گراند و پتی پله از کاخ های معروف پاریس

گراند پَله و پتی پله (که به آن پتی پالاس و گراند پالاس نیز می گویند)، از جمله کاخ هایی هستند که به مناسبت میزبانی از نمایشگاه جهانی سال ۱۹۰۰ میلادی تأسیس شدند و امروزه علاوه بر معماری تماشایی خود، آثار هنری متنوعی را به نمایش می گذارند.

گراند پله (Grand Palais) در نزدیکی خیابان شانزلیزه واقع شده که یکی از معروف ترین خیابان های پاریس به حساب می‌آید. وسعت این کاخ به ۷۷۰۰۰ متر مربع می‌رسد و یکی از زیباترین ساختمان‌های شهر پاریس و جاهای دیدنی فرانسه به شمار می‌رود. امروزه بعضی از رویدادهای بزرگ و مهم و نمایشگاه‌های تجاری بین‌المللی در این مکان برگزار می‌شود؛ اما تاریخچه‌ی این بنا به سال ۱۸۹۷ میلادی برمی‌گردد که در آن زمان به آن «کاخ بزرگ هنرهای زیبا» می‌گفتند. نمایشگاه جهانی سال ۱۹۰۰ میلادی در شهر پاریس برگزار شد و گراند پله یا همان «کاخ بزرگ» را به مناسبت میزبانی این رویداد تأسیس کردند. این نمایشگاه آنقدر اهمیت داشت که شهر پاریس تصمیم گرفت پروژه‌ی ساخت چندین بنای جدید را کلید بزند و پل الکساندر سوم، گراند پله و پتی پله (کاخ کوچک) در شمار این پروژه‌ها قرار داشتند.

افراد بسیاری در ساخت کاخ بزرگ همکاری کردند

مسابقه‌ای در سال ۱۸۹۶ میلادی برگزار شد و تمامی معماران کشور فرانسه اجازه‌ی شرکت در آن را داشتند تا ایده‌ای برای ساخت یک کاخ بدهند که به نمادی از خلاقیت فرانسوی‌ها تبدیل شود. رقابت میان شرکت‌ کننده‌ها، بسیار سخت بود و پس از بحث و گفتگوی بسیار میان گروه گزینش‌گر (مطبوعات و عموم مردم)، با ۴ نفر از شرکت‌ کنندگان قرارداد بستند: «آنری دوگلان»، «آلبر لووه»، «آلبر توماس» و «شارل ژیرول». هر کدام از آن‌ها مسئولیت مخصوص به خود را داشت و در نتیجه، تمامی نقطه‌نظرهای آن‌ها در کنار هم آورده شد تا به عنوان یک تیم با یکدیگر همکاری کنند.

در قسمت سنتوری یا همان آذین بالای در غربی ساختمان، سنگ نوشته‌ای با این مضمون قابل مشاهده است که این بنای تاریخی «از طرف جمهوری، تقدیم به شکوه هنر فرانسوی». بنابراین می‌توان دید که هدف اصلی تأسیس این بنا، میزبانی بزرگ‌ترین رویداد رسمی هنری در پایتخت بوده است.

از رخدادهای تراز اول به رویدادهای پرطرفدار

سالن‌هایی که به هنرهای زیبا اختصاص داده بودند، در طول ۳۰ سال اولِ تأسیس گراند پله به اوج شهرت خود رسیدند. اما به مرور زمان به این چشم به آن‌ها نگاه شد که فاصله و جدایی میان طبقه‌ی بورژوا و عموم مردم را نشان می‌دهند. با آغاز جنگ جهانی اول، مردم پاریس بیشتر به تجارت فناورانه‌ی سودآور روی آوردند و کم‌کم از آوازه و پرستیژ نمایشگاه‌های هنری تراز اول کاسته و تعدادشان هم با افتتاح کاخ اکتشاف (Palais de la Découverte) کمتر شد که آن را در سال ۱۹۳۷ میلادی و به مناسبت «نمایشگاه بین‌المللی هنر و تکنولوژی در زندگی مدرن» تأسیس کردند.

کاخ اکتشاف در جناح غربی گراند پله واقع شد و ابتدا قرار بود نمایشگاهی موقت باشد؛ اما چنان مورد توجه قرار گرفت که تصمیم گرفتند آن را پس از برگزاری رویداد، خراب نکرده و به نمایشگاهی دائمی تبدیل کنند. کاخ بزرگ در سال ۱۹۴۷ میلادی، نقش خود را به عنوان کاخ هنرهای زیبا از دست داد اما همچنان سالانه ۴۰ رویداد را برگزار می‌کند و بیش از ۲ میلیون بازدیدکننده در سال دارد. گالری اصلی این کاخ امروزه به نمایش هنر معاصر اختصاص داده شده اما گراند پله به‌طور کل از ۳ بخش تشکیل می‌شود که هر کدام، ورودی مخصوص به خود را دارند. این ۳ بخش شامل «کاخ اکتشاف»، «گالری ملی گران پله» و «سالن رویداد گران پله» می‌شود.

معماری و بازسازی گراند پله

گراند پله بیشتر به خاطر سقف شیشه‌ای بزرگش شناخته می‌شود و با توجه به این ویژگی، به راحتی قابل تشخیص است. طراحی این بنا همان‌طور که قبلاً گفتیم، حاصل تلاش‌های چندین معمار بوده اما نظارت کلی آن را معمار معروف فرانسوی، یعنی «شارل ژیرول» بر عهده داشته که بعدها برای طراحی پتی پله به او اختیار تام داده شد. معماری گراند پله، ترکیب زیبایی از نمای سنگی کلاسیک و آهن‌ها و پنجره‌های سبک آرت نوو یا هنر نو است. کاخ بزرگ در حال حاضر توانسته عنوان بزرگ‌ترین سازه‌ی شیشه‌ای و آهنی در دنیا را به خود اختصاص بدهد که زمانی به «کریستال پله» یا همان «کاخ بلورین» در لندن تعلق داشت که بعدها در آتش سوخت.

نمای بیرونی این کاخ از سنگ ساخته شده و مجسمه‌های تماشایی و موزاییک‌های رنگی زیبایی را به نمایش می‌گذارد. برجک این کاخ، سبک دوران زیبا (عصر طلایی) را یادآور می‌شود و از ۱۵۰۰۰ متر مربع شیشه برای سقف آن استفاده شده است. بعد از اینکه کاشی‌های بخشی از سقف شیشه‌ای آن در سال ۱۹۹۳ میلادی فرو ریخت، این ساختمان به مدت ۱۰ سال بسته بود تا به کارهای بازسازی آن رسیدگی کنند. مرحله‌ی اول این بازسازی در سال ۲۰۰۵ و مرحله‌ی دوم در سال ۲۰۰۷ به پایان رسید و درهای این کاخ دوباره بر روی عموم باز شد. طی این بازسازی، شیشه را جایگزین و چهارچوب فلزی آن را تعمیر کردند. موزاییک‌ها نیز بازسازی و به مجسمه‌ی سواره‌ی واقع در بالای ساختمان نیز رسیدگی شد.

پتی پله

جاهای دیدنی شهر پاریس بی‌شمار است؛ به‌طوری که حتی اگر یک هفته را هم به گشت و گذار در آن بپردازید، همچنان فهرستی از جاذبه‌های گردشگری دیگر روبه‌رویتان خواهد بود. دیدنی‌هایی مانند موزه لوور، برج ایفل، کلیسای نوتردام، محله مونمارتر، قبرستان پرلاشز و سردابه ها در شمار معروف‌ترین جاذبه‌های شهر پاریس قرار دارند و گردشگران بسیاری را از سراسر دنیا به سمت خود می‌کشانند. سایر جاذبه‌ها را می‌توان در لیست دوم جای داد که بعد از بازدید از جاذبه‌های بالا می‌توانید سری به آن‌ها بزنید؛ به خصوص اگر بار اولتان نیست که به پاریس سفر می‌کنید.

پتی پله (Petit Palais) به معنی «کاخ کوچک»، در این فهرست قرار می‌گیرد. این کاخ، درست روبه‌روی گراند پله قرار گرفته و آن را نیز به مناسبت نمایشگاه جهانی سال ۱۹۰۰ میلادی بنا کردند. پتی پله از ۴ جناح تشکیل می‌شود و باغی نیم‌دایره را در برمی‌گیرد. طراحی این بنا را «شارل گیرول» برعهده داشت و ساخت آن بیش از ۲۰ سال طول کشید تا به پایان برسد. «کاخ صنعت» در آن زمان طوری ساخته شده بود که جلوی نمای موزه انولید را می‌گرفت و به همین دلیل پیشنهاد داده شده که این بنا را خراب و ۲ کاخ دیگر را با آن جایگزین کنند. این پیشنهاد با برنامه‌ی جدیدی که برای توسعه‌ی پاریس داشتند، از هماهنگی بیشتری برخوردار بود و به همین دلیل مسئولان با آن موافقت کردند.

پتی پله در سال ۱۹۰۲ به موزه هنری تبدیل شد

مجموعه آثار دائمی این کاخ از دوران باستان تا ۱۹۲۰ میلادی را در برمی‌گیرد. بنابراین در یک اتاق آن ممکن است نقاشی یک بازار غذای معروف پاریسی را ببینید که به قرن ۱۹ تعلق دارد و در اتاقی دیگر، دست‌نوشته‌هایی از قرون وسطی یا سفال‌های دوران یونان باستان را تماشا خواهید کرد. ویژگی مثبت این موزه این است که در شمار موزه های رایگان پاریس قرار دارد و نیازی نیست برای ورودی آن هزینه‌ای بپردازید. همچنین می‌توانید از تمامی آثار آن در چند ساعت بازدید کنید؛ در حالی‌که حتی اگر یک هفته را هم در موزه لوور بگذرانید، باز هم مجموعه آثارش تمامی ندارد.

کاخ کوچک بیشتر به خاطر نقاشی های دیواری اش شهرت دارد

آلبرت بسنارد (Albert Besnard)، طراحی ۴ نقاشی دیواری برای سالن ورودی پتی پله را برعهده گرفت و از سال ۱۹۰۳ تا ۱۹۱۰ میلادی بر روی آن‌ها کار کرد. یادتان باشد علاوه بر دیوارها، نگاهی هم به سقف کاخ کوچک بیندازید. از سال ۱۹۰۹ تا ۱۹۲۴ میلادی بر روی سقف‌های نقاشی شده‌ی این کاخ کار شده و برای ۲ مورد از گالری‌های اصلی این بنا نیز از نقاشی دیواری استفاده شده است. یکی از آن‌ها شهر پاریس را در گذشته و از زمان جنگ لوتیشا (Battle of Lutetia) یا همان «لوتتیا» تا انقلاب فرانسه به تصویر می‌کشد و دیگری، تصویر مدرن‌تری را از آن به نمایش می‌گذارد. حتما از ۱۶ مجسمه‌ی نیم تنه‌ی گچی هم دیدن کنید که بر روی طاقچه‌های این کاخ قرار داده شده‌اند و اثر هنرمندان معروفی همچون اوژن دولاکروا (Eugene Delacroix) هستند.

راه پله های مارپیچ این کاخ به نوبه خود دیدنی هستند

معمار این کاخ یعنی «شارل گیرول»، در خلق گل‌نرده‌های آهنی شهرت دارد و راه پله های پتی پله را نیز او طراحی کرده است. پیچ و خم ظریف و زیبای این راه پله، شما را به تعجب وا می‌دارد که چطور خالق آن، نرده‌های آهنی را به شکل یک اثر هنری درآورده است. علاوه بر آن، درب طلایی رنگ ورودی کاخ کوچک نیز از هنرنمایی‌های گیرول به حساب می‌آید.

باغ واقع در حیاط پتی پله را فراموش نکنید

با اینکه باغ پتی پله (Jardin du Petit Palais) در یکی از معابر اصلی پاریس واقع شده، ممکن است در نگاه اول متوجه آن نشوید. این کافه-باغ، در حیاط مرکزی موزه قرار گرفته و گیاهان سرسبز و ستون‌های آن را پوشانده که با حلقه‌های گل آراسته شده‌اند. برای رفع خستگی یا صرف ناهار می‌توانید به این مکان رفته و گلویی تازه کنید.