ساندونوسکی بانیا: باشکوه ترین حمام و سونای قدیمی مسکو

«ساندونوسکی بانیا» (Sandunovsky Banya) یا «سونا و حمام ساندونی» قدیمی‌ترین حمام فعال مسکو در روسیه بوده و ترکیبی از معماری چند صد ساله حمام‌ سنتی بانیا و طراحی داخلی‌ به سبک یک موزه را داراست. اما داستان پشت معروفیت این حمام و سونا را در ادامه متوجه خواهید شد.

همه چیز با یک داستان عاشقانه آغاز شد؛ در زمان امپراطوری کاترین کبیر، «سیلا ساندونف» بازیگر معروف تئاتر دربار سلطنتی عاشق بازیگری دیگر به نام «الیزابت اورانوا» شد. متأسفانه عشق مشترک آن‌ها توسط صدر اعظم روسیه «شاهزاده الکساندر آندریویچ بزبوردوکو» که الیزابت را به عنوان معشوقه‌اش می‌خواست تهدید شد. این عشاق پنهانی خوش شانس با مداخله خود کاترین کبیر نجات پیدا کردند و او خودش به ازدواجشان برکت داد و حتی به عنوان هدیه به الیزابت الماس‌هایی بخشید.

این دو زوج از سنت پترزبورگ به مسکو رفتند و سیلا که هوش تجاری خوبی داشت تصمیم گرفت پول همسرش را در ساختن یک حمام بزرگ و باشکوه خرج کند. این حرکت هوشمندانه بود زیرا آتش‌سوزی سال ۱۷۳۷ اکثر حمام‌های شهر را ویران کرده بود. ساندونوسکی بانیا اولین حمام سنگی مسکو بود که درهایش را در سال ۱۸۰۸ به روی عموم گشود و با مبلمان شیک و وان‌های نقره‌ای باشکوهش مشتریان را شگفت‌زده می‌کرد. همچنین سیلا ساندونف اولین کسی بود که بخش‌های زنانه و مردانه را در حمام‌ها جدا کرد.

در دهه ۱۸۹۰ ساندونی مورد بازسازی اساسی واقع شد. وارث میلیونر این خانواده، «ورا فیرسانوا» (Vera Firsanova) و همسرش تصمیم گرفتند این حمام متروکه را به یک کاخ حمام تبدیل کنند. همسر او سال‌های زیادی را به سفر کردن در کشورهای مختلف و مطالعه سنت‌های حمام آن‌ها سپری کرد و از معماری تا تکنولوژی آن‌ها را یاد گرفت. او با بزرگ‌ترین پروژه بانیای تاریخ روسیه به مسکو بازگشت و یکی از بهترین معماران ونیزی آن زمان را هم برای این کار دعوت کرد تا در اجرایی کردن طرح کمکش کند.

ساخت این حمام در سال ۱۸۹۶ به پایان رسید و بانیای بازسازی شده نه تنها به لحاظ بصری خیره کننده بود که از لحاظ تکنولوژی هم یک شگفتی به حساب می‌آمد. طراحی داخلی این کاخ سه طبقه با ترکیبی از عناصر باروکی، روکوکویی، گوتیکی، کلاسیک و سبک صنعتی تزئین شده است. برای اطمینان حاصل کردن از اینکه به اندازه کافی آب وجود دارد، یک مجرای آب برای حمام ساختند و فیلترهایی گران در آن کار گذاشتند. ساندونی جدید خدماتش را هم به ثروتمندان و هم به افراد کم درآمد ارائه داده و اتاق‌های ارزان‌تر به همان اندازه اتاق‌های گران قیمت تمیز هستند.

ساندونوسکی بانیا از سه جنگ، یک انقلاب و چندین تغییرات دولتی جان سالم به در برد و هنوز هم تماشایی‌ترین حمام روسیه و از مکان‌های دیدنی مسکو باقی مانده است. دیوارهای این حمام یادآور پوشکین، چخوف و خواننده اپرا «شالیاپین» (Shalyapin) هستند. این خواننده عادت داشت به اینجا «تزار بانیا» بگوید و اخیراً ستارگانی مانند «جان تراولتا» و «نائومی چامپبل» هم به آن سر زده‌اند. امروزه این حمام از سه دپارتمان مردانه و دو دپارتمان زنانه، اتاق‌های خصوصی و یک مرکز آبدرمانی تشکیل شده‌ است که برای تجربه حمام‌ روسی و یک تجربه زیبایی شناسانه بصری ایده‌آل هستند.