مهجورترین آثار موزه لوور را بشناسیم

دیدار از موزه لوور در پاریس نهایت آرزوی علاقه مندان به فرهنگ و هنر در جهان است. با این حال بسیاری از گردشگران مستقیماً به سراغ تابلوی مونالیزا رفته و به دیگر آثار موجود در موزه بی توجهی می کنند.

لوور از نگاه همه‌ یکی از بزرگ‌ترین موزه‌های هنری دنیا است. چه از نظر تعداد گردشگران، چه از نظر اندازه‌ی مجموعه یا شمار آثار موجود در موزه، لوور همیشه در میان اولین یا دومین‌های دنیا قرار دارد. با این‌حال، موزه‌ی لوور، علی‌رغم اندازه‌ی بزرگ خود، به خاطر آثاری چون مونالیزا یا مجسمه‌ی ونوس اثر میلو مشهور است.

از ۱۵۰۰۰ نفری که روزانه از تالارهای این موزه دیدن می‌کنند، اکثر آن‌ها راهی گالری‌های اصلی لوور می‌شوند. نیازی به گفتن نیست که بازدیدکنندگان در این‌ بین، فراموش‌ نشدنی‌ترین آثار موزه را از دست می‌دهند و آثار ایرانی موزه لوور یکی از همین آثار مهجور به‌شمار می‌رود. اگر مسافر تور فرانسه هستید، حتما درباره شاهکار‌های مجهور موزه لوور باید بیشتر بدانید.

هرمافرودیت خفته

تُشکی که هرمافرودیت بر روی آن خوابیده توسط جیان لورنزو برنینی در سال ۱۶۲۰ ساخته شده است. این تشک مرمری با چنان مهارتی تراشیده شده که هیچ بیننده‌ای نمی‌تواند در برابر دست نزدن به آن مقاومت کند. خود مجسمه توسط هنرمندی ناشناس در قرن دوم میلادی ساخته و در سال ۱۶۰۸ در نزدیکی حمام‌های دیوکلتیانِ روم باستان کشف شده است. شگفتی دیگر این اثر، ظاهر مجسمه است. هرمافرودیت با ظاهر برهنه‌ی خود از پشت شبیه به یک زن به‌نظر می‌رسد، اما وقتی‌که از جلو به آن نگاه می‌کنید، شگفت‌زده خواهید شد. موضوع حیرت‌انگیز دیگر در مورد هرمافرودیت خفته این است که تشک آن به سفارش کاردینال شیپیو بورگز (Scipio Borghese)، فردی هم‌جنس‌گرا و  برجسته از کلیسای کاتولیک، ساخته شده است.

موقعیت مکانی: بخش دنون (Denon)، طبقه‌ی همکف

نیم‌ تنه‌ های پالمیرا

این مجسمه‌های نیم‌تنه که به منطقه‌ی شامِ سوریه در قرن دوم میلادی تعلق دارند، ما را با زندگی دقیق شخصیت‌هایی آشنا می‌کند که این تندیس‌ها به یاد آن‌ها ساخته شده‌اند. این آثار برخی از اولین چهره‌ نگاری‌های انسانیِ تاریخ محسوب می‌شوند. تخریب شهر پالمیرا در سال‌های اخیر به دست گروه تروریستی داعش، به ارزش این آثار در موزه‌ی لوور افزوده است.

موقعیت مکانی: بخش سولی (Sully)، طبقه‌ی همکف

مریم مجدلیه

مجسمه‌ی چوبی مریم مجدلیه از گرگور اِرهارت، طرحی نو از نمونه‌ی اولیه‌ی تندیس زنی ریاضت‌ کشیده، رها یافته و ساکن در غار است که بدن وی تنها به‌واسطه‌ی موهایش پوشیده شده است. این اثر نادر و برهنه از چهره‌ای مذهبی، به قرن شانزدهم میلادی تعلق دارد.

موقعیت مکانی: بخش دنون، طبقه‌ی زیرزمین

دختر حرم‌ سرا

ژان آگوست دومینیک اِنگر با کشیدن نقاشی دختر حرم‌سرا در سال ۱۸۱۲، یک بی‌آبرویی برای فرانسه به بار آورد. نه به این خاطر که این اثر، تصویری برهنه از یک زن را به نمایش می‌گذاشت، بلکه نقاشی کشیده شده از آناتومی واقعی بدن انسان فاصله گرفته بود. درواقع، تصویر دختر چند مهره‌ی بیشتر در ستون فقرات خود دارد. این اشتباه چه سهوی یا عمدی باشد، یک نکته در آن قطعی است؛ نقاشی تصویری از آینده را به نمایش می‌گذارد.

