قهوه اسپرسو چیست و چند نوع دارد؟

شاید شما هم جزو افرادی باشید که نمی‌توانند صبح خود را بدون قهوه یا ترجیحا یک فنجان اسپرسو آغاز کنند. اگر می‌خواهید درباره اسپرسو بیشتر بدانید با ما همراه باشید.

اسپرسو (Espresso) ساده‌ترین و خالص‌ترین نوع قهوه است. این نوشیدنی سمبل فرهنگِ قهوه‌ی ایتالیایی و یک نماد جهانی به‌شمار می‌رود. زمانی‌که صحبت از قهوه در ایده‌آل‌ترین شکل خود به میان می‌آید، حتما اسپرسو را به‌خاطر بیاورید. برخی از مردم تصور می‌کنند اسپرسو یکی از قدیمی‌ترین انواع قهوه است. این عقیده را نمی‌توان کاملا درست دانست؛ اسپرسو آن‌قدرها هم قدیمی نیست.

اگر همراه با تور ایوار به ایتالیا سفر می‌کنید، حتما اسپرسوهای خوش‌طعم ایتالیایی را تجربه کنید.

برای آشنایی با انواع اسپرسو، طرز تهیه آن و دانستن چند حقیقت جالب درباره این قهوه محبوب، این مقاله اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار می‌دهد.

تاریخچه اسپرسو

اسپرسو توسط یک مخترع باهوش میلانی به نام لوئیجی بِزِرا (Luigi Bezzera) ابداع شد. وی علاقه‌اش به بخار را با علاقه‌اش به قهوه ترکیب کرد و یک روش ساده و نوآورانه برای درست کردن قهوه با استفاده از فشار بخار اختراع کرد. این‌کار انقلابی در مفهوم تهیه‌ی قهوه با یک ظرف آب جوش به‌وجود آورد.

در سال ۱۹۰۵ حق ثبت اختراع بزِرا توسط دِزیدِریو پاوونی (Desiderio Pavoni) خریداری شد. پاوونی موفق شد اولین دستگاه اسپرسوساز جهان به نام La Ideale را به بازار عرضه کند. این دستگاه در زمان خود یک انقلاب در صنعت قهوه به‌‌شمار می‌رفت اما شباهت‌های کوچکی هم به دستگاه‌های اسپرسوی مدرن داشت. این اسپرسوساز قدیمی به متوسط دمای ۱۴۰ درجه‌ی سانتی‌گراد و فشار ۱/۵ بار می‌رسید. این درحالی است که دستگاه‌های امروزی با فشار ۹ بار کار می‌کنند. البته نتیجه‌ی کار بیشتر شبیه قهوه‌ی فیلتری بود تا آن‌چه ما امروز به‌عنوان اسپرسو می‌شناسیم.

این روش جدید راهی سریع برای درست کردن یک فنجان قهوه‌ی قوی و خوشمزه بود. کلمه‌ی اسپرسو در زبان ایتالیایی به معنای قهوه‌ی تحتِ فشار است. البته کمی هم مفهوم سرعت را در خود دارد. این روش در زمان خود بسیار جدید و نوآورانه بود اما به‌دلیل طعم سوخته‌ای که با فشار بخار در قهوه ایجاد می‌شد، محبوبیت خود را به تدریج از دست داد.

در اوایل قرن بیستم موج جدیدی از فرهنگ نوشیدن قهوه در ایتالیا آغاز شد. در سال ۱۹۲۰، کلمه‌ی اسپرسو به‌طور رسمی وارد فرهنگ لغت ایتالیایی شد. در دیکشنری آلفردو پانزینی قهوه‌ی اسپرسو این‌طور شرح داده شده است: «نوعی قهوه که با فشار توسط دستگاه یا فیلتر آماده می‌شود.»

به‌تدریج قهوه‌خانه‌های آرام و شیک قرن نوزدهم جای خود را به بارهای متوسط با فضایی خاکی‌تر دادند که افراد عام را به خود جذب می‌کردند. کلمه‌ی باریستا در سال ۱۹۳۸ وارد زبان شد. موسولینی تصور می‌کرد اصطلاح بارمَن بیش از حد آمریکایی است؛ بنابراین کلمه‌ی باریستا را به‌عنوان جایگزین استفاده کرد.

