فهرستی از جشن ها و عیدهای مسحیت

تقویم مسیحیان بر اساس فصول و جشن‌های مسیحی مختلف دسته‌بندی شده است.

بعضی از جشن‌های آیین مسیحیت، مانند روز کریسمس در یک زمان مشخص اتفاق می‌افتند، در حالی ‌که دیگر جشن‌ها ممکن است در یک طیف زمانیِ گسترده‌تر برگزار شوند و یا تاریخ آنها تغییر کند.

یکشنبه‌ی‌ ادونت

اَدوِنت یعنی آمدن و یکشنبه‌ی ادونت یا تجلی (Advent Sunday) در واقع نوید دهنده‌ی آغاز سال مسیحی است. ایام تجلی در کلیساهای غربی از ۴ یکشنبه‌ی پیش از کریسمس شروع می‌شود و تا خود کریسمس ادامه می‌یابد. هدف اصلی این ایام آماده کردن مردم برای ظهور مسیح است. در برخی کلیساها یکشنبه‌ی تجلی را با روشن کردن پنج شمع نوید می‌دهند. با توجه به این رسم شمع آخر یا پنجم را در روز کریسمس روشن می‌کنند. این شمع نماد مسیح به مثابه نور هستی است.

روز همه‌ی قدیسان

نخستین پیروانِ مسیح را قدیس یا مقدسان می‌نامیدند. بعدتر، در قرن اول میلادی به مردان یا زنان نیکوکار که توسط کلیسا به‌طور رسمی تایید شده باشند، قدیس می‌گفتند. کلیسا تایید می‌کرد که این افراد زندگی پرهیزکارانه و باایمانی داشته‌اند و می‌توانند الهام‌بخش مردم باشند.

روز همه‌ی قدیسان (All Saints' Day) جشنی است که در اول ماه نوامبر برگزار می‌شود. در این روز بیشتر کلیساهای غربی از تمامی قدیسان مطرح و همچنین گمنام تجلیل و تقدیر می‌کنند. این مناسبت قبلاً با نام آل هالوز دی (All Hallows Day) شناخته می‌شد. هالوز (Hallows) یعنی قدیس. این جشن از عصر روز  قبل. در واقع نام آشناتر این جشن هالووین است. امروزه کلیساهای زیادی این جشن را در نزدیک‌ترین یکشنبه‌ی اول ماه نوامبر برگزار می‌کنند.

جشن روز عروج

مسیحیان بر این باور هستند که عیسی مسیح بعد از تجدید حیات در روز عید پاک در روزی دیگر به نام روز عروج (Ascension Day) به آسمان‌ها صعود کرد. بنا بر دو کتاب اعمال رسولان و انجیل لوقا معمولاً روز عروج، ۴۰ روز بعد از عید پاک جشن گرفته می‌شود. امروزه مسیحیان کاتولیک‌ رومی در انگلیس این روز را در یکشنبه‌ی بعد از عید پاک جشن می‌گیرند. اهمیت عروج مسیح دو جنبه دارد؛ اول پایان حضور زمینی مسیح زنده را نشان می‌دهد و دوم اینکه این روز به ‌عنوان عروج روحی او و بازگشتش نزد خدا در نظر گرفته می‌شود. روز عروج متعلق به جشن‌‌های عید پاک است. شاید به این خاطر که در مقایسه با مفهوم زندگی تازه در عید پاک یا حضور خدا در روز پنطیکاست (عید پنجاهه)، پیامد ملموسی در زندگی مسیحیان ندارد، محبوبیت این جشن رو به کاهش است. برخی از مسیحیان عروج مسیح را نه به عنوان یک رویداد اتفاق افتاده بلکه به ‌عنوان یک تمثیل مذهبی باور دارند.

روز کریسمس

مسیحیان غربی روز میلاد مسیح را در بیست و پنجم دسامبر جشن می‌گیرند. مسیحیان شرقی ارتدکس جشن زادروز مسیح را در هفتم ژانویه برپا می‌کنند. میلاد مسیح در انجیل عهد جدید متی و لوقا توصیف شده است. در میان مسیحیان بر سر درستی روایت‌ها اختلافاتی وجود دارد. برخی آنها را تنها داستان‌های مذهبی می‌دانند و ارزشی تاریخی برای این روایات قائل نیستند. انجیل‌ها مطلبی درباره‌ی تاریخ ولادت مسیح که اولین بار توسط پاپ ژولیوس در قرن چهارم میلادی اعلام شد، بیان نمی‌کنند. پاپ ژولیوس به ‌منظور مسیحی کردن جشن‌های کافران که در آن موقع از سال رخ می‌داد، بیست و پنجم دسامبر را برای جشن ولادت مسیح برگزید. داستان میلاد مسیح از طریق نمایش‌های سنتی و به تصویر کشیدن تولد او در اصطبل‌های متفاوت تعلیم داده می‌شود؛ بنا به روایت انجیل لوقا مریم مقدس مسیح را در چنین مکانی به دنیا آورد. امروزه جشن‌‌های کریسمس دارای عناصری از باورهای مسیحی، آیین‌های کفرآمیز و سنت‌های محلی است.

عید پاک

مسیحیان در روز عید پاک (Easter Day) یا یکشنبه‌ی پاک، بعد از مرگ عیسی در روز جمعه، حیات مجدد او را به ‌عنوان مسیح یا مسح شده‌ی خداوند، گرامی می‌دارند و این روز را جشن می‌گیرند. بنا به روایات، حواریون مسیح دریافتند که عیسی زنده است و به شیوه‌ای دیگر حضور او را حس می‌کنند. تخم‌مرغ‌های عید پاک در حقیقت نماد این زایش دوباره‌ هستند و با هدیه دادن تخم‌مرغ، مسیحیان زندگی تازه‌ای که در دل هستی خداوند وجود دارد را مشاهده و تجربه می‌کنند.

اپیفانی

اپیفانی (Epiphany) کلمه‌ای یونانی به معنی ظهور است. ایام ظهور پایان دوازدهمین روز کریسمس در کلیساهای غربی مسیحی محسوب می‌شود. مسیحیان در این زمان ظهور عیسی را  جشن می‌گیرند. همان‌طور که در انجیل متی ثبت شده است، این روز با ملاقات سه مجوس، احتمالاً سه مرد دانا، ستاره‌شناس یا مغ‌های ایرانی از مسیح نمود می‌یابد. متی می‌نویسد که این سه مرد هدایایی به همراه خود آورده بودند که شامل طلا، کندر و مُر می‌شد. با در نظر گرفتن همین هدایا تصور می‌شود این مردان، مجوس بوده‌اند.

این هدایا، نمادهایی از طبیعت مسیح هستند؛ مسیحیان طلا را نماد پادشاه در نظر می‌گیرند، کندر که در زمان ستایش خداوند به او تقدیم می‌شود، نماد خداوند یا مرد روحانی است و مُر که برای شفا بخشیدن و مومیایی کردن مردگان بکار گرفته می‌شود، نماد مرگ عیسی است که با فدا کردن جان خود برای بشریت آمرزش و شفاعت به همراه آورد.

جمعه‌‌ی نیک

مهم‌ترین رویداد در دین مسیحیت مرگ و تجدید حیات حضرت عیسی است. مسیحیان معتقد هستند عیسی، پسر خداوند است و زندگی و آموزه‌های او اصول دین مسیحیت را به وجود می‌آورد. مسیحیان جمعه‌ی نیک (Good Friday) را که مصادف با مصلوب شدن عیسی مسیح است گرامی می‌دارند. این روز به این دلیل نیک خوانده می‌شود که مرگ عیسی را نمونه‌ای از عشق فداکارانه می‌دانند؛ او بر صلیب جان داد تا جهانیان را شفاعت کند. بنا بر اعتقاد مسیحیان عیسی گناهی نکرد اما هنگامی‌که به صلیب کشیده شد، گناه تمامی انسان‌ها را به دوش کشید. مسیحیان در جمعه‌ی نیک درباره‌ی رنج و مرگ مسیح تامل می‌‌کنند و گاهی با برگزاری مراسمی نظیر به صلیب کشیدن یا تشییع پیکر نمادین مسیح، یاد او را زنده نگه می‌دارند.