موقعیت مکانی: بخش دنون، طبقه‌ی اول

عروسی در قانا

نقاشی عروسی در قانا (The Wedding at Cana) از پائولو ورونیز از بخت بد خود در همان تالاری قرار دارد که مونالیزا است. در این نقاشی، مسیح مقدس در یک جشن عروسی در قانا همراه با اولین معجزه‌ی وی به تصویر کشیده شده است. نقاشی با مهارت خارق‌العاده‌ای کشیده شده و به طرز عجیبی درهم‌تنیده است. بیش از ۱۰۰ شخصیت انسانی (دقیقاً ۱۳۰ نفر) در نقاشی دیده می‌شود و هرکدام از آن‌ها ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود را دارند. لباس‌های عهد عتیق متعلق به دورانی نامعلوم از شیوه‌ی لباس پوشیدن در ایتالیا هستند. در میان شرکت‌کنندگان در میهمانی، چند سگ، یک گربه و حتی یک طوطی هم دیده می‌شود. این نقاشی مورد بررسی‌های فراوانی واقع شده است، بااین‌حال، با قرار گرفتن در پربازدیدترین تالار موزه به‌ندرت مورد توجه بازدیدکنندگان قرار دارد.

موقعیت مکانی: بخش دنون، طبقه‌ی اول

نمایی از درون

برای موزه‌ای که میزبان حدوداً ۵۵۰۰ اثر از شاهکارهای فرهنگ غربی است، به جنس مؤنث به‌طرز شرم‌آوری در لوور بی‌توجهی شده است؛ به‌ طوری‌که تنها آثاری از ۲۱ هنرمند زن در این موزه به چشم می‌خورد. نقاشی «نمایی از درون» یا «دمپایی‌ها» اثر ساموئل فن هوگستراتن یکی از تعابیر کاملا مردانه نسبت به جنسیت زن است در اثری که هیچ زنی در آن دیده نمی‌شود. در یک اتاق خالی، دو دمپایی در کف اتاق دیده می‌شود، یک جارو به دیوار تکیه داده شده است و یک کتابِ بسته بر روی میز در نزدیکی شمعدان قرار دارد. این نقاشی می‌تواند از نظر شما در قرن حاضر روایتگر یک زندگی ساده باشد؛ اما از نگاه بیننده‌ی قرن هفدهمی، نقاشی پیامی واضح را منتقل می‌کند؛ این المان‌ها که به‌طور اتفاقی در اطراف اتاق رها شده‌اند، اشتباهی در جای خود قرار ندارند. جارو نمادی از بی‌توجهی به وظایف خانه‌داری است؛ کتاب بسته حکایت از بی‌توجهی به کتاب مقدس دارد و در نهایت دمپایی‌های رها شده در کف اتاق نماد برهنگی است.

موقعیت مکانی: بخش سولی، طبقه‌ی دوم

پرتره‌ های فیوم

پرتره‌های فیوم (Fayum) که به دوران قِبطی‌ها در مصر تعلق دارند، تصاویر افراد بر روی صفحات چوبی که در گذشته روی مومیایی‌ها چسبانده می‌شدند. جالب اینجاست که این چهره‌ها به‌جای اینکه از فرهنگ مصری تأثیر پذیرفته باشند، بیشتر تحت تأثیر فرهنگ روم و یونان باستان بودند. آب‌وهوای خشک مصر به حفظ این نقاشی‌های شگفت‌انگیز کمک کرده و بازدیدکنندگان این فرصت را دارند تا با چهره‌ی انسان‌های متعلق به قرون اولیه‌ی تاریخ روبه‌رو شوند.

موقعیت مکانی: بخش دنون، طبقه‌ی زیرزمین

تابوت‌ های سنگی فنیقی

تابوت‌های سنگی فنیقی که ریشه‌ی آن‌ها به قرن پنجم پیش از میلاد باز می‌گردد، عمدتاً تحت تأثیر هنر عزاداری مصر باستان قرار دارند، اما رگه‌هایی از نفوذ پیکرتراشی یونانی هم در آن‌ها دیده می‌شود. به همین خاطر می‌توان شباهت‌هایی را در این دو سبک متفاوت از هم مشاهده کرد. این آثار نمونه‌های اولیه از پدیده‌ی چندگانگی فرهنگی در هنر هستند.

موقعیت مکانی: بخش سولی، طبقه‌ی همکف

پرتره ژان دوم

ژان دوم، ملقب به ژان نیک یا ژان خوب، از سال ۱۳۵۰ میلادی تا ۱۳۶۴ پادشاه فرانسه بود. دوران سلطنت او با رویدادهای تاریخی متعددی نظیر نصف شدن جمعیت فرانسه بر اثر طاعون همراه بود. پرتره‌ی ژان دوم به‌عنوان قدیمی‌ترین نمونه از نقاشیِ چهره‌ی افراد در فرانسه و احتمالاً تمام اروپای غربی، خارق‌العاده است.

موقعیت مکانی: بخش ریشلیو (Richelieu)، طبقه‌ی دوم

عصای طلایی شارل پنجم

اگرچه موزه‌ی لوور اساساً به‌خاطر آثار کلاسیک نقاشی و هنری از دنیای باستان شهرت دارد، اما عصای طلایی شارل پنجم جواهری نایاب در میان کلکسیون جواهرات موزه است. عصای طلایی، به‌عنوان یکی از معدود آثار متعلق به پادشاهی فرانسه در دوران قرون‌ وسطی که ذوب یا گم نشده، یادگاری نایاب از فرانسه‌ی پیش از انقلاب است. گردشگران به‌ندرت برای دیدار از این عصا در موزه توقف می‌کنند.

موقعیت مکانی: بخش دنون، طبقه‌ی اول