تئاتر بولشوی؛ خانه مجلل اپرا و رقص باله روسیه

تئاتر بولشوی در شهر مسکو، تئاتری تاریخی اما مجلل و باشکوه است و کمپانی معروف اپرا و باله‌ی بولشوی، اجراهایشان را در آن برگزار می‌کنند.

«تئاتر بولشوی» (Bolshoi Theatre) یا همان «بالشوی»، نام تئاتری تاریخی و از مکان‌های دیدنی در مسکو است و اجراهای اپرا و باله در آن برگزار می‌شود. این تئاتر تا قبل از «انقلاب اکتبر»، بخشی از تئاترهای سلطنتی امپراتوری روسیه به حساب می‌آمد و معماری آن را «ژوزف بُوه» (Joseph Bové) برعهده داشته است. شرکت رقص باله و اپرای بولشوی، بزرگ‌ترین و یکی از قدیمی‌ترین کمپانی‌های باله در جهان به شمار می‌رود و بیش از 200 رقصنده را در برمی‌گیرد. ساختمان اصلی تئاتر را چندین بار در طول تاریخ بازسازی کرده‌اند و تصویر ساختمان نئوکلاسیک آن بر روی اسکناس 100 روبلی روسیه قابل مشاهده است.

«پیتر واسیلیویچ اورسوف» (Pyotr Vasilyevich Ouroussoff) به همراهی «مایکل مدوکس» (Michael Maddox)، کمپانی خود را برای اولین بار در سال 1776 میلادی تأسیس کردند و اجراهای آن در خانه‌ای شخصی برگزار می‌شد. 4 سال بعد، ساختمان جدیدی را برای آن در نظر گرفتند و اجراها را به «تئاتر پتروفسکی» (Petrovsky Theatre) منتقل و شروع به تولید موسیقی اپرا و نمایش‌های گوناگون کردند. متأسفانه تئاتر پتروفسکی طی آتش‌سوزی سال 1805 میلادی به ویرانه تبدیل شد و چند سال بعد، ساختمان دیگری را جایگزین آن کردند که آتش، گریبان این تئاتر جدید را نیز گرفت. پروژه‌ی ساخت تئاتر بولشوی، در سال 1821 و تحت نظارت جوزف بوه کلید خورد که معماری «تئاتر مالی» (Maly Theatre) به معنی «تئاتر کوچک» را نیز او برعهده داشته است. این بنا، فعالیت خود را به طور رسمی در سال 1825 و با نام «تئاتر بولشوی پتروفسکی» آغاز کرد و ابتدا فقط آثار روسی در آن اجرا می‌شد؛ اما آهنگسازان بیگانه نیز به مرور زمان در فهرست اجراها قرار گرفتند.

«سالن بتهوون» در سال 1921 و یک صحنه‌ی تئاتر دیگر به نام «استیج جدید» در سال 2002 میلادی به این ساختمان اضافه شد. گسترده‌ترین بازسازی تئاتر بولشوی به سال 2005 برمی‌گردد که 6 سال طول کشید و در این مدت، برنامه‌های آن در استیج جدید و کاخ بزرگ کرملین به اجرا درمی‌آمد. طی این بازسازی تلاش شد تا دکور اصلی شاهنشاهی و مجلل تئاتر را به آن برگردانند و نشان ملی اولیه‌ی روسیه، یعنی عقاب دو سر را در بالای نمای بیرونی نصب کردند. همچنین از استیج همین تئاتر بود که تأسیس اتحاد جماهیر شوروی به طور عمومی اعلام شد.

تئاتر بولشوی، 2 یا 4 اپرا و باله‌ی جدید را در هر فصل معرفی می‌کند و معمولاً استیج و لباس‌های بیشتر اجراها در کارگاه‌های خود تئاتر تهیه می‌شوند. همچنین این تئاتر، به شدت به بودجه‌ای وابسته است که از دولت می‌گیرد و بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سعی شده اسپانسرهای دیگری برای آن پیدا کنند؛ اما هنوز هم برای ادامه‌ی فعالیتش به بودجه‌ی دولتی احتیاج دارد. این کمپانی بعد از مرگ ژوزف استالین، تور بین‌المللی برگزار کرد و به این شکل، هم توانست درآمدی مجزا به دست بیاورد و هم به اعتبار فرهنگی کشور تبدیل شود؛ به طوری که امروزه تئاتر بولشوی، شهرت جهانی کسب کرده و گردشگران بسیاری را به سمت خود جلب می‌کند و به همین دلیل، قیمت اپراهای آن نسبت به تئاترهای دیگر روسیه گران‌تر است.

مجسمه‌ی «کوادریگا» یا همان «چهاریوغ آپولو» (Quadriga of Apollo)، مدت‌ها می‌شود که به نمادی از تئاتر بولشوی و مسکو تبدیل شده است. این مجسمه، 4 اسب را نشان می‌دهد که آپولو هدایتشان را برعهده دارد؛ اما برخلاف ظاهر عتیقه‌نمای این تندیس، قدمت آن حتی به 100 سال هم نمی‌رسد. ارابه‌ی اصلی این مجسمه را ژوزف بوه در سال 1825 میلادی ساخته بود که در آتش‌سوزی از بین رفت و نسخه‌ی کپی آن را در سال 1853 به آن اضافه کردند. چلچراغ سالن کنفرانس اصلی این مکان نیز یکی دیگر از نمادهای تئاتر بولشوی به حساب می‌آید و 2 تُن وزن دارد. سقف سالن اصلی و دکور آن نیز از همان ابتدا به گونه‌ای طراحی شده بود تا کیفیت صدا را بهبود ببخشد.