوا د لا شز د’اکس، نزدیک‌ترین فرد به پادشاه لوئی چهاردهم، گرفته شده است. پس از مرگ پدر لا شز در سال ۱۷۰۹، مساحت این مکان گسترش یافت و در میانه دهه ۱۷۶۰، عیسویان از فرانسه اخراج شدند.

در پایان قرن هجدهم، کمبود فضا برای دفن در پاریس باعث نگرانی مقامات شهری شد و به همین دلیل، این منطقه به‌طور رسمی به‌عنوان یک قبرستان شهری در سال ۱۸۰۴ شناخته شد. این مکان توسط معماری به نام الکساندر-تئودور برونیا و برنامه‌ریز شهری، نیکولا فوشو طراحی و توسعه یافت. با توجه به موقعیت آن در حومه شهر، ابتدا برای انتقال اجساد از قبرستان‌های قدیمی استفاده شد. به‌منظور تشویق به استفاده از این قبرستان، اجساد شخصیت‌های معروف به پرلاشز منتقل شدند و این مکان به‌سرعت به یک محل معتبر و مشهور تبدیل شد.

شخصیت های مشهور مدفون در قبرستان پرلاشز

• صادق هدایت - نویسنده (۱۹۵۱-۱۹۰۳)
• غلامحسین ساعدی - نویسنده (۱۹۳۶-۱۹۸۵)
• انوره دو بالزاک - نویسنده (۱۸۵۰-۱۷۹۹)
• آلفونس برتیون - متخصص جرم شناسی (۱۹۱۴-۱۸۵۳)
• ژرژ بیزه - آهنگساز (۱۸۷۵-۱۸۳۸)
• فلیکس گالیپو - بازیگر و نمایش نامه نویس (۱۹۳۱-۱۸۶۰)
• فردریک شوپن - آهنگساز (۱۸۴۹-۱۸۱۰)
• جیم موریسون - خواننده و شاعر (۱۹۷۱-۱۹۴۳)
• ادیت پیاف - خواننده (۱۹۶۳-۱۹۱۵)
• ژرژ رودنباخ - نویسنده (۱۸۹۸-۱۸۵۵)
• تئودور ژریکو - نقاش (۱۸۲۴-۱۷۹۱)

۱. صادق هدایت - نویسنده (۱۹۵۱-۱۹۰۳)

صادق هدایت (Sadegh Hedayat) در سال ۱۹۰۳ میلادی در تهران به دنیا آمد و یکی از معروف‌ترین نویسندگان و مترجمان ایرانی شناخته می‌شود. او از پیشگامان داستان‌نویسی نوین ایران به حساب می‌آید و رمان غیرمتعارف او، بوف کور در سال ۱۹۵۳ در فرانسه به چاپ رسید که سورئالیست‌ها را مجذوب خود کرد. هدایت تلخی زندگی در ایرانِ پس از کودتای اسفند ۱۲۹۹ را چشیده و همچنین تلخیِ تنهایی در فرانسه و هندوستان را هم تجربه کرده بود. او درنهایت در سال ۱۹۵۱ در پاریس، به زندگی خود خاتمه داد و در قطعه‌ی ۸۵ قبرستان پرلاشز به خاک سپرده شد. مقبره‌ی او سنگ سیاه‌رنگ ساده‌ای به شکل هِرم است و تصویر کوچکی از جغد بر روی آن دیده می‌شود که به کتاب بوف کور وی اشاره دارد.

علت هرمی بودن قبر صادق هدایت

انتخاب شکل هرم برای سنگ مزار صادق هدایت، تصمیمی مبتکرانه و نمادین بوده است. اگرچه دلیل دقیق این انتخاب مشخص نیست، اما برخی بر این باورند که این شکل هندسی، به‌عنوان نمادی از جاودانگی و پایداری، برای بزرگداشت یک نویسنده بزرگ بسیار مناسب بوده است.

متن سنگ قبر صادق هدایت

کتیبه روی سنگ قبر، با سادگی و زیبایی خود، به‌خوبی شخصیت و آثار هدایت را منعکس می‌کند. تنها نام هدایت با دست‌خط خود او و تصویر بوفی، به‌عنوان یکی از نمادهای اصلی آثارش، بر روی سنگ حک شده است. این ترکیب ساده اما تأثیرگذار، به یکی از مشهورترین و زیباترین سنگ قبرها در جهان تبدیل شده است.

۲. غلامحسین ساعدی - نویسنده (۱۹۳۶-۱۹۸۵)

غلامحسین ساعدی (Gholam-Hossein Sa'edi) نیز از نویسندگان و نمایشنامه‌نویسان ایرانی مشهور بود که در پرلاشز آرمیده است. او را بیشتر با نمایش‌نامه گاو می‌شناسند. وی به‌دلیل عقایدش مجبور به ترک کشور شد و در سال ۱۹۸۵ در پاریس درگذشت.

۳. انوره دو بالزاک - نویسنده (۱۸۵۰-۱۷۹۹)

اُنوره دو بالزاک (Honoré de Balzac) نویسنده‌ی معروف فرانسوی بود که در قرن نوزدهم می‌زیست. بالزاک به مجموعه نوشته‌هایش که شامل ۹۱ اثرِ به اتمام رسیده و ۴۸ اثر ناتمام است، عنوان کمدی انسانی داده است؛ داستان‌هایی که زندگی بورژوایی در فرانسه را بازنمایی می‌کنند. بر روی سنگ قبر بالزاک سردیس برنزی او بر پایه‌ای سنگی قرار گرفته است. این مقبره در قسمت آرامی از قبرستان قرار گرفته و درختان و قبرهای کوچک‌تری آن را محصور کرده‌اند.

۴. آلفونس برتیون - متخصص جرم شناسی (۱۹۱۴-۱۸۵۳)

آلفونس بِرتیون (Alphonse Bertillon) فرانسوی متولد سال ۱۸۵۳، خود را وقف جرم‌شناسی کرد. او کسی است که روش پیچیده‌ای برای شناسایی مجرمین به‌وجود آورد؛ بخش زیادی از روش‌هایی که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرند. یک بند قانونی که بِرتیون مطرح کرد، گرفتن عکس مجرمین از زوایای روبه‌رو و نیمرخ است که امروزه با اصطلاح ماگ‌شات هم شناخته می‌شود. قبر بِرتیون با حکاکی‌های پرنقشی تزئین شده که بر اثر تماس با عوامل مختلف آسیب دیده‌اند. روی مقبره با خزه‌ها مانند پتو پوشیده شده و در پای آن ردیفی از گل‌های لاله به چشم می‌خورد.

۵. ژرژ بیزه - آهنگساز (۱۸۷۵-۱۸۳۸)

ژرژ بیزه (Georges Bizet) آهنگ‌ساز فرانسوی اپرا و متولد سال ۱۸۳۸ بود. اپرای کارمِن یکی از مشهورترین آثار اوست. او کودکی بسیار با استعداد بود که در سن ۹ سالگی توانست وارد کنسرواتوار پاریس شود. در سال ۱۸۵۷ وی بورس تحصیلی پری دو رم را برد؛ بورسی که اجازه تحصیل هنر در رم را به او می‌داد. مقبره این هنرمند شهیر، مشرف به شیب تپه‌ای با درختان باشکوه بوده و در سایه‌ی یک مقبره بزرگ‌تر قرار گرفته است؛ با این وجود، سادگی آن بسیار چشم‌نواز است. در بالای قبر، ستونی سنگی با مجسمه‌ی برنزی پر نقشی از یک چنگ با حلقه‌ای به دورش، قرار داده شده است.

۶. فلیکس گالیپو - بازیگر و نمایش نامه نویس (۱۹۳۱-۱۸۶۰)

فلیکس گالیپو (Félix Galipaux) بازیگر و نمایش‌نامه‌نویس فرانسوی در دهه ۱۸۸۰ بود. او در اواخر قرن ۱۹ به سمت بازیگری فیلم‌ رفت و در برخی از اولین فیلم‌های غیرصامت تاریخ ایفای نقش کرد. مقبره گالیپو مزین به تندیسی از وی است. هرچند این قبر بسیار ساده می‌نماید، اما این سادگی بخشی از امتیاز و زیبایی آن محسوب می‌شود.

۷. فردریک شوپن - آهنگساز (۱۸۴۹-۱۸۱۰)

فردریک شوپن (Frédéric Chopin)، آهنگ‌ساز لهستانی و یک اعجوبه در پیانو نوازی بود که در کنسرواتوار ورشو تحصیل می‌کرد. اگرچه وی نوازنده‌ای هنرمند بود، اما ترجیح می‌داد به تدریس و آهنگ‌سازی بپردازد. مقبره این آهنگ‌ساز برجسته در قسمتی از تپه قرار دارد که اندکی رسیدن به آن دشوار است، اما زمانی‌که در مسیر درست باشید، پیدا کردن آن کار چندان سختی نیست. حصار پرنقشی که دور این قبر نصب شده معمولاً پوشیده از گل است.

۸. جیم موریسون - خواننده و شاعر (۱۹۷۱-۱۹۴۳)

جیم موریسون (Jim Morrison) خواننده‌ی اصلی گروه موسیقی دِ دُرز بود که در سال ۱۹۷۱ در پاریس درگذشت. نامه‌های دست‌نویس و دسته‌ گل‌های پخش‌شده بر روی این قبر در دهه‌های ۷۰ و ۸۰، از سادگی و بی‌تکلفی آن می‌کاستند. در بالای قبر موریسون، مجسمه‌ای از چهره‌اش با گرافیتی‌های متعدد قرار داشت که در سال ۱۹۸۱ برای بزرگداشت دهمین سالگرد فوتش نصب شده بود. این مجسمه در سال ۱۹۸۸ دزدیده شد.

۹. ادیت پیاف - خواننده (۱۹۶۳-۱۹۱۵)

ادیت پیاف (Édith Piaf)، خواننده فرانسوی، متولد سال ۱۹۱۵ است؛ کسی‌که قدرت صدایش او را به یکی از ستاره‌های موسیقی فرانسه تبدیل کرد. محل دفن این خواننده‌ی محبوب، در مسیر باریکی منشعب شده از مسیر اصلی قبرستان است. آرامگاه وی در میان قبرهایی شبیه به‌هم قرار دارد و مزین به یک مجسمه مسیح مصلوب ساده است. گل‌های رزی که بازدیدکنندگان بر روی مقبره او قرار می‌دهند خودنمایی می‌کنند. زمانی‌‌که در کنار قبر پیاف ایستاده‌اید احتمال شنیدن یکی از آهنگ‌هایش که در دوردست پخش می‌شود، بسیار زیاد است.

۱۰. ژرژ رودنباخ - نویسنده (۱۸۹۸-۱۸۵۵)

شاعر و رمان‌نویس متولد بلژیک، ژرژ رودنباخ (Georges Rodenbach) در اواخر عمرش به پاریس نقل مکان کرد. در اینجا بود که وی بر جنبش رنسانس ادبی بلژیک تأثیر گذاشت. از آثار مشهور این نویسنده می‌توان به رمان‌های بروژ، شهر مرده و ناقوس‌بان اشاره کرد. آرامگاه رودنباخ نگاه‌ها را جذب خود می‌کند، چراکه حتی در پرلاشز بزرگ هم چیزی شبیه به آن پیدا نمی‌شود. همانند سبک نوشتاری دراماتیک وی، قبرش نیز پیکر مردی را به نمایش می‌گذارد که گفته می‌شود خود نویسنده است که از قبر برخاسته و گل رزی در دست دارد.

۱۱. تئودور ژریکو - نقاش (۱۸۲۴-۱۷۹۱)

تئودور ژریکو (Théodore Géricault) نقاش بااستعداد سبک رمانتیک بود که در سال ۱۸۲۴ در سن ۳۲ سالگی درگذشت. حتی اگر با آثار این استاد جوان آشنا نباشید، شک نخواهید کرد که در اینجا یک هنرمند آرمیده است. بخشی از مقبره این هنرمند مزین به نقش برجسته‌ای از اثر تخته‌پاره‌های کشتی مدوسا است که امروزه در موزه لوور نگهداری می‌شود.

قبرستان پرلاشز به‌عنوان محل دفن شخصیت‌های برجسته‌ای از جمله پیتر آبلاارد و هلویس، مولیر، اوژن دلاکروا، ژاک-لوئی داوید، جورج بیزه، فردریک شوپن، آنوره دو بالزاک، مارسل پروست، ژرژ سورا، اسکار وایلد، سارا برنهارد، ایزادورا دانکن، گرترود اشتاین، کوله، ایدیت پیاف، مارسل مارسو، ریچارد رایت، ایو مونتان و جیم موریسون شناخته می‌شود. بقایای بدن آبلاارد و هلویس، که در سال‌های ۱۱۴۲ و ۱۱۶۴ فوت کردند، به‌عنوان قدیمی‌ترین استخوان‌های شناسایی شده در این قبرستان شناخته می‌شوند.

اولین افراد مشهوری که جسد آنها در سال ۱۸۱۷ به این قبرستان وارد شد، هلویس و آبلا، دو عاشق نکوهش‌شده بودند. بقایای مولی‌یر و ژان د لا فونتن نیز در همان سال به اینجا منتقل شد؛ هرچند به دلایل مختلف جایگاه دفن اصلی آنها مشخص نیست. درباره فدریک شوپن نیز باید گفت که بدن او در اینجا آرامیده است؛ اما قلبش (که در لهستان است) در این مکان دفن نیست. این آهنگ‌ساز از ترس نبش قبر خود، درخواست کرده بود که این عضو از بدنش برداشته شود.

داستان های غیرمعمول و مهیج درباره قبرستان پرلاشز

پرلاشز، به‌دور از تصویر معمولا تاریک قبرستان‌ها، محلی برای پیاده‌روی‌های عاشقانه و بازدید از تزیینات منحصربه‌فرد است. مجسمه سنگی به شکل اسفنکس با بال‌های غول‌آسا قبر اسکار وایلد، نویسنده ایرلندی که به زادگاهش تبعید و سپس در پایان قرن نوزدهم به فرانسه منتقل شد، را نشان می‌دهد. قبر ویکتور نویر، روزنامه‌نگاری که در جریان اغتشاش کمون کشته شد، با مجسمه‌ای خاص تزئین شده است که درست به همان شکل که بدن متوفی پیدا شد، یعنی دراز کشیده بر پشت، طراحی شده است. قبر فلیکس فور، رئیس‌جمهور سابق فرانسه تنها چند متر از معشوقه‌اش ماری لورنسین دفن شده است.

فضای سبز و زیبایی های طبیعی قبرستان پرلاشز

قبرستان پرلاشز به دارا بودن فضایی وسیع که هم‌زمان با ظرافت و طبیعت وحشی، در هر گوشه‌ای شگفتی‌هایی را به ارمغان می‌آورد، معروف است. بیش از ۵۰۰۰ درخت در این قبرستان وجود دارد؛ از جمله یک درخت افرا که ۱۲ متر ارتفاع و یک قرن عمر دارد. تعدادی درخت نادر از جمله درخت مو، گوتا پرچا و دو درخت جنکو بیلوبا نیز در این مکان وجود دارند. مجسمه‌های تحسین‌برانگیزی نیز به زیبایی‌های قبرستان افزوده و گواهی بر اصالت هنر تدفینی در این قبرستان هستند: زوجی که برای همیشه در کنار یکدیگرند، بیوه‌ای داغ‌دار، سربازی در حال نبرد یا مردی که سر همسرش را در دستانش نگه داشته است، تنها چند نمونه از آثار معماری حدود ۷۰,۰۰۰ قبر پرلاشز هستند. 

چهره های مختلف این قبرستان در طول سال

قبرستان پرلاشز از فصلی به فصل دیگر، چهره‌ای همیشه در حال تغییر را به نمایش می‌گذارد. در بهار رمانتیک، در زیر برف زمستان مرموز و در پاییز رنگارنگ است. این قبرستان در طول سال دست‌خوش دگرگونی‌هایی می‌شود که برای عکاسان و گردشگران جذاب است. با این حال، این مکان یک یادآوری‌ عمیق از تاریخ و هنر است که در عین حال، رازآلود و مرموز نیز هست و بازدیدکنندگان را به یک سفر معنوی و بصری منحصربه‌فرد دعوت می‌کند.

نکات جالب در مورد قبرستان پرلاشز

• قبرستان پرلاشز بزرگ‌ترین پارک و قبرستان پاریس با مساحت حدود ۴۴.۵ هکتار است که در میان بیش از ۵۰۰۰ درخت قرار دارد.
• این قبرستان به‌دلیل دفن‌شدگان مشهورش به یکی از جاذبه‌های گردشگری بزرگ تبدیل شده و پربازدیدترین قبرستان جهان شناخته می‌شود.
• نام قبرستان از پدر فرانسوا د لا شز د’اکس، کشیش پادشاه لوئی چهاردهم، گرفته شده است.
• در پایان قرن ۱۸ میلادی، کمبود فضا برای دفن در پاریس باعث تأسیس قبرستان پرلاشز به‌عنوان یک قبرستان شهری در سال ۱۸۰۴ شد.
• قبرستان در جریان جنگ‌های ناپلئونی در سال ۱۸۱۴ و آشوب‌های کمون پاریس در می ۱۸۷۱ شاهد درگیری‌های مسلحانه بوده است. دیوار اطراف قبرستان هم‌چنان آثار گلوله‌ها را به نمایش می‌گذارد.
• قبرستان شامل مقبره‌های متنوع از سنگ‌های ساده و افقی تا مقبره‌های کوچک و عمومی است. برخی از قبرها به‌خوبی نگه‌داری می‌شوند و برخی دیگر ویران و رها شده‌اند.
• یکی از پر بازدیدترین مکان‌ها قبر جیم موریسون، خواننده گروه The Doors است که طرف‌داران یادگاری‌های زیادی در کنار قبر او قرار داده‌اند و حتی جشن‌ها و مراسم‌ها در این مکان برگزار می‌کنند.