کی اف سی چطور دنیای مرغ سوخاری را از آن خود کرد؟

آیا می دانید مرغ سوخاری کنتاکی یا کی اف سی (KFC) از چه وقت جهانی شد؟ با تاریخچه ی کامل و طرز تهیه مرغ سوخاری کنتاکی در این مقاله آشنا شوید.

مرغ سوخاری غذای محبوب بسیاری از مردم جهان است و عموما آن را با برند کی اف سی می‌شناسند. فرقی نمی‌کند که عاشق این فست‌فود باشید یا نه، مرغ سوخاری کنتاکی بدون شک یکی از موفق‌ترین رستوران‌ های زنجیره‌ ای عرضه غذای فوری در جهان است.

مرغ سوخاری کنتاکی (Kentucky Fried Chicken) یا به‌اختصار کی اف سی (KFC) از یک اتاق کوچک در یک پمپ‌بنزین در وسط ناکجاآباد شروع به کار کرد و تبدیل به یک رستوران زنجیره‌ای مرغ سوخاری فست‌فودی در جهان شد.

امروزه برند کی اف سی حضوری پررنگ در عرضه‌ی غذاهای فست‌فودی در جهان دارد و هر روزه میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا از غذاهای آن لذت می‌برند.

در این مقاله به این سؤالات درباره مرغ سوخاری کنتاکی پاسخ خواهیم داد:

• هارلند سندرز که بود و چگونه لقب کلنل را دریافت کرد؟
• اولین رستوران کی اف سی چگونه متولد شد؟
• کلنل سندرز برند کی اف سی را در چه سنی تأسیس کرد؟
• کی اف سی چگونه جهانی شد؟
• چرا مرغ سوخاری کنتاکی نام خود را به KFC تغییر داد؟
• طرز تهیه مرغ سوخاری کنتاکی اصیل چگونه است؟
• سرنوشت کلنل سندرز و رسپی مرغ سوخاری وی چه شد؟

هارلند سندرز که بود؟

مرغ سوخاری کنتاکی، موسوم به کی اف سی، در سال ۱۹۵۵ توسط کلنل هارلند سندِرز در شهر کوربین در ایالت کنتاکی تأسیس شد. اما برای آشنایی با چگونگی متولد شدن این برند باید کمی به عقب بازگشت.

هارلند سندرز در سال ۱۸۹۰ متولد شد و در سن ۱۲ سالگی و پس از گذراندن دوران کودکی پرمشقت، خانه را به‌منظور کار به‌عنوان کارگر مزرعه ترک کرد.

او تا قبل از تأسیس برند مرغ کنتاکی KFC، شغل‌های متعددی ازجمله نقاشی، مأمور تأمین زغال‌سنگ قطار، شخم‌زن زمین‌های کشاورزی، راهبر تراموا، اپراتور قایق‌های مسافربری، مأمور فروش بیمه، قاضی دادگاه صلح و کارگر پمپ‌بنزین را امتحان کرد.

هارلند در سال ۱۹۲۹ پمپ‌بنزین خودش در کوربین را داشت. او در اتاق پشتی پمپ‌بنزین برای اعضای خانواده و مشتریانی که گهگاه می‌آمدند، آشپزی می‌کرد. سندرز با عشق و علاقه‌ی خاصی دستورات آشپزی فراگرفته از مادر خود را به غذاهای رنگارنگ تبدیل می‌کرد. مرغ سوخاری تابه‌ای، همبرگر، سبزیجات تازه و بیسکوئیت‌های خانگی، همگی از خوراکی‌هایی بودند که سندرز در تهیه‌ی آن‌ها تبحر داشت.

به نظر می‌رسد که آشپزی سندرز در سطح خیلی خوبی بود و این خبر در همه‌جا پیچید، تا حدی که سندرز توانست در همان حوالی یک رستوران و موتل با ظرفیت ۱۴۲ نفر افتتاح کند و نام آن را کافه‌ی هارلند سندرز بگذارد. سندرز در این زمان حدوداً ۴۰ سال سن داشت.

سندرز در ارتش آمریکا خدمت کرده بود، اما کلنل ارتش نبود. او که تاریخ تولد خود به‌منظور عضویت در ارتش آمریکا در سال ۱۹۰۶ را دست‌کاری کرده بود، برای چندین ماه در کوبا خدمت کرد و سپس با احترام منفصل از خدمت شد. فرماندار کنتاکی در سال ۱۹۳۵ به همین منظور و به‌موجب یک فرمان تشریفاتی، به سندرز لقب کلنل افتخاری را اعطا کرد. البته سندرز در این سال‌ها زیاد اهمیتی به این لقب نمی‌داد.

سندرز در این سال‌ها احساس می‌کرد که تهیه‌ی مرغ سوخاری زمان زیادی می‌برد، بنابراین در این کافه اقدام به سرو مرغ سوخاری نکرد. این اتفاق تا زمانی که او موفق به توسعه‌ی دستور مخفی پخت مرغ سوخاری و ساخت یک سرخ‌کن فشاری نشده بود، به تعویق افتاد.

در همین سال‌ها بود که سندرز موفق شد تا روشی جدید را برای سرعت بخشیدن به فرآیند پخت مرغ‌های خود توسعه دهد. او نام این روش را پخت تحت فشار گذاشت. در این روش زمان موردنیاز برای پخت مرغ‌ها کاهش می‌یافت و کیفیت آن‌ها از نظر سندرز همچنان حفظ می‌شد. نباید از این موضوع غافل شد که سرخ‌کن فشاری سندرز بسیار خطرناک بود و چندین بار هم منفجر شد.

اوضاع برای سندرز به‌خوبی پیش می‌رفت و او حتی در کتاب «ماجراجویی‌ها برای غذای خوب» در سال ۱۹۳۹ نیز مورد تحسین قرار گرفت.

سندرز در اوایل دهه‌ی ۱۹۴۰ موفق به کامل کردن رسپی اصلی خود، متشکل از ۱۱ سبزی و ادویه شد که در ادامه به طرز تهیه‌ی مرغ سوخاری کنتاکی نیز خواهیم پرداخت. این دستور پخت هرگز از سوی سندرز فاش نشد، اما طبق گفته‌ی مشهور خود وی، از مواد اولیه‌ای تهیه شد که در قفسه‌ی آشپزخانه‌ی هر خانه‌ای وجود دارد.

فرماندار جدید کنتاکی در سال ۱۹۴۹ مجدداً لقب افتخاری کلنل را به سندرز اعطا کرد و او این بار این درجه‌ی تشریفاتی را پذیرفت. حالا دیگر سندرز سبیل با اندکی ریش می‌گذاشت و کت مشکی کلنل‌ها را به تن می‌کرد. او که همواره در حال آشپزی کردن بود، خیلی زود کت مشکی‌رنگ خود را با کتی سفید تعویض کرد تا دیگر لکه‌های سفیدرنگ آرد بر روی لباسش مشخص نباشد. به‌علاوه او ریش و سبیل خود را هم برای هماهنگ شدن با کت جدیدش، سفید کرد. حالا همه سندرز را کلنل صدا می‌زدند و او نیز در همه‌جا خود را کلنل معرفی می‌کرد.

کی اف سی متولد می شود

با شروع جنگ جهانی دوم و سهمیه‌بندی سوخت، کسب‌وکار سندرز در معرض خطر قرار گرفت. او مجبور به تعطیل کردن هتل خود به دلیل کاهش شدید گردشگر شد.

حتی پس از پایان جنگ هم کافه‌ی سندرز رونق قبل را نداشت و طرح ساخت بزرگراه بین ایالتی ۷۵ در دهه‌ی ۱۹۵۰ که از کنار شهر کوربین می‌گذشت، تمام آینده‌ی شغلی سندرز را به خطر می‌انداخت؛ زیرا رستوران سندرز یک مکان بین‌راهی بود و حالا با کشیده شدن بزرگراه، دیگر کسی در اینجا توقف نمی‌کرد.

سندرز به طرحی جدید نیاز داشت.

کلنل در سال ۱۹۵۲ تمام کسب‌وکار خود را فروخت و برای واگذاری حق امتیاز دستور مخفی خود که حالا ما آن را با نام کی اف سی می‌شناسیم، به گوشه و کنار آمریکا سفر کرد. در این زمان او زندگی خود را با حقوق ۱۰۵ دلاری بازنشستگی می‌گذراند، اما مصمم بود تا آخرین تلاش شغلی خود را به ثمر بنشاند.

سندرز در طول سفر به آشپزی در رستوران‌های مختلف می‌پرداخت و مصمم بود تا حق امتیاز مرغ سوخاری خود را واگذار کند. بسیاری از صاحبان رستوران که سندرز با آن‌ها ملاقات می‌کرد، از طرز لباس پوشیدن او که شامل یک پیراهن سفید، یک کراوات سیاه و یک کت‌وشلوار سفید می‌شد، به خنده می‌افتادند.

پیت هرمان دوست سندرز بود و یکی از بزرگ‌ترین رستوران‌ها در شهر سالت لیک سیتی را اداره می‌کرد. تلاش سندرز برای متقاعد کردن هرمان به‌منظور ارائه‌ی مرغ سوخاری با دستور پختی ویژه، به ثمر نشست و فروش رستوران را به میزان ۷۵ درصد بالا برد.

دان اندرسون، نقاشی که از سوی پیت هرمان برای کشیدن تابلوی جدید رستوران مرغ سوخاری استخدام شده بود، نام «مرغ سوخاری کنتاکی» را پیشنهاد کرد و کلنل نیز آن را پذیرفت.

خیلی زود چندین رستوران دیگر نیز برای دریافت حق امتیاز دستور ویژه‌ی مرغ سوخاری کنتاکی با سندرز به توافق رسیدند. این توافق شامل حق واگذاری و دریافت مبلغ ۴ سنت به ازای هر مرغ از رستوران‌داران به نفع سندرز بود.

در همان سال‌های آغازین واگذاری حق امتیاز بود که کلنل با دیو توماس آشنا شد. دیو در آن زمان آشپز رستوران‌های هابی هاوس (Hobby House) بود و برای خانواده‌ی کلاوس (Clauss) کار می‌کرد.

این توماس بود که ظروف کلاسیک مرغ‌های سوخاری با خط‌های راه‌راه قرمز و سفید را ابداع کرد که بعدها تبدیل به نماد کلاسیک هر رستوران مرغ سوخاری کنتاکی در بیرون آن شدند. توماس همچنین روش ارسال غذا به درب منزل مشتریان را ابداع کرد که امروزه در بسیاری از رستوران‌های دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

توماس بعدها و برخلاف توصیه‌ی کلنل، ۸ رستوران ورشکسته را خریداری کرد و آن‌ها را به چنان موفقیتی رساند که توانست با فروش آن‌ها رستوران زنجیره‌ای همبرگر خود با نام «وِندی» را افتتاح کند.

در طول چهار سال پس از تأسیس برند کی اف سی، سندرز توانست رستوران‌های دیگری را متقاعد کند تا «مرغ سوخاری کنتاکی» را در منوی خود بگنجانند.

کلنل سندرز در چندسالگی کی اف سی را تأسیس کرد؟

در سال ۱۹۵۲ و در سن ۶۵ سالگی، زمانی که اکثر مردم به دنبال بازنشستگی هستند، هارلند سندرز برند خود با نام مرغ سوخاری کنتاکی را تأسیس کرد. ما خیلی خوش‌شانس هستیم که کلنل به این شعار باور نداشت که «آینده از آن جوانان است». در این صورت ما هرگز مرغ‌های سوخاری انگشتی را تجربه نمی‌کردیم.

شهرت بین المللی KFC

کلنل سندرز حالا به سن بازنشستگی رسیده بود و زندگی خود را با حقوق بازنشستگی و پس‌اندازش می‌گذراند. او همچنان به واگذاری حق امتیاز دستور پخت مرغ سوخاری کنتاکی در سراسر آمریکا ادامه می‌داد. در سال ۱۹۶۴، بیش از ۶۰۰ رستوران در سراسر آمریکا، کانادا، انگلیس و جاماییکا امتیاز دستور پخت مرغ سوخاری KFC را دریافت کرده بودند.

سندرز در این زمان ۱۷ کارمند داشت و فقط در طول یک سال برای تبلیغ برند خود ۳۲۱,۸۵۸ کیلومتر مسافت (معادل ۲۰۰ هزار مایل) را طی می‌کرد. کسب‌وکار سندرز بسیار بزرگ شده بود و او درآمدی در حدود ۳۰۰,۰۰۰ دلار در سال به دست می‌آورد. بااین‌حال اداره‌ی این کسب‌وکار برای سندرز دشوار بود.