مصرف قهوه در دهه‌ی ۲۰ میلادی به اوج خود رسید. اما در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ میلادی به‌دلیل سیاست‌هایی که از سوی موسولینی (Mussolini) مبنی بر محدودیت واردات قهوه در جنگ جهانی دوم اعمال شد، مصرف قهوه کاهش پیدا کرد. در این میان پیشرفت‌هایی در دستگاه اسپرسوساز La Ideale حاصل شد.

در دهه‌ی ۱۹۴۰ یک کارگرِ کارخانه‌ی آسیاب قهوه به ایده‌ی جالبی دست پیدا کرد. او عقیده داشت اگر به‌جای بخار از یک پیستون استفاده کند تا آب را با فشار از میان قهوه خارج کند، می‌تواند طعم تلخ سوختگی را از میان ببرد.

آکیل گاجا (Achille Gaggia) باریستای اهل میلان بود که در سال ۱۹۴۷، تحولات زیادی در ماشین اسپرسوساز قدیمی به‌وجود آورد. دستگاه جدید گاجا که با پمپاژ دستی کار می‌کرد، قادر بود فشار بیشتری نسبت به نمونه‌های قبلی روی قهوه وارد کند. این عمل موجب فشرده‌ شدن اسانس و کلوئید و در نتیجه به‌وجود آمدن ویژگی منحصربه‌فرد اسپرسو یعنی کرِما (Crema) می‌شد. با استفاده از دستگاه اسپرسوساز گاجا درست کردن اسپرسو تنها ۱۵ ثانیه طول می‌کشید. گفته می‌شود گاجا برای ساخت این دستگاه از جیپ ارتشیِ آمریکا که با سیستم هیدرولیک کار می‌کرد الهام گرفته بود. ماشین اسپرسوی گاجا سریع و قدرتمند بود.

در سال ۱۹۴۸، امتیاز اختراع خود را با ارنستو والِنته (Ernesto Valente)، رئیس کمپانی قهوه‌ی فائِما (FAEMA) فروخت. این کمپانی هنوز هم در حال فعالیت است. گاجا و فائِما در خصوص این دستگاه اختلاف نظرهایی با هم داشتند؛ گاجا معتقد بود این ماشین اسپرسوساز یک دستگاه لوکس است، در حالی‌که فائِما قصد داشت این محصول را در اختیار عموم قرار دهد. این اختلاف نظرها باعث شد فائما در سال ۱۹۶۱ نمونه‌ی ارزان‌تری از این دستگاه به نام FAEMA E61 طراحی و روانه‌ی بازار کند.

این دستگاه منبع اصلی تمام ماشین‌های اسپرسوی مدرنِ امروز است. FAEMA E61 اولین دستگاه نیمه اتوماتیک بود که نیازی به نیروی دست نداشت. با این‌حال به باریستا اجازه‌ی مدیریت پارامترهای عصاره‌گیری را می‌داد.

این دستگاه نه‌تنها یک ماشین همه‌کاره است، بلکه در زمان و نیروی کار هم صرفه‌جویی می‌کند. همچنین قادر است فضای یک بارِ ایتالیایی را به‌وجود بیاورد؛ جایی‌که باریستا می‌تواند تا زمان آماده شدن اسپرسو با مشتری صحبت کند.

نوشیدن اسپرسو برای ما صرفا به‌دلیل طعم خوب یک قهوه‌ی با کیفیت است اما برای مردم ایتالیا تداعی‌کننده‌ی خاطرات و روشی برای افتخار به کشور و فرهنگ‌شان است. این بار که قصد داشتید یک اسپرسو بنوشید، بدانید که از چیزی بیشتر از یک فنجان قهوه لذت می‌برید؛ شما بخشی از یک سنت قدیمی و باارزش هستید.

فرق اسپرسو با قهوه چیست؟

اسپرسو از نظر فنی یکی از انواع روش‌های تهیه‌ی قهوه است و نام دانه یا نوع متفاوتی از قهوه نیست. آن‌چه اسپرسو را از قهوه‌ی معمولی متمایز می‌سازد، روش خاصی است که برای تهیه‌ی آن به‌کار گرفته می‌شود. این نوشیدنی با عبور آب جوش تحت فشار از میان قهوه‌های آسیاب‌شده تهیه می‌شود. از آنجایی‌که اسپرسو طعم قوی و غلیظی دارد، معمولا در شات‌های کوچک سرو می‌شود. برای درست کردن این نوشیدنی از قهوه‌ی اسپرسو یا قهوه‌ی فرانسه استفاده می‌شود.

طرز تهیه اسپرسو

به کمک این رسپی می‌توانید با ماشین اسپرسوساز خانگی یا تجاری یک شات اسپرسوی خوشمزه آماده کنید. لازم به ذکر است دستگاه‌های اسپرسوساز ممکن است در جزئیات کمی با هم متفاوت باشند:

• دستگاه، پرتافیلتر و فنجان را گرم کنید. مطمئن شوید که حتما آب سرد و تازه در مخزن دارید.
• پس از آسیاب کردن قهوه، ۱۴ گرم از قهوه‌ی آسیاب‌شده را در پرتافیلترِ دَبل شات یا ۷ گرم قهوه را در پرتافیلتر سینگل شات بریزید.
• اکنون به کمک تَمپر و با حرکاتی نرم و یکنواخت، قهوه را در پرتافیلتر فشرده کنید. برای انجام این‌کار لازم است فشاری حدود ۱۵ کیلوگرم به قهوه وارد کنید. کمی تغییر زاویه‌ی حرکت دست به شما کمک می‌کند عمل فشرده‌سازی را بهتر انجام دهید. سپس پودرهای اضافی قهوه را از لبه‌ی پرتافیلتر پاک کنید.
• پرتافیلتر را داخل دستگاه قرار دهید و فنجان را که از قبل گرم کرده‌اید، زیر نازل‌ قرار دهید.
• بلافاصله پس از قفل شدن پرتافیلتر در دستگاه، عصاره‌گیری را آغاز کنید تا از سوختن قهوه جلوگیری کنید.
• اگر قصد دارید اسپرسوی دَبل شات آماده کنید پس از آماده شدن حدود ۶۰ الی ۹۰ میلی‌لیتر نوشیدنی دستگاه را متوقف کنید. اگر هم می‌خواهید اسپرسوی سینگل شات میل کنید، ماشین را پس از آماده شدن ۳۰ الی ۶۰ میلی‌لیتر نوشیدنی متوقف کنید.
• زمان استخراج باید بین ۲۵ الی ۳۰ ثانیه باشد. اسپرسویی که در ابتدا به داخل فنجان شما می‌ریزد تیره‌رنگ است اما در انتها باید به کفِ کِرم و طلایی تبدیل شود. این نوشیدنی را باید بلافاصله سرو کنید تا طعم خوش آن را بهتر احساس کنید.

معرفی بهترین برندهای اسپرسو

در این‌جا برخی از بهترین برندهای اسپرسو را به شما معرفی می‌کنیم تا بتوانید صبح خود را به یک فنجان اسپرسوی خوشمزه و باکیفیت آغاز کنید.

لاوازا سوپر کرما اسپرسو

دانه‌ی قهوه‌ی لاوازا سوپر کرِما اسپرسو (Lavazza Super Crema Espresso) از برند ایتالیاییِ لاوازا، یکی از پرفروش‌ترین دانه‌های قهوه است. علت این محبوبیت کیفیت بالا و مزه‌ی بسیار خوب این قهوه است. بسیاری از خریدارانِ این اسپرسو ادعا می‌کنند پس از مصرف اولین فنجان از این محصول کاملا وابسته‌ی آن شده‌اند. این دانه‌ی قهوه با طعم ملایم فندق و شکر قهوه‌ای یکی از محبوب‌ترین اسپرسوهای جهان به‌شمار می‌رود.

پیتس کافی ایتالین رست دارک

اگر نظر خریداران پیتس کافی ایتالیَن رُست دارک (Peet’s Coffee Italian Roast Dark) را بخوانید، حتما متوجه خواهید شد که طعم دودی و در عین‌حال شیرین این اسپرسو تا چه اندازه مورد توجه همه واقع شده است. علی‌رغم آن‌که این ترکیب به‌طور قابل توجهی تیره‌تر از انواع دیگر اسپرسو است، خریداران هرگز طعم سوختگی احساس نکرده‌اند. این دانه‌ی آسیاب‌شده‌ی ایتالیایی را چه به‌صورت اسپرسو تهیه کنید چه با فرنچ پرِس، دارای شیرینیِ ملایم، عطر قوی و طعم بسیار خوبی است.

دث ویش کافی کو

دِث ویش کافی (.Death Wish Coffee Co) علاوه‌بر آن‌که یکی از بهترین برندهای اسپرسو است، به‌عنوان قوی‌ترین قهوه‌ی جهان هم شناخته می‌شود. به‌نظر می‌رسد تولیدکنندگان این قهوه در ساراتوگا اسپرینگز در نیویورک اطلاعات خوبی از کافئین دارند. به‌علاوه، این کمپانی از دانه‌های ارگانیک، با گواهی تجارت عادلانه (Fair Trade) و مورد تائید وزارت کشاوری ایالات متحده‌ی آمریکا استفاده می‌کنند. این قهوه‌ی آسیاب‌شده، لطیف و تیره برای درست کردن اسپرسو یا قهوه‌ی معمولی بسیار ایده‌آل است.

ایلی اسپرسو میدیوم رست

ایلی اسپرسو میدیوم رُست (Illy Espresso Medium Roast) یکی از بهترین برندهای اسپرسو در جهان است. محبوبیت این برند ایتالیایی بی‌دلیل نیست. این دانه‌های آسیاب‌شده‌ ۱۰۰ درصد دانه‌های قهوه‌ی عربیکا هستند که با فرایند رُست آهسته تهیه شده‌اند. به‌علاوه، بافت و طعم غنی و لطیفی دارند.

استون استریت کافی کمپانی نی باکلینگ اسپرسو

اِستون اِستریت کافی کمپانی نی باکلینگ اسپرسو (Stone Street Coffee Company Knee Buckling Espresso) از انتخاب ۵ دانه‌ی مختلف ساخته شده است که ترکیبی معطر و خوش‌طعم را به‌وجود آورده‌اند. خریداران این قهوه از چنین ترکیبی بدون تلخیِ معمول اسپرسو بسیار استقبال می‌کنند.

کیکینگ هورس کافی

کیکینگ هورس کافی (Kicking Horse Coffee Whole Bean Cliff Hanger Espresso) یک ترکیب منحصربه‌فرد از دانه‌های قهوه از آفریقا، اندونزی، آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی است که به گفته‌ی خریداران طعم و مزه‌ی خارق‌العاده‌ای دارد. به‌علاوه، همان‌طور که از نام این برند پیداست، قطعا به بیدار ماندن شما در طول روز کمک می‌کند.

نسپرسو اوریجینال لاین لیوانتو کپسولز

اگر برحسب اتفاق دستگاه قهوه‌ساز شما نسپرسو (Nespresso) است، پیشنهاد می‌کنیم حتما نِسپرسو اوریجینال لاین لیوانتو کپسولز (Nespresso Original Line Livanto Capsules) را امتحان کنید. این کپسول‌های نسپرسو ترکیبی متعادل از دانه‌های عربیکا از آمریکای مرکزی و جنوبی هستند. به کمک این کپسول‌ها می‌توانید در مدت زمان کوتاهی یک اسپرسوی خوشمزه و راحت بنوشید.

چند حقیقت جالب درباره اسپرسو

• اسپرسو بیش از ۱۰۰ سال پیش در ایتالیا اختراع شد.
• اسپرسو به‌عنوان یک پایه برای انواع قهوه استفاده می‌شود. اسپرسو را با شیر یا جایگزین‌های دیگری ترکیب‌ می‌کنند تا نوشیدنی‌هایی مانند لاته، کاپوچینو و ... تهیه کنند.
• کرِما نشان‌دهنده‌ی تازه بودن دانه‌‌های قهوه است. کرِما مایعی با بافت کِرِمی و قهوه‌ای رنگ است که با اسپرسو استخراج می‌شود و روی نوشیدنی قرار می گیرد. اگر اسپرسو تازه باشد، کرِما باید ۳ الی ۵ دقیقه روی نوشیدنی بماند.
• یک شات اسپرسو حاوی تقریبا ۴۲ تا ۵۰ دانه‌ی قهوه است.
• چربی موجود در اسپرسو از قهوه‌ی فیلتری بیشتر است. یک شات اسپرسو حاوی ۲/۵ درصد چربی است. در حالی‌که در قهوه‌ی فیلتری تنها ۰/۶ درصد چربی وجود دارد. این چربی از روغن‌های طبیعی موجود در دانه‌ی قهوه به‌وجود می‌آید.
• اسپرسو نوعی دانه‌ی خاص قهوه یا روشی خاص برای رُست کردن نیست، بلکه نام یک نوشیدنی و روش تهیه‌ی آن است.
• اسپرسو توسط دولت ایتالیا کنترل می‌شود، زیرا بخشی از فرهنگ و زندگی روزمره‌ی مردم این کشور به‌شمار می‌رود.
• از سال ۲۰۱۵ فضانوردان ایستگاه فضایی قادرند اسپرسوی تازه تهیه کنند.

سوالات متداول درباره قهوه اسپرسو