چهارشنبه‌ی خاکستر

ایام انابت یا لنت (Lent) زمانی است که مسیحیان با عبادت و طلب توبه و گاهی گرفتن روزه برای عید پاک آماده می‌شوند. ایام انابت معمولاً چهل روز طول می‌کشد. ۴۰ در کتاب‌های مقدس یهودی و مسیحی عددی نمادین است و همچنین بنا بر روایت انجیل‌ها به دوره‌‌ای اشاره دارد که عیسی مسیح در آغاز خدمت خود اقدام به گرفتن روزه کرد. در کلیساهای غربی ایام انابت در چهارشنبه‌ی هفتم قبل از عید پاک برگزار می‌شود و به آن چهارشنبه‌ی خاکستر می‌گویند. درکلیسای کاتولیک یکشنبه‌ها در این چهل روز شمرده نمی‌شوند اما در کلیساهای شرقی ایام انابت یکشنبه‌ها را هم در بر می‌گیرد. این دوره از دوشنبه‌ی هفته‌ی هفتم پیش از عید پاک آغاز می‌شود و درنهایت در جمعه‌ای که ۹ روز به عید پاک باقی مانده است، پایان می‌یابد. در چهارشنبه‌ی خاکستر برخی کلیساها نقش صلیبی از خاکستر را بر پیشانی مسیحیان می‌کشند که نشان‌دهنده‌ی میل باطنی آنها برای زندگی بهتر است.

یکشنبه‌ی مادری

یکشنبه‌ی مادری (Mothering Sunday) چهارمین یکشنبه‌ی ایام انابت مسیحی است و با جشنواره‌ی آمریکایی روز مادر تفاوت دارد. قرن‌ها پیش در چنین روزی مردم به خانه‌ها‌ی خود یا کلیساهای جامع می‌رفتند. بعدها این رسم به مناسبتی برای گرد هم آمدن خانواده‌ها تبدیل شد. در این روز بچه‌هایی که به ‌عنوان خدمتکار دور از خانه کار می‌کردند به دیدار خانواده خود می‌آمدند و هدایایی ازجمله یک نوع کیک میوه‌ای به مادر خود پیشکش می‌کردند. امروزه این مناسبت دیگر رنگ و بوی مذهبی ندارد و به‌عنوان روز مادر شناخته می‌شود. بچه‌ها در این روز گل، کارت‌پستال و هدیه به مادران خود تقدیم می‌کنند.

روز پنطیکاست یا یکشنبه‌ی‌ سفید

روز پنطیکاست (Pentecost Day) یا یکشنبه‌ی سفید در تقویم مسیحی، جشنی است که در آن هدیه‌ی روح‌القدس یعنی حضور و الهام خداوند را در زندگی مردم گرامی می‌دارند. پنطیکاست سالروز نزول روح‌القدس به حواریون است که آن را هم‌زمان با فستیوال یهودی شاووعوت جشن می‌گیرند. این جشن ۵۰ روز بعد از عید پاک در روز یکشنبه برگزار می‌شود. قدیس لوقا در کتاب اعمال رسولان و انجیل عهد جدید خود نوشته است که حواریون حضور روح‌القدس را همچون آتش و بادی سهمگین تجربه کردند و پس‌ از آن جرات یافتند تا از زندگی، مرگ و رستاخیز مسیح با مردم سخن بگویند. از این فستیوال همچنین به‌ عنوان روز ظهور کلیسای مسیحی یاد می‌کنند. به‌ علاوه این جشنواره را یکشنبه‌ی سفید هم می‌نامند که یکی از مهمترین یکشنبه‌های مسیحیت به شمار می‌آید. مسیحیان در این روز غسل‌ تعمید داده می‌شوند و تعمیدیافتگان لباس سفید بر تن می‌کنند.

هفته‌ی‌ عبادت برای اتحاد مسیحی

هفته‌ی عبادت برای اتحاد مسیحی اولین بار در سال ۱۹۰۸ جشن گرفته شد و در واقع هشت روز به طول انجامید. این مناسبت، برگزاری جشن اتحاد در میان کلیساهای مسیحی جهان است که از هجدهم تا بیست و پنجم ژانویه برپا می‌شود. مسیحیانی که در نیم‌کره‌ی جنوبی زندگی می‌کنند معمولاً این هفته را در زمان عید پنطیکاست جشن می‌گیرند. هرسال موضوع هفته‌ی عبادت توسط یک کشور به‌ خصوص ارائه می‌شود. کشور منتخب متنی را در این زمینه آماده می‌کند و موارد آن متناسب با نیاز کشورهای دیگر دنیا تغییر می‌کند. برای نمونه موضوع سال ۲۰۰۹؛ مردم خود را آشتی دهید اعلام شد و کشور منتخب کره‌ جنوبی بود. کره این متن انجیل را از حزقیال فصل سوم آیه ۱۵-۲۸ انتخاب کرد. خداوند با حزقیال نبی سخن گفت: «من ایشان را به‌صورت یک ملّت، متّحد خواهم ساخت... ایشان قوم من خواهند بود و من هم خدای ایشان خواهم بود.»