یورو ارز رایج کشورهای اتحادیه اروپا

۲۱ سال پیش کشورهای اروپایی به‌منظور ایجاد همبستگی سیاسی، اقتصادی و متعاقباً یک صلح پایدار، ارز واحدی به نام یورو را خلق کردند که امروزه به یکی از قدرتمندترین ارزهای جهان تبدیل شده است.

یورو (Euro) واحد پول و ارز رایج اتحادیه‌ی اروپا است و با نماد € شناخته می‌شود. این ارز ابتدا، در سال ۱۹۹۹ به‌عنوان واحد پولی غیرنقدی (اعتباری) معرفی شد. اسکناس‌ها و سکه‌های رایج این واحد پولی، سه سال بعد یعنی اول ژانویه‌ی  ۲۰۰۲، در دسترس کشورهای عضو اتحادیه قرار گرفت.

یورو پس از ۲۸ فوریه ۲۰۰۲، به تنها ارز رایج در ۱۲ کشور عضو اتحادیه اروپا بدل شد و جای ارز ملی این کشورها را گرفت. طولی نکشید که کشورهای اروپایی بیشتری، یورو را جایگزین واحد پولی خود کردند. پیش از سفر با تور اروپا با واحد پول یورو آشنا شوید.

تاریخچه یورو

منشا پیدایش یورو را باید در پیمان ماستْریخت جست؛ پیمانی که در سال ۱۹۹۹، میان ۱۲ کشور جامعه‌ی اروپا (اتحادیه‌ی اروپای امروزی) یعنی انگلیس، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ایرلند، بلژیک، دانمارک، هلند، اسپانیا، پرتغال، یونان و لوکزامبورگ منعقد شد.

کشورهای شرکت‌کننده در این نشست، علاوه بر ایجاد یک پول واحد، اتحادیه‌ی اقتصادی و پولی اروپا (EMU) را هم بنیان نهادند. آن‌ها همچنین یورو را به‌عنوان یک ارز مشترک مبادلاتی معرفی کرده و معیارهای اقتصادی سختی را برای استفاده‌ از آن و عضویت در اتحادیه‌ی اروپا مقرر ساختند. این معیارها شامل موارد زیر می‌شوند:

• کسری بودجه‌ی سالانه‌ نباید بیش از ۳٪ تولید ناخالص داخلی (GDP) باشد.
• بدهی‌های دولت نباید بیش از ۶۰٪ تولید ناخالص داخلی باشد.
• نرخ ارز ثابت بماند.
• نرخ تورم به‌اندازه‌ی ۱/۵٪ میانگین نرخ سه کشوری باشد که پایین‌ترین تورم را در اتحادیه‌ی اروپا دارند.
• نرخ بهره‌ی بلندمدت حدود ۲٪ باشد.

اگرچه بدهی‌های‌ دولت در چندین کشور حتی از ۶۰٪ هم تجاوز می‌کرد (این نرخ در کشورهایی مثل بلژیک و ایتالیا بیش از ۱۲۰٪ بود)، کمیسیون اروپا که شعبه‌ی اجرایی اتحادیه‌ی اروپا محسوب می‌شود، پیشنهاد پیوستن این کشورها را به اتحادیه‌ی اقتصادی و پولی اروپا ارائه داد.

کمیسیون همچنین تاکید کرد که هر یک از این کشورها می‌بایست اقدامات مهمی در جهت کاهش بدهی‌های خود انجام دهند.

طرفداران یورو استدلال می‌کردند که ارز واحد اروپایی قادر است با حذف نوسانات تبدیل ارز خارجی، دادوستد را افزایش و قیمت‌ها را کاهش دهد.

در سال ۱۹۹۸، یازده کشور اروپایی شامل اتریش، بلژیک، فنلاند، فرانسه، آلمان، ایرلند، ایتالیا، لوکزامبورگ، هلند، پرتغال و اسپانیا علی‌رغم وجود نگرانی‌هایی چون جعل اسکناس و از دست دادن بخشی از حاکمیت و هویت ملی خود، رسماً به اتحادیه پولی و اقتصادی اروپا پیوستند.