کلنل در سال ۱۹۶۴ و در سن ۷۳ سالگی برند KFC را به جان براون و جک مِیسی با قیمت ۲ میلیون دلار واگذار کرد. او شعبه‌های کانادا را برای خود نگه داشت و شعبه‌های انگلیس، فلوریدا، یوتا و مونتانا را نیز به مشتریانی دیگر واگذار کرد.

بااین‌حال سندرز همچنان به شعبه‌های مرغ سوخاری KFC سر می‌زد و سفیر این برند بود و در بسیاری از فیلم‌های تبلیغاتی کی اف سی حضوری پررنگ داشت.

جان براون و جک میسی نیز در سال ۱۹۷۱ برند کی اف سی را به شرکت تولید و توزیع نوشیدنی‌های الکلی هوبلین واگذار کردند. این اتفاق به‌هیچ‌وجه به مذاق کلنل سندرز خوش نیامد و او به‌طور آشکار به این موضوع انتقاد کرد. او حتی مدیران شرکت هوبلین را «مشتی آدم مست» خواند.

به نظر می‌رسید که حق با کلنل سندرز باشد و مدیران هوبلین هم توانایی اداره‌ی کی اف سی را نداشتند. آن‌ها در سال ۱۹۸۹ برند کی اف سی را به مبلغ ۸۵۰ میلیون دلار به شرکت پپسی واگذار کردند. پپسی با تغییرات گسترده در کی اف سی، آن را به برندی جهانی تبدیل کرد و حالا هزاران شعبه از مرغ سوخاری کنتاکی در سراسر دنیا در حال عرضه‌ی رسپی مخفی کلنل سندرز به مشتریان خود هستند. برند کی اف سی در حال حاضر بزرگ‌ترین تولیدکننده و دارای حق امتیاز مرغ فست‌فودی در جهان است.

چرا مرغ سوخاری کنتاکی نام خود را به KFC تغییر داد؟

در سال ۱۹۹۱، مرغ سوخاری کنتاکی یا Kentucky Fried Chicken تصمیم گرفت تا نام خود را به KFC تغییر دهد. اما چرا؟ نظریه‌های متعددی برای این سؤال مطرح شده است.

اولین نظریه این بود که وجود کلمه‌ی «مرغ» در نام شرکت می‌تواند برای‌ آن‌ها مشکل‌ساز باشد. در آن زمان ادعا شده بود که کی اف سی از روش مهندسی شیمیایی برای پرورش مرغ‌های خود استفاده می‌کند که بعدها مشخص شد این خبر جعلی است.

نظریه‌ی دیگر، تمایل شرکت برای حذف هرگونه اشاره به واژه‌ی «سرخ‌شده» بود. در روزهایی که مردم آمریکا به سلامتی خود اهمیت بیشتری می‌دادند، استفاده از غذاهای سرخ‌کردنی نمی‌توانست ایده‌ی خوبی برای کسب درآمد باشد.

اما دلیل اصلی فراتر از تصور همگان بود. مدیران شرکت می‌خواستند تا نام برند کوتاه شود. کی اف سی سریع‌تر و راحت‌تر در دهان مشتریان می‌چرخید و مشتریان نیز قبل از این اتفاق از مخفف عبارت مرغ سوخاری کنتاکی استفاده می‌کردند.

طرز تهیه مرغ سوخاری کنتاکی اصیل چگونه است؟

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، کلنل سندرز مرغ سوخاری کنتاکی خود را با ۱۱ ماده‌ی اولیه تهیه می‌کرد. ۱۱ ماده‌ای که در قفسه‌ی آشپزخانه‌ی هر خانه‌ای یافت می‌شدند. البته این نظر کلنل سندرز است و همه‌ی ادویه‌های مورداستفاده در دستور پخت‌ مرغ سوخاری کنتاکی آن‌قدرها هم دست‌یافتنی نیستند.

امروزه در جهانی که هیچ رازی در آن مخفی نمی‌ماند، دستور سرّی تهیه‌ی مرغ سوخاری کنتاکی نیز فاش شده است. یکی از کارمندان سابق کی اف سی در سال ۲۰۱۹ از ۱۱ ادویه‌ای که کلنل سندرز در تهیه‌ی مرغ KFC استفاده می‌کرد، پرده برداشت. پس از اینکه این دستور پخت با روش فاش‌شده تهیه شد، بسیاری تأیید کردند که این همان مرغ سوخاری کنتاکی اصیل کلنل سندرز است.

به‌علاوه، جو لِدینگتون، خواهرزاده‌ی کلنل سندرز است. او در بچگی وظیفه داشت تا مواد مخفی تهیه‌ی مرغ KFC را باهم ادغام کند. لدینگتون نیز در سال گذشته رسپی مرغ کنتاکی KFC را با خبرنگاران به اشتراک گذاشت.

ادویه های لازم برای تهیه مرغ سوخاری کنتاکی:

• نمک کرفس (نوعی ادویه شامل نمک طبیعی و دانه‌ی آردشده‌ی کرفس)
• خردل خشک‌شده
• فلفل سفید
• نمک سیر
• پاپریکا
• زنجبیل
• پودر ریحان
• نمک
• پودر آویشن
• پونه کوهی
• فلفل سیاه

رسپی مرغ سوخاری کنتاکی

در ابتدا دو ظرف را آماده می‌کنیم. در یک ظرف، دو فنجان آرد، یک‌سوم قاشق غذاخوری نمک، یک قاشق غذاخوری فلفل سیاه، یک‌دوم قاشق غذاخوری پودر آویشن، یک‌دوم قاشق غذاخوری پودر ریحان، یک‌سوم قاشق غذاخوری پونه کوهی، یک قاشق غذاخوری نمک کرفس، یک قاشق غذاخوری خردل خشک‌شده، ۴ قاشق غذاخوری پاپریکا، یک قاشق غذاخوری نمک سیر، یک قاشق غذاخوری زنجبیل و یک قاشق غذاخوری فلفل سفید را باهم ترکیب می‌کنیم.

در ظرفی دیگر، شیر و یک تخم‌مرغ را باهم ترکیب کرده و هم می‌زنیم. مرغ‌ها را در داخل ترکیب شیر و تخم‌مرغ غوطه‌ور کرده و سپس آن‌ها را درون مخلوط آرد و ادویه‌ها می‌اندازیم.

درنهایت مرغ‌ها را برای مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در روغن سرخ می‌کنیم. اجازه می‌دهیم تا مرغ‌ها سرد شوند و بعد آن‌ها را سرو می‌کنیم.

توجه: برای دستیابی به طعم اصیل، شاید لازم باشد تا اندکی منوسدیم گلوتامات به دستور پخت خود اضافه کنید. منوسدیم گلوتامات سبب تقویت عطر و طعم غذاها می‌شود و در غذاهای چینی، کنسروها و محصولات گوشتی فرآورده شده کاربرد دارد.

سرنوشت کلنل سندرز و رسپی مرغ سوخاری وی چه شد؟

کلنل سندرز درحالی‌که همچنان سفیر کی اف سی بود، در سال ۱۹۶۸ به همراه همسرش کلودیا، رستوران خانم کلنل را در شهر شلبی‌وایل کنتاکی تأسیس کرد. شرکت هوبلین بعدها و پس از تصاحب مالکیت کی اف سی تلاش کرد تا این زوج را از باز کردن رستوران منع کند.

با بالا گرفتن درگیری میان طرفین، سندرز با دریافت مبلغ ۱ میلیون دلار توافق کرد که از انتقاد از غذاهای برند Kentucky Fried Chicken دست بردارد. البته سندرز مجاز بود تا رستوران خود را باز کند. رستورانی که نام آن به کلودیا سندرز تغییر کرد.

این رستوران تنها شعبه از مرغ سوخاری کنتاکی بود که نسخه‌ای اصیل از دستور پخت مرغ سوخاری سندرز را سرو می‌کرد. هرچند سندرز این رستوران را در دهه‌ی ۱۹۷۰ فروخت.

کلنل سندرز در سال ۱۹۸۰ و در سن ۹۰ سالگی از دنیا رفت. سندرز حتی در سال‌های پایانی عمر خود نیز دست از تلاش برنمی‌داشت و سالانه صدها هزار کیلومتر مسافت را با ماشین شخصی خود طی می‌کرد تا به شعبه‌های کی اف سی در سراسر آمریکا سر بزند.

کلنل سندرز با روحیه‌ی جنگندگی خود، به نمادی از فرهنگ فست‌فودی آمریکا تبدیل شد و توانست از یک غذاخوری ساده در پشت یک پمپ‌بنزین، برندی را خلق کند که حالا شهرت جهانی دارد.