فستیوال های پرتغال و آشنایی با تاریخ و فرهنگ این کشور

فستیوال های رنگارنگ پرتغال هرساله هزاران گردشگر از سراسر دنیا را به این کشور می کشانند. این فستیوال ها ریشه های تاریخی و مذهبی داشته و با جشن و آواز و مراسم سنتی همراه هستند.

مردم مؤدب و محافظه‌کار پرتغال در طول سال مراسم فراوانی برای کنار گذاشتن خجالت خود و جشن گرفتن دارند. هر جامعه و منطقه دارای نگهبان قدیس خود و برگزاری جشن‌های این روز همراه با مراسم آوازخوانی در کلیسا، رقص، موسیقی و آتش‌بازی است. در حالی‌که اکثر فستیوال‌های این کشور ماهیت مذهبی دارند، هیچ‌کدام از تعطیلات پرتغال به‌اندازه‌ی کارناوالِ ماه فوریه پرشور و سرزنده نیستند. این مقاله نگاهی جامع به تمامی فستیوال‌های پرتغال انداخته است.

فهرست فستیوال های پرتغال

• کارناوال
• هفته مقدس
• زیارت فاطیما
• فستیوال سنت جان
• فستیوال سینترا
• بازی های ساحلی در پرایا گرنده
• جشنواره ملی کشاورزی
• فستیوال دریا در کاسکایس
• فستیوال بین المللی مجسمه های ماسه ای
• فستیوال صلیب ها
• فستیوال راک
• جشن روز سنت آنتونی
• فستیوال طبق ها
• فستیوال جلیقه قرمزرنگ
• فستیوال سائو ماتئوس
• جشنواره ملی اسب
• روز سنت مارتین
• بازار قرون وسطی در اوبیدوس

۱. کارناوال

کارناوال در پرتغال که یکی از صادرات مشهور این کشور به بزرگ‌ترین مستعمره‌ی سابق خود، برزیل، است. شاید به‌اندازه‌ی همتایان برزیلی یا کارائیبی خود شهرت نداشته باشد، با این‌وجود در زمره‌ی فراموش‌نشدنی‌ترین جشن‌های جهان جای می‌گیرد. هر منطقه به شیوه‌ی خود این رسم را برگزار می‌کند، اما هیچ‌کدام از این مراسم به بزرگی کارناوال برگزارشده در پارک ناسویس (Parque Nações) یا پارک ملت‌ها در لیسبون نیستند. خیابان‌های لیسبون در خلال این رسم به محلی برای رژه و برگزاری اجراهای نمایشی تبدیل می‌شوند و مردم در جشن‌های این رویداد برای چند هفته لباس‌های سنتی پوشیده و ماسک‌های مختلف به صورت می‌زنند. شهر الگاروه نیز هرساله اقدام به برگزاری این مراسم از طریق راهی کردن قایق‌های تزئین‌شده و سنتی در سواحل پرتغال می‌کند.

۲. هفته مقدس

برترین مراسم مربوط به هفته‌ی مقدس پرتغال در شهر براگا برگزار می‌شود. خیابان‌های این شهر با نقش و نگارها و موضوعات مذهبی تزئین شده و قربانگاه‌ها نیز غرق در گل و نور می‌شوند. پس از برگزاری رژه‌هایی با حضور گروه‌های مختلف و رسیدن به کلیسای هر منطقه، کشیش وارد طبقه‌ای می‌شود که با گل‌های یکشنبه‌ی عید پاک تزئین شده است. رقص فولکلور و مراسم آتش‌بازی از دیگر بخش‌های این رویداد مذهبی موقرانه هستند.

۳. زیارت فاطیما

هیچ‌کدام از زیارت‌های ماهانه از مقبره‌ی فاطیما در پرتغال به‌اندازه‌ی زیارت برگزارشده در سالروز ظهور مریم مقدس در این مکان مقدس بزرگ نیستند. هرساله بین روزهای یازدهم تا سیزدهم ماه مه هزاران نفر از زبان‌های مختلف همراه با صلیب و شمع در دست در این مراسم حاضر می‌شوند و به هنگام خداحافظی با مادر مسیح دستمال‌های سفیدی را در دست تکان می‌دهند.

۴. فستیوال سنت جان

هرساله در روزهای بیست و سوم و بیست و چهارم ژوئن، یاد سنت جان تعمیددهنده (باپتیست) در شهرهای مختلف سراسر پرتغال گرامی داشته می‌شود. مردم شهر پورتو در این روز با چکش‌های پلاستیکی به سر یکدیگر می‌زنند، در حالی‌که جشن‌های شهر براگا پر از نمایش‌های فولکلور، شعبده‌بازی، آوازخوانی و شعر نویسی برای عزیزان است.

۵. فستیوال سینترا

منطقه‌ی سینترا (Sintra) که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده، در طول یک فستیوال فرهنگی به همین نام در بین ماه‌های ژوئن و جولای، میزبان برخی از برترین رقصندگان باله، پیانیست‌ها و نوازندگان است. ارکستر فیلارمونیک پاریس و ارکستر گولبنکیان (Gulbenkian) لیسبون از مهم‌ترین گروه‌هایی هستند که تابه‌حال در این منطقه اجرا داشته‌اند. کاخ‌های قدیمی، کلیساها، پارک‌ها و عمارت‌های سراسر کشور میزبان این فستیوال سالانه هستند.

۶. بازی های ساحلی در پرایا گرنده

پرایا گرنده (Praia Grande) به‌طور غیررسمی مرکز ورزش‌های آبی پرتغال محسوب می‌شود و هرساله در فصل تابستان میزبان رویدادی طولانی‌مدت برای علاقه‌مندان به آب و ساحل از هر سن و با هر توانایی است. هرساله بین ماه‌های ژوئن و اوت، برخی از بهترین موج‌سواران به نبرد با موج‌های بلند اقیانوس اطلس می‌آیند. بازدیدکنندگان نیز می‌توانند در بازی‌هایی نظیر والیبال ساحلی شرکت کرده یا اینکه صرفاً در زیر سایه‌ی کافه‌های اطراف به استراحت بپردازند.

۷. جشنواره ملی کشاورزی

استان ریباتجو (Ribatejo) قلب صنعت کشاورزی پرتغال محسوب می‌شود و مرکز آن سانتارِم (Santarém)، هرساله اقدام به جشن گرفتن میراث پرافتخار خود و همچنین مراسم گاوبازی در طول این رویداد ده‌روزه می‌کند. کشاورزان در ماه ژوئن از سراسر اروپا برای نمایش ماشین‌آلات کشاورزی و دام‌های خود راهی این جشنواره می‌شوند. رقص فولکلور و مراسم آوازخوانی از دیگر برنامه‌های این فستیوال هستند.

۸. فستیوال دریا در کاسکایس

انجمن ماهیگیران شهر کاسکایس (Cascais) هرساله در پایان ماه اوت، به مدت ده روز، میزبان فستیوال ساحلی سائو ژائو دو استوریل (São João do Estoril) است. یکی از عجیب‌ترین مسابقات این فستیوال، سرشاخ شدن ماهیگیران جوان با گاوهای وحشی است. این ماهیگیران تلاش دارند تا علاوه بر جلب‌توجه تماشاگران زن، جایزه‌ی ماهی‌دودیِ کاد را نیز برنده شوند. بازدیدکنندگان با رویدادهای فراوان دریایی دیگری نیز در این ایام آشنا می‌شوند و می‌توانند در طول شب مراسم شگفت‌انگیز آتش‌بازی را هم تماشا کنند.

۹. فستیوال بین المللی مجسمه های ماسه ای

فستیوال بین‌المللی مجسمه‌های ماسه‌ای از سال ۲۰۰۳ تاکنون در حال برگزاری در روستای پرا (Pera) در شهر الگاروه است. هنرمندان با استفاده از ۴۰,۰۰۰ تن ماسه در زمینی به مساحت ۱۵,۰۰۰ مترمربع اقدام به ساخت مجسمه‌های ماسه‌ای خود می‌کنند. آن‌ها در آثار خود افراد، مکان‌ها و چیزهای دیگر را با جزئیات کامل به تصویر می‌کشند. ارتفاع برخی از این مجسمه‌ها به ۱۲ متر می‌رسد. مجسمه‌ها در طول شب چراغانی می‌شوند. بازدیدکنندگان نیز می‌توانند در طول روز در کارگاه‌های آموزشی و مسابقات این جشنواره شرکت کنند.