بریتانیا و سوئد با تعلل بسیار به عضویت این اتحادیه درآمدند؛ هرچند برخی از کسب‌وکارهای بریتانیایی اندکی پیش ‌از این، تصمیم گرفته بودند تا پرداخت یورویی را در دادوستد با سایر کشورهای اروپایی قبول کنند.

از طرفی رای‌دهندگان دانمارکی نیز در همه‌پرسی سپتامبر سال ۲۰۰۰، از پذیرش یورو به‌عنوان ارز واحد سرباز زدند.

یونان در ابتدا از شرایط لازم اقتصادی برای ورود به اتحادیه‌ی پولی و اقتصادی اروپا برخوردار نبود اما در ژانویه‌ی ۲۰۰۱ توانست با اصلاح ساختار اقتصادی خود، به پول واحد اروپایی بپیوندد.

اسلووانی نخستین کشور با سابقه کمونیستی بود که یورو را به‌عنوان ارز رایج خود پذیرفت. کشورهایی نظیر مالت و بخش یونانی‌نشین قبرس پس ‌از آنکه در سال ۲۰۰۴ به عضویت اتحادیه اروپا درآمدند، به ثبات مالی دست یافته و در سال ۲۰۰۸ یورو را جایگزین ارز ملی خود کردند.

کشورهای دیگری که ارز واحد اروپایی را پذیرفتند شامل اسلواکی (۲۰۰۹)، استونی (۲۰۱۱)، لتونی (۲۰۱۴) و لیتوانی (۲۰۱۵) می‌شوند. یورو همچنین ارز رسمی چندین منطقه مثل آندورا، مونته‌نگرو، کوزوو، سن مارینو است که به عضویت اتحادیه‌ی اروپا در نیامده‌اند.

درمجموع به این ۱۹ کشور عضو اتحادیه اروپا که از یورو استفاده می‌کنند، منطقه‌ی یورو، ناحیه‌ی یورو یا حوزه‌ی یورو گفته می‌شود.

یکی دیگر از کارهایی که به‌منظور نظارت بر ارز جدید اروپا و سیاست‌های مالی منطقه‌ی یورو انجام گرفت، تاسیس بانک مرکزی اروپا (ECB) بود. این بانک در فرانکفورت آلمان قرار دارد و نهادی مستقل و بی‌طرف به شمار می‌رود.

رئیس این نهاد به مدت یک دوره‌ی هشت‌ساله توسط اعضای کشورهای اتحادیه اروپا انتخاب می‌شود.

یورو در اول ژانویه‌ی سال ۱۹۹۹، جای واحد پولی سابق اروپا با نرخ ۱:۱ را گرفت اما استفاده‌ی از آن تا هنگام عرضه‌ی اسکناس‌ها و سکه‌های آن در سال ۲۰۰۲، فقط به بازارهای مالی و کسب‌وکارهای خاص محدود می‌شد.

کارشناسان زیادی پیش‌بینی می‌کردند که یورو به‌عنوان یک ارز بین‌المللی سرانجام خواهد توانست در رقابت با دلار آمریکا به برتری دست یابد.

طراحی یورو

هفت اسکناس رنگارنگ یورو از ۵ تا ۵۰۰ یورویی ارزش‌گذاری شده‌اند. این اسکناس‌ها برخلاف اکثر ارزهای ملی دارای هیچ‌گونه طرحی از چهره‌های شاخص ادبی، فرهنگی و سیاسی کشورها نیستند.

یورو مظهر اتحاد اروپا به شمار می‌رود و طراحی آن توسط رابرت کالینا انجام گرفته است. کالینا بر روی این اسکناس‌ها تصویری از نقشه‌ی اروپا، پرچم اتحادیه‌ی اروپا، طاق‌ها، پل‌ها و پنجره‌های معمولی را طراحی کرد.

همچنین در حال حاضر هشت سکه‌ی یورو وجود دارد که از یک سِنتی تا دو یورویی ارزش‌گذاری شده‌اند. طراحی یک روی این سکه‌ها یکسان است و طرف دیگر آن‌ها در هر یک از کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا، طرحی متفاوت دارد.

سوالات متداول