تاریخچه‌ ای خوشمزه از سیب‌ زمینی‌ سرخ‌ کرده بلژیکی

دعوای میان بلژیک و فرانسه بر سر اختراع سیب‌زمینی سرخ‌کرده همچنان ادامه دارد. اما تاریخ در مورد مبدأ پیدایش این میان وعده‌های لذیذ چه می‌گوید؟

چطور یک بلژیکی را اذیت کنیم؟ از او در مورد سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده فرانسوی سؤال کنید. با این پرسش، شانس اینکه طرف مقابل شما با چهره‌ای برافروخته سعی در اصلاح سؤالتان داشته باشد و بگوید «سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده بلژیکی» زیاد است.

این سیب‌زمینی‌های سرخ‌شده در روغن، تاریخی طولانی دارند و ریشه‌ی آن‌ها به فرهنگ بلژیکی گره خورده است.

این مقاله نگاهی کوتاه به منشأ پیدایش سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده بلژیکی و میزان اهمیت آن‌ها دارد.

روغنی، اما نه خیلی چرب

بلژیکی‌ها به غذاهای خود اهمیت زیادی می‌دهند؛ به‌خصوص سیب‌زمینی سرخ‌کرده‌هایشان. سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده‌ی واقعی بلژیکی در ابعاد ضخیم برش می‌خورند و برای دو بار سرخ می‌شوند.

آن‌ها در بین هر عملیات سرخ کردن، سرد می‌شوند. این کار باعث می‌شود تا سیب‌زمینی‌ها از بیرون تردتر شوند، درحالی‌که مغز آن‌ها همچنان نرم باقی بماند. بهتر اینکه، آن‌ها در مقایسه با سیب‌زمینی‌های نازک برش خورده که یک‌بار و برای مدتی طولانی‌تر در روغن سرخ می‌شوند، کم‌چرب‌تر هستند. بااین‌حال، نه به این معنی که لزوماً سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده‌ بلژیکی سالم هستند.

سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده‌ سنتی در روغن حیوانی سرخ می‌شوند، اما حالا شمار بالایی از بلژیکی‌ها ترجیح می‌دهند از روغن‌های گیاهی استفاده کنند.

سیب‌زمینی‌ها همچنین با یک سس لذیذ مایونز سرو می‌شوند. اگر از مایونز خوشتان نمی‌آید، نگران نباشید؛ طیف گسترده‌ای از سس‌ها در فروشگاه‌ها و دکه های سیب زمینی سرخ کرده وجود دارد. در کنار این میان‌وعده، گزینه‌های متنوع دیگری چون گوشت و سایر خوراکی‌ها هم سرو می‌شود.

ازآنجایی‌که سیب‌زمینی سرخ‌کرده محبوب‌ترین فست‌فود در بلژیک است، وقتی‌که در یک خیابان مستقیم قدم می‌زنید، با چند فروشگاه عرضه‌ی آن‌ها روبرو می‌شوید.

سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده از سوی دکه‌های مواد غذایی در یک پاکت کاغذی قیفی شکل سرو می‌شوند. اما گاهی هم می‌توان سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده را در جعبه‌های پلاستیکی یا کارتنی دریافت کرد.

وقتی‌که در بروکسل هستید، حتماً باید فست‌فود اختراعی بلژیکی‌ها به نام میترایِت (mitraillette) را امتحان کنید. این ساندویچ که بخش اصلی آن را سیب‌زمینی سرخ‌کرده تشکیل می‌دهد، در میان دانشجویان بسیار محبوب است.

سیب زمینی های سرخ کرده فرانسوی

خواننده، نوازنده و رَپِر بلژیکی، پل وَن هاور، موسوم به استرومای، در خلال کنسرت خود در نیویورک فریاد زد: «آن‌ها سیب‌زمینی‌های فرانسوی نیستند، بلکه بلژیکی هستند.»

نظریه‌های متعددی در مورد این خوراکی‌های لذیذ سرخ‌شده در روغن وجود دارد. بر طبق یک نظریه، عده‌ای از سربازان آمریکایی و بریتانیایی در خلال جنگ جهانی اول در بلژیک تصور می‌کردند که در فرانسه هستند. آن‌ها وقتی‌که با سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده روبرو شدند، نام آن را «سیب‌زمینی‌های فرانسوی» گذاشتند.

نظریه‌ی دیگر مربوط به زبان‌شناسی می‌شود؛ فرنچ (french) کردنِ چیزی به معنای خلال کردن آن چیز به‌شکل باریک است؛ بنابراین این اسم شاید اصلاً مربوط به نام کشور منشاء سیب‌زمینی سرخ‌کرده نباشد، بلکه تنها به شیوه‌ی خلال کردن آن اشاره دارد.

این احتمال نیز وجود دارد که سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده در زبان آمریکایی-انگلیسی به کشور فرانسه ارتباط داده شده‌اند، زیرا این کشور بود که سیب‌زمینی سرخ‌کرده را از طریق آشپزان فرانسوی در قرن نوزدهم رواج داد.

تا به امروز، نه بلژیک و نه فرانسه نتوانسته‌اند ثابت کنند که ریشه‌ی سیب‌زمینی سرخ‌کرده به کشور آن‌ها بازمی‌گردد. این ایده که ماهیگیران بلژیکی برای اولین بار در سال ۱۷۸۱ سیب‌زمینی سرخ‌کرده خورده‌اند نیز نامحتمل است؛ آن ماهیگیران بیچاره اصلاً چنین حجمی از روغن برای سرخ کردن غذاهای خود نداشتند!

اگرچه نمی‌توان این حقیقت را کتمان کرد که فروشندگان خیابانی در پاریس در سال ۱۷۸۹ سیب‌زمینی سرخ‌کرده می‌فروختند، اما نمی‌توان با قطعیت گفت که این فست‌فود لذیذ در فرانسه اختراع شده باشد؛ بنابراین بحث‌های مربوط به این میان وعده همچنان ادامه دارد.

فرقی نمی‌کند که سیب‌زمینی سرخ‌کرده ریشه در بلژیک دارد یا نه، اما باید گفت که این فست‌فود همچنان بخش مهمی از فرهنگ غذایی این کشور است. تقریباً تمامی غذاهای ملی بلژیکی همراه با سیب‌زمینی سرخ‌کرده در گوشه‌ای از ظرف سرو می‌شوند.

هنر خوشمزه

این واقعیت که سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده برای بلژیکی‌ها بسیار مهم هستند، در آهنگ‌ها و آثار هنری تولیدشده‌ی هنرمندان بلژیکی هم انعکاس یافته است.

از آهنگ «صدف و سیب‌زمینی» از استرومای گرفته تا اثر هنری مشهور «قابلمه پر از صدف» از مارسل برودتار (Marcel Broodthaers)، نشان می‌دهد که بلژیکی‌ها هراسی از به نمایش درآوردن غذای ملی خود در بین عموم ندارند.

ژیل اوبن، دیگر هنرمند بلژیکی عاشق کشیدن نقاشی سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده است و دو موزه‌ی سیب‌زمینی سرخ‌کرده، یکی در آنتورپ و دیگری در بروکسل، وجود دارد. شهرهای مختلف بلژیک دارای یک مرکز آموزشی هستند که فروشندگان آینده‌ی سیب‌زمینی سرخ‌کرده در آن به تمرین خلاقیت‌های خود می‌پردازند. ظرفیت کلاس‌های آموزشی این مراکز اغلب پر است.

وقتی‌که بلژیک در سال ۲۰۱۱ با بحران سیاسی روبرو شد و دولتی نداشت، گفته شد که سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده تنها عاملی هستند که می‌توانند این کشور را یکپارچه نگه دارند. بدون شک سیب‌زمینی‌های سرخ‌کرده بخش مهمی از فرهنگ بلژیکی هستند و مردم این کشور با شور و اشتیاق از میراث خود دفاع می‌کنند.