۱۰. فستیوال صلیب ها

فستیوال صلیب‌ها بزرگ‌ترین رویداد سالانه در شهر بارسلوس (Barcelos) در استان مینیو (Minho) است. ریشه‌های این فستیوال به قرن شانزدهم میلادی و زمانی بازمی‌گردد که یک پینه‌دوز شکل یک صلیب را بر روی زمین مشاهده می‌کند و آن را نشانه‌ای از سوی خدا می‌یابد. این فستیوال تا قرن نوزدهم یک رویداد کاملاً مذهبی بود و زائرانی از سراسر پرتغال را به اینجا می‌کشاند. امروزه این فستیوال بیشتر حال و هوای تفریحی دارد و در آن رژه‌هایی از مردم محلی با لباس‌های سنتی، نمایش سیرک‌ها، مسابقات اسب‌سواری و آتش‌بازی دیده می‌شود.

۱۱. فستیوال راک

این رویداد یکی از بزرگ‌ترین فستیوال‌های راک در قاره‌ی اروپا محسوب می‌شود و اساس آن بر پایه‌ی فستیوال راک در شهر ریو در برزیل است. این فستیوال پنج‌روزه در پارک بِلا ویستا (Bela Vista) در لیسبون برگزار شده و نوازندگان مطرح بین‌المللی، دی‌جی‌ها و استعدادهای نوظهور از سراسر دنیا را به پایتخت پرتغال می‌کشاند. این فستیوال در روزهای ۲۳، ۲۴، ۲۹ و ۳۰ ژوئن برگزار می‌شود.

۱۲. جشن روز سنت آنتونی

در جشن روز سنت آنتونی در دوازدهم ژوئن، محله آلفاما در لیسبون با چراغ‌ها و ریسه‌ها تزئین شده و هوای اطراف بوی ماهی‌های کبابی ساردین در خانه‌ها و رستوران‌ها را به خود می‌گیرد. مردم در این روز داستان خارج شدن یک ماهی از آب دریا و گوش دادن به حرف این قدیس قرن سیزدهمی را جشن می‌گیرند. شگفتی ماجرا این است که این ماهی برخلاف مردم محلی آن دوران به سخنان سنت آنتونی گوش فرا می‌دهد. سنت آنتونی همچنین به قدیس جوش دهنده‌ی ازدواج میان افراد شهرت دارد. زنان در این روز دهان خود را پر از آب می‌کنند و آب را تا زمان شنیدن نام یک مرد در دهان نگاه می‌دارند. مردان نیز در این روز به زنان گیاه ریحان داده و برای آن‌ها اشعار عاشقانه می‌سرایند.

۱۳. فستیوال طبق ها

دو هفته‌ی اول ماه جولای شاهد رژه‌ی دخترانی است که در خیابان‌های تومار (Tomar) با طَبَق‌هایی از نان بر روی سر خود در حرکت هستند. آن‌ها بخشی از فستیوال باستانی طبق‌ها محسوب می‌شوند. این رویداد که به جشن روح‌القدس نیز شهرت دارد، بزرگ‌ترین و تماشایی‌ترین مراسم شهر تومار است که هر چهار سال یک‌بار برگزار می‌شود. مردم در این ایام همراه با دختران طبق به سر در خیابان‌ها قدم می‌زنند. سربند دختران در این فستیوال با نان، هلالی از گل و یک تاج همراه با یک فاخته یا اجرام آسمانی تزئین شده است. در کنار رژه‌ی اصلی این فستیوال، مراسم سنتی دیگری نیز برگزار می‌شود.

۱۴. فستیوال جلیقه قرمزرنگ

فستیوال جلیقه‌ی قرمزرنگ پاسخ پرتغال به فستیوال گاوبازی شهر پامپلونا (Pamplona) در اسپانیا است. این فستیوال هرساله با یک رژه به‌منظور گرامی‌داشت کامپینو (campino) یا همان گاوچران در میدان‌ها و خیابان‌های شهر ویلا فرانکا د شیرا (Vila Franca de Xira) برگزار می‌شود. گاوهای وحشی سپس در خیابان‌های سراسر شهر رها می‌شوند و مردان شجاع تلاش می‌کنند تا از سر راه آن‌ها کنار بروند. البته همه موفق به این کار نمی‌شوند و فستیوال با مصدومیت‌هایی نیز همراه است. این فستیوال سه‌روزه نام خود را از جلیقه‌های قرمزرنگ و سنتی پوشیده‌شده توسط گاوچران‌ها می‌گیرد.

۱۵. فستیوال سائو ماتئوس

بلندترین نقطه از شهر ویسئو (Viseu) میزبان یکی از سالم‌ترین استحکامات نظامی در سراسر اروپا و همچنین طولانی‌ترین فستیوال در جنوب پرتغال است. فستیوال مذهبی سائو ماتئوس (São Mateus) هرساله به یاد ماتئوس قدیس برگزار می‌شود.

۱۶. جشنواره ملی اسب

شهر کوچک گولِگا (Golegã) پایتخت اسب در پرتغال محسوب می‌شود و از زمان حکمرانی دومین پادشاه پرتغال، سانچوی اول (Sancho I) که در قرن دوازدهم میلادی یک مزرعه‌ی پرورش اسب در این منطقه داشت، در این حرفه فعال است. مردم به‌طور سنتی هرساله، یازدهم نوامبر (روز سنت مارتین) این فستیوال را برگزار می‌کردند. امروزه هزاران بازدیدکننده راهی جشنواره‌ی دوهفته‌ای اسب می‌شوند و نژاد اسب اصیل لوزیتانو (Lusitano) در پرتغال را گرامی می‌دارند. این جشنواره از اول تا یازدهم نوامبر میزبان مسابقات مختلف بوده و در آن غذاهای اصیل سرو می‌شود.

۱۷. روز سنت مارتین

یازدهم نوامبر در پرتغال روز سنت مارتین است. سنت مارتین یک سرباز رومی بود که ردای خود را به دو نیم تقسیم کرد تا با آن گدایی را گرم کند. پس از این اتفاق، خورشید برای گرم کردن سنت مارتین در آسمان طلوع کرد. درنتیجه، روزهای گرم زمستان در اوایل ماه نوامبر به تابستانِ سنت مارتین مشهور هستند. این زمانی است که شاه‌بلوط‌ها شروع به رسیدن می‌کنند. پرتغالی‌ها این ایام را با برپایی آتش و میهمانی و غذاهای تهیه‌شده از شاه‌بلوط جشن می‌گیرند. سنتی‌ترین مراسم این ایام در بخش شمالی استان تاریخی تراس اوس مونتس (Trás-os-Montes)، بِیرا بایشا (Beira Baixa)، گولگا و پنافیِل (Penafiel) در شرق پورتو برگزار می‌شوند.

۱۸. بازار قرون وسطی در اوبیدوس

اوبیدوس (Óbidos) به‌عنوان یکی از روستاهای برجای مانده از دوران قرون وسطی که با دیواری هزارساله احاطه شده است، در نوع خود یکی از مقاصد مهم گردشگری در پرتغال محسوب می‌شود. با این‌حال، می‌توان این روستای کوچک را در خلال بازار قرون وسطی از نگاهی متفاوت تجربه کرد.

این دهکده در طول هفته‌هایی از ماه جولای و اوت به گذشته بازمی‌گردد. هزاران بازیگر و سیاهی‌لشکر لباس‌های نوازندگان، نجیب زادگان و شعبده‌بازان قرون‌وسطایی را به تن کرده و شروع به قدم زدن در خیابان‌های سنگ‌فرش اوبیدوس می‌کنند. در این ایام غذاها و مسابقات حال و هوای قرون وسطی را داشته و بازدیدکنندگان می‌توانند از این بازار بزرگ هر چیزی را، از غذا و لباس گرفته تا صنایع‌دستی، خریداری کنند.