دانشگاه آکسفورد؛ در شمار 10 دانشگاه برتر جهان

دانشگاه آکسفورد، در شمار ۱۰ دانشگاه برتر جهان قرار دارد و فارغ التحصیلان سرشناسی همچون استیون هاوکینگ و اسکار وایلد داشته است. بیشتر ساختمان های مرتبط با این دانشگاه نیز جزو جاذبه های دیدنی شهر آکسفورد به حساب می آیند.

«دانشگاه آکسفورد»، دانشگاه کالجیِ معتبر و معروفی است که در شهر آکسفورد واقع شده و رئیس کنونی آن «کریس پاتن» (Chris Patten) نام دارد. اطلاعات دقیقی از تاریخ تأسیس این دانشگاه در دسترس نیست؛ اما شواهدی را می‎توان یافت که سابقه‌ی تدریس در سال ۱۰۹۶ میلادی در آن را به اثبات می‌رساند. همین موضوع، آکسفورد را به قدیمی‌ترین دانشگاه در کشورهای انگلیسی ‌زبان تبدیل کرده و همچنین دومین دانشگاه قدیمی جهان محسوب می‌شود که از زمان تأسیسش همچنان در حال فعالیت است. آکسفورد را می‌توان از این نظر یک دانشگاه دولتی در نظر گرفت که بودجه‌ی خاصی از دولت دریافت می‌کند و از این لحاظ یک دانشگاه خصوصی است که کاملاً به صورت مستقل اداره می‌شود. بنابراین هر زمان که تصمیم بگیرد بودجه‌ی دولتی‌اش را قطع کند، به دانشگاهی کاملاً خصوصی تبدیل خواهد شد.

رشد سریع دانشگاه آکسفورد از سال ۱۱۶۷ میلادی و زمانی شروع شد که پادشاه انگلستان یعنی «هنری دوم»، دانشجویان انگلیسی را از حضور در «دانشگاه پاریس» (University of Paris) منع کرد. بعد از بحث و مجادله‌ی دانشجویان با اعضای آکسفورد، بعضی از استادان و دانشجویان این دانشگاه در سال ۱۲۰۹ به شهر کمبریج رفتند و دانشگاه دیگری را تأسیس کردند که امروزه با نام «دانشگاه کمبریج» شناخته می‌شود. گاهی برای اشاره به این دو دانشگاه معتبر و قدیمی، نام آن‌ها را با هم ادغام می‌کنند و «آکسبریج» (Oxbridge) صدا می‌زنند. اما جالب است بدانید که دانشجویان متقاضی نمی‌توانند برای تحصیل، در یک سال هم برای آکسفورد و هم کمبریج به طور همزمان اپلای کنند. در مجموع، تاریخچه و تأثیری که دانشگاه آکسفورد بر اطراف خود داشته، آن را به یکی از مشهورترین دانشگاه‌های دنیا تبدیل کرده است و حتی از طرف «سیستم رتبه‌بندی تایمز» نیز در سال ۲۰۱۶، به عنوان برترین دانشگاه جهان انتخاب شد.

دانشگاه آکسفورد از ۳۸ کالج تشکیل می‌شود که هر کدام به صورت مستقل راجع به فعالیت‌ها و برنامه‌ی خود تصمیم می‌گیرند. به همین دلیل آکسفورد، یک «دانشگاه شهری» به شمار می‌رود؛ به این معنی که تجهیزات و ساختمان‌های آن در یک پردیس متمرکز نیستند، بلکه در سرتاسر شهر پراکنده شده‌اند. «پارک‌های دانشگاه آکسفورد» (University Parks) نیز در نزدیکی «کیبل کالج» (Keble College) قرار دارند و در طول روز بر روی عموم باز هستند. این پارک‌ها علاوه بر داشتن باغ‌ها و گیاهان کم‌نظیر، زمین‌های ورزشی متعددی را هم دربرمی‌گیرد که مسابقات رسمی و غیر رسمی در آن‌ها برگزار می‌شود. از بناهای مرتبط با این دانشگاه می‌توان به «رادکلیف کمرا» و «کلیسای سنت ماری» اشاره کرد که از مورد آخر تا قبل از تأسیس «سالن نمایش شلدون»، برای برگزاری مراسم‌های دانشگاه استفاده می‌شد.

در سال ۱۳۳۳ میلادی، گروهی از دانشجویان قصد داشتند تا دانشگاه جدیدی را در شهر «استمفورد» (Stamford) تأسیس کنند. اما دو دانشگاه آکسفورد و کمبریج از پادشاه «ادوارد سوم» خواستند تا با این اقدام آن‌ها مخالفت شود و همین اتفاق هم افتاد. بنابراین هیچکس تا سال ۱۸۲۰ حق تأسیس دانشگاه جدیدی را در انگلیس نداشت و آکسفورد و کمبریج به نوعی انحصار دوگانه را در دست گرفته بودند که این موضوع در کشورهای اروپایی بزرگ، امری غیرعادی به حساب می‌آمد. دانشجویان خانم دانشگاه آکسفورد نیز در ابتدا وضعیت چندان خوبی نداشتند و مدرک خود را از «دانشگاه دوبلین» در ایرلند می‌گرفتند. اما بعدها ۴ دانشگاه جدید صرفاً برای خانم‌ها تأسیس کردند که به مرور زمان مختلط شد و دانشجویان پسر را هم ثبت‌ نام می‌کردند. اما درنهایت از سال ۱۹۷۴ میلادی به بعد بود که خانم‌ها جایگاه بهتری یافتند و دانشگاه‌های پسرانه نیز کم کم شروع به پذیرش دانشجویان دختر کردند.

«باغ گیاهشناسی دانشگاه آکسفورد» (University of Oxford Botanic Garden) واقع در «های استریت»، قدیمی‌ترین باغ گیاهشناسی کشور انگلستان به حساب می‌آید که بیش از ۸۰۰۰ گونه‌ی مختلف گیاهی را دربرمی‌گیرد. همچنین دانشگاه آکسفورد، مدیریت یکی از قدیمی‌ترین کتابخانه‌های اروپا، یعنی «کتابخانه‌ی بادلین» و موزه‌های متعددی همچون اشمولین، «موزه‌ی تاریخ طبیعی» و «تاریخ علوم» را هم برعهده دارد که در شمار موزه های معروف آکسفورد قرار دارند. افراد سرشناس بسیاری از دانشگاه آکسفورد فارغ التحصیل شده‌اند که در این میان می‌توان نخست‌وزیر سابق بریتانیا «دیوید کامرون»، «استیون هاوکینگ»، «جان لاک»، «اسکار وایلد»، «ساموئل جانسون» و شاعران معروفی همچون «تی.اس. الیوت»، «پرسی شلی» و «جان دان» را نام برد. از میان بازیگران نیز «هیو گرانت» و «روآن اتکینسون» یا همان مستر بین در این دانشگاه درس خوانده‌اند و اینشتین هم مدت کوتاهی را در این مکان گذرانده بود.