سد ایتایپو کجاست و چرا باید از آن بازدید کرد؟

سد ایتایپو یکی از عجایب هفتگانه جهان جدید است که از آن به عنوان گران ترین ساخته بشر یاد می کنند.

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا به «سد ایتایپو» (Itaipu Dam) عجایب هفتگانه جهان مدرن می‌گویند؟ این سد یک شاهکار مهندسی است که مسیر هفتمین رودخانه بزرگ جهان را تغییر داده است و می‌تواند برق دو کشور را تامین کند! علاوه‌بر این، سد ایتایپو داستانی جذاب از همکاری بین‌المللی چند کشور همسایه را در خود جای داده است. همه‌چیز از سال ۱۹۶۰ میلادی شروع شد. زمانی که برزیل و پاراگوئه مصمم شدند تا از قدرت آب‌های خروشان «رودخانه پارانا» (Paraná River) به‌عنوان منبعی مشترک برای تولید برق استفاده کنند.

پارانا در مرز دو کشور جا خوش کرده بود و در عین‌حال از خاک کشور آرژانتین نیز عبور می‌کرد. سه کشور پس از سال‌ها بحث و گفتگو بالاخره به ساخت سدی عظیم رضایت دادند. سدی که بتواند انرژی باورنکردنی رودخانه پارانا را مهار و آن را به نیروی برق آبی تبدیل کند. اما چرا باید سد ایتایپو را دید؟ اگر مسافر تور برزیل هستید با ما همراه شوید تا از شگفتی‌های این پروژه عظیم و تأثیرات آن بر منطقه و جهان بیشتر بدانید.

سد ایتایپو کجاست

برای دیدن سد ایتایپو باید به مرز مشترک دو کشور برزیل و پاراگوئه بروید. این سد روی رودخانه معروف «آلتو پارانا» (Alto Paraná River) ساخته شده است که مرز طبیعی بین دو کشور برزیل و پاراگوئه را شکل داده است. این رودخانه دومین رود بزرگ در سراسر آمریکای جنوبی است و پس از رود آمازون در رتبه دوم قرار دارد.

سد ایتایپو در شمال شهر «سیوداد دل استه» (Ciudad del Este) پاراگوئه واقع شده است. اما اگر از سمت برزیل به‌دیدن سد می‌روید، باید خودتان را به ایالت «پارانا» (Paraná) برسانید که در جنوب برزیل قرار دارد. این ایالت از سمت جنوب با آرژانتین و از سمت غرب با پاراگوئه همسایه است.

نحوه دسترسی به سد ایتایپو از سمت پاراگوئه

سد ایتایپو از سمت پاراگوئه در نزدیکی شهر مرزی سیوداد دل استه قرار دارد. این شهر مرزی ارزان یکی از مقاصد خرید محبوب پاراگوئه نیز هست. برای رفتن به سد از شهر سیوداد دل استه، به مرکز شهر بروید و سوار اتوبوس‌هایی شوید که به سمت شهر هرنانداریاس (Hernandarias) می‌روند. از راننده بخواهید که شما را در مرکز گردشگری سد پیاده کند. اتوبوس‌ها تقریبا در یک کیلومتر ورودی سد توقف می‌کنند و باید بقیه مسیر را پیاده طی کنید. این سفر تقریبا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد.

برای بازگشت به سیوداد دل استه، باید دوباره به جاده اصلی بروید و سوار اتوبوس‌هایی شوید که به‌سمت سیوداد دل استه می‌روند. علاوه‌بر اتوبوس می‌توانید با تاکسی یا ماشین کرایه‌ای به‌سمت سد بروید.

نحوه دسترسی به سد ایتایپو از سمت برزیل

رایج‌ترین راه بازدید از سد ایتایپو از سمت برزیل، شرکت در تورهای یک‌روزه از مبدا شهر فوز دو ایگواسو (Foz do Iguaçu) است که معمولا به‌صورت ترکیبی با آبشار ایگواسو برگزار می‌شود.

اما اگر دوست دارید خودتان به‌سمت سد حرکت کنید، باید به ترمینال اتوبوس‌رانی فوز دو ایگواسو بروید. اتوبوس‌های شماره ۱۰۱، ۱۰۲ یا ۱۰۴ هر ۲۰ تا ۳۰ دقیقه یک‌بار، مسافران را از این ترمینال به سمت سد می‌برند. اما برای اطمینان بیشتر حتما از کارکنان ترمینال درباره شماره اتوبوس سوال کنید. این اتوبوس‌ها ظرف ۳۰ دقیقه شما را به گیت ورودی مرکز گردشگری سد می‌رسانند.

ویژگی های سد ایتایپو

سد ایتایپو یکی از بلندترین و بزرگ‌ترین سدهای گرانشی توخالی در جهان است. این سد روی رودخانه پارانا، هفتمین رودخانه بزرگ جهان، ساخته شده است. سد ایتایپو مجموعه‌ای از چهار سد به‌هم متصل است که یک محفظه توخالی را تشکیل داده‌‌اند. این سد حدود ۸ کیلومتر عرض دارد و حداکثر ارتفاع آن به ۱۹۶ متر می‌رسد. پشت سد نیز دریاچه‌ای به‌وسعت ۱۳۵۰ کیلومترمربع تشکیل شده است. این سد که با همکاری دو کشور برزیل و پاراگوئه ساخته شده است، با ظرفیت تولید ۱۴ میلیون کیلووات برق، سومین سد بزرگ برق آبی جهان، دومین نیروگاه برق آبی جهان و رکورددار بیشترین میزان تولید برق در سال است. این سد همچنین هفتمین مخزن سد بزرگ برزیل و چهل‌وپنجمین مخزن بزرگ جهان را در خود جای داده است. مخزن این سد در حدود ۱۶۰ کیلومتر به‌سمت شمال امتداد دارد.

هنگام برنامه‌ریزی برای ساخت این سد، مهندسان این پروژه نمی‌خواستند یک سد معمولی را بر روی رودخانه‌ی پارانا ایجاد کنند؛ چراکه دریاچه‌ی متوسطی که از جمع‌شدن آب در پشت این سد ایجاد می‌شد، برای تأمین میزان برقی که این ۲ کشور درنظر داشتند، کافی نبود. بنابراین تصمیم گرفتند تا به جای ایجاد یک سد، ۴ سد بسازند که دریاچه‌ای بسیار وسیع از آن ایجاد شود. سد ایتایپو در این صورت می‌توانست بیشتر از هر سد دیگری در جهان، هیدروالکتریسیته یا همان انرژی برق آبی را تولید کند. تا جایی که در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ توانست از نیروگاه برق ‌آبی «سد سه‌دره» (Three Gorges Dam) در چین نیز پیشی بگیرد.

مهندسان همچنین برای ساخت سد مجبور به تغییر مسیر رودخانه پارانا شدند. همچنین با ساخت این سد، آبشار معروف گئوائیرا (Guaíra Falls) که ۲ برابر آبشار نیاگارا ارتفاع داشت، به زیر آب رفت.

تاریخچه سد ایتایپو؛ مذاکرات بین برزیل، پاراگوئه و آرژانتین

اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی بود که برزیل دچار بحران سوخت شد. وابستگی به نفت برای برزیل گران تمام می‌شد و این کشور را با بحران‌های زیادی روبه‌رو می‌کرد. آن روزها انرژی برق آبی یکی از منابع انرژی رایج در برزیل بود. برزیل منابع آبی فراوانی داشت که پایدارتر از منابع انرژی مبتنی بر سوخت فسیلی به نظر می‌رسید. اینجا بود که نظر مهندسان برزیلی به رودخانه معروف پارانا جلب شد. رودخانه عظیمی که مرز طبیعی بین دو کشور برزیل و پاراگوئه را تشکیل می‌داد و تا خاک آرژانتین امتداد داشت. برزیلی‌ها قصد داشتند از این منبع آبی عظیم استفاده کنند و یک نیروگاه بزرگ برق آبی تاسیس کنند.

دهه ۱۹۶۰ میلادی صحنه مذاکرات برزیل و پاراگوئه برای ساخت سدی مشترک بود. این توافق بالاخره در سال ۱۹۶۶ میلادی حاصل شد و دو کشور در اعلامیه‌ای مشترک از علاقه به بهره‌برداری از منابع آبی مشترک در حوزه رودخانه پارانا خبر دادند. برزیل و پاراگوئه در سال ۱۹۷۰ میلادی مسابقه‌ای بین‌المللی برگزار کردند تا بهترین ایده برای ساخت سد را انتخاب کنند.

نکند آرژانتین را آب ببرد

مطالعات طراحی و ساخت سد بلافاصله در سال ۱۹۷۱ میلادی آغاز شد و سرانجام در سال ۱۹۷۳ میلادی، برزیل و پاراگوئه معاهده ساخت سد را امضا کرده و آن را «ایتایپو» نامگذاری کردند. البته آرژانتین به‌عنوان یکی از شرکای حوزه رودخانه پارانا بیکار ننشست. ساخت سد به‌طور مستقیم روی جریان آب دریافتی در پایین‌دست رودخانه پارانا تاثیر می‌گذاشت. این در حالی بود که آرژانتین هم درصدد تولید نیروی برق آبی از آب رودخانه بود. علاوه‌بر این، آرژانتین نگران بود که اگر زمانی بین آن‌ها کشمکشی دربگیرد، این ۲ کشور می‌توانند با باز کردن تمام دروازه‌های این سد، در پایتخت کشور آرژانتین یعنی شهر بوئنوس آیرس، سیل راه بیندازند. برای راحت‌کردن خیال آن‌ها، هر سه کشور در سال ۱۹۷۹ میلادی وارد توافق‌نامه‌ای شدند که میزان خروج آب از سد را کنترل می‌کرد. بالاخره ساخت این سد مهم و تاریخی در سال ۱۹۷۵ میلادی عملیاتی شد.

مهندسان در برابر رودخانه پارانا

در سال ۱۹۷۸ میلادی، مهندسان مجبور به تغییر مسیر رودخانه شدند تا بخشی از بستر رودخانه خشک و برای ساخت سد مهیا شود. مهندسان ابتدا می‌‎بایست سدهای موقت ایجاد می‌کردند تا جریان آب منحرف شود و محیط اطراف به اندازه‌ی کافی خشک باشد که بتوان عملیات ساخت را شروع کرد. بنابراین بیش از ۵۰ میلیون تُن سنگ را جابه‌جا کردند تا راهی فرعی برای رودخانه ایجاد شود. این کار سه سال طول کشید. همچنین از ۱۲.۳ میلیون مترمکعب بتن برای ساخت سد استفاده شده که ممکن بود به‌طور طبیعی، خوب خشک نشوند و بعدا مشکل به وجود بیاورند. برای حل این مشکل از دستگاه‌های خنک‌کننده‌ی بزرگی کمک گرفتند تا بتوانند بتُن را درحین سفت‌شدن، خشک کنند.

آغاز آبگیری سد و تولد دریاچه ایتایپو

کار ساخت سد در ۱۳ اکتبر ۱۹۸۲ میلادی با پایان رسید. مهندسان مسیری که برای منحرف‌کردن آب رودخانه ایجاد کرده بودند را دوباره مسدود کردند تا رودخانه به سر مسیر اصلی‌اش بازگردد و پشت سد را پر کند. حالا دیگر پشت سد ایتایپو یک دریاچه مصنوعی زیبا با مساحتی معادل ۱۳۵۰ کیلومترمربع قرار داشت که آن را «دریاچه ایتایپو» نام‌گذاری کردند.

۷۷۰ کیلومترمربع از این دریاچه در سمت برزیل و ۵۸۰ کیلومترمربع در سمت پاراگوئه قرار داشت. این دریاچه وقتی به‌طور کامل پر شد، چیزی حدود ۲۹ میلیارد تُن آب را دربرمی‌گرفت. منطقه ایتایپو در آن سال میزبان چندین موج بارشی شدید بود که سبب شد ارتفاع آب پشت سد ۱۰۰ متری بالا بیاید و به مرز سرزیرشدن برسد!

دریاچه ایتایپو ۶۶ جزیره کوچک دارد که ۴۴ تا از جزیره‌ها در سمت برزیل و ۲۲ جزیره در سمت پاراگوئه قرار دارد. در سمت برزیل ۱۵ شهرک بزرگ و یک شهر نیز در ساحل دریاچه ایتایپو ساخته شده است که بیشترین سود را از درآمد سد می‌برند.

زیر آب رفتن آبشار گئوائیرا

پروژه سد ایتایپو یکی از عظیم‌ترین پروژه‌های سدسازی جهان بود. بنابراین دور از انتظار نیست که ساخت چنین پروژه عظیمی چه اثرات زیست‌محیطی و اجتماعی به‌دنبال خواهد داشت. یکی از مهم‌ترین این آثار، زیر آب رفتن آبشارهای گئوائیرا (Guaíra Falls) بود. این آبشار تا سال ۱۹۸۳ میلادی بیشترین حجم آب در حال سقوط جهان را داشت و ارتفاع آن تقریباً دو برابر آبشار نیاگارا بود! البته این آبشار با آن عظمتش صرفاً می‌توانست انرژی مورد نیاز ۲ مورد از مولدهای برق را تامین کند. این آبشار بخشی از پارک ملی آبشار گئوائیرا برزیل بود. دولت برزیل پس از ساخت سد این پارک ملی را منحل کرد.

البته زیر آب رفتن این آبشار زیبا بدون حادثه هم نبود. وقتی دولت اعلام کرد که قرار است این آبشار به زیر آب برود، توریست‌ها به این منطقه هجوم آوردند تا برای آخرین‌بار آن را تماشا کنند. در یکی از این روزها، پلی که مشرف به آبشار بود براساس ازدحام جمعیت فروریخت و ۸۰ نفر جان خود را از دست دادند. حذف آبشار گئوائیرا تاثیرات زیست‌محیطی قابل‌توجهی نیز داشت. این آبشار یک مانع طبیعی بود که گونه‌های آب شیرین در حوضه پارانا بالایی را از گونه‌های پایین‌‌دست رودخانه جدا می‌کرد؛ در واقع به‌واسطه حضور این آبشار، رودخانه پارانا دو زیست‌بوم کاملا متفاوت داشت. با از بین رفتن آبشار، گونه‌های دو منطقه به یکدیگر هجوم بردند که سبب به‌هم‌ریختن تعادل طبیعی منطقه شد. فقط در یک مورد بیش از ۳۰ گونه ماهی که قبلا در منطقه زیر آبشار زندگی می‌کردند به بالادست رودخانه تغییر مکان دادند.

آواره شدن همسایگان رودخانه پرانا

تا پیش از ساخت سد ایتایپو، حدود ۱۰ هزار خانوار برزیلی و پاراگوئه‌ای، در حدود ۶۵ هزار نفر، در سواحل رودخانه پارانا زندگی می‌کردند. ساخت این سد موجب آواره‌شدن این افراد شد و دو کشور را مجبور به پرداخت ۱۹۰ میلیون دلار غرامت کرد. این افراد در جای دیگری اسکان داده شدند.

روشن شدن چراغ نیروگاه برق آبی ایتایپو

ایتایپو ساخته شده بود تا یک نیروگاه عظیم برق آبی باشد. بالاخره در سال ۱۹۸۴ میلادی مهندسان اولین دستگاه‌های تولید برق را در این نیروگاه نصب کردند. ۲۰ توربین بزرگ نیز برای آن ایجاد کردند که بنا به توافق‌نامه‌ی آن‌ها با آرژانتین، فقط از ۱۸ مورد از آن‌ها به صورت همزمان استفاده می‌شود. از این ۲۰ توربین، ۱۰ توربین با فرکانس ۶۰ هرتز متعلق به برزیل و ۱۰ توربین با فرکانس ۵۰ هرتز متعلق به اروگوئه است. ظرفیت برق تولیدی این نیروگاه حدود ۱۴ گیگاوات است.

در سال ۲۰۰۹ میلادی برزیل به پاراگوئه اجازه داد برق مازاد خود را مستقیم به شرکت‌های برزیلی بفروشد.

بازدید از سد ایتایپو با تور

همین ابتدای کار باید بدانید که ورود به داخل مجموعه سد ایتایپو به تنهایی امکان‌پذیر نیست و حتما با تور وارد این مجموعه عظیم شوید. سد ایتایپو در هر دو سمت برزیل و پاراگوئه، مراکز توریستی جداگانه‌ای دارد که انواع تورها را ارائه می‌کنند. این تورها در مسیرهای معینی برگزار می‌شوند و به شما اجازه می‌دهند تا چشم‌اندازهای مختلف سد، دریاچه پشت آن، رودخانه پارانا و غیره را تجربه کنید. لازم به ذکر است که این تورها با اتوبوس برگزار می‌شود و تنها در لحظات محدودی می‌توانید اتوبوس را ترک کنید. این تورها همچنین امکان بازدید از نیروگاه داخل سد را نیز فراهم می‌کنند.

بازدید از سد ایتایپو از پاراگوئه

بازدید از سد ایتایپو از پاراگوئه نسبت به برزیل مقرون‌به‌صرفه‌تر است؛ چراکه دیگر لازم نیست برای بازدید از داخل مجموعه سد هزینه‌ای پرداخت کنید. به‌محض رسیدن به سد باید یکی از تورهای گروهی را رزرو کنید.

تور استاندارد با نمایش فیلم کوتاهی از سد ایتایپو به زبان اسپانیایی با زیرنویس انگلیسی آغاز می‌شود. سپس باید سوار اتوبوس شوید تا به گشت‌و گذار در اطراف سد بروید. راهنمای تور نیز به زبان اسپانیایی، شما را با بخش‌های مختلف این سد آشنا خواهد کرد. این اتوبوس تنها در یک نقطه از سد توقف می‌کند. جایی که می‌توانید نمایی پانورامایی از دریچه‌های خروشان سد، سازه سد اصلی و رودخانه پارانا در دوردست را تماشا کنید. همچنین هنگام عبور اتوبوس از روی دیوار سد می‌توانید چشم‌انداز شگفت‌انگیز دریاچه ایتایپو را از نزدیک ببینید. اما اگر به‌دنبال یک تجربه علمی‌تر هستید و دوست دارید وارد نیروگاه سد شوید، باید تور فنی را رزرو کنید.

بازدید از سد ایتایپو از برزیل

برزیل در مقایسه با پاراگوئه گردشگران بیشتری دارد؛ بنابراین جای تعجب نیست که سمت برزیلی سد ایتایپو حال‌وهوا توریستی بیشتری دارد. تقاضا برای بازدید از سد نیز بیشتر است. وقتی وارد مرکز گردشگری سد ایتایپو از سمت برزیل شدید، باید یکی از این دو تور را رزرو کنید یا تور پانوراما کلاسیک R42 که با اتوبوس شما را به اطراف سد می‌برد، یا تور اختصاصی R 128 که مجوز ورود شما به قلب نیروگاه سد است.

تفریحات سد ایتایپو

دریاچه ایتایپو حالا یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری غرب رودخانه پارانا است. گردشگران زیادی برای قایق‌رانی، ماهیگیری، پیک‌نیک و انواع تفریحات آبی به ساحل این دریاچه می‌آیند. مناطق سرسبز اطراف سد نیز یکی از بهترین مسیرها برای پیاده‌روی و پرنده‌نگری است.

محوطه اطراف دریاچه ایتایپو در سمت برزیل یک منطقه حفاظت‌شده است که بیش از ۳۰۵ گونه پرنده، ۴۴ گونه پستاندار و ۳۷ گونه خزنده را در خود جای داده است. سواحل دریاچه ایتایپو در سمت پاراگوئه نیز مملو از جنگل‌های بومی بکر است که ۴۰۹ گونه پرنده و ۶۲ گونه پستاندار را در خود جای داده است.

علاوه‌بر این، گردشگران می‌توانند سری به موزه سد ایتایپو بزنند. در این موزه تاریخچه و حقایقی جذاب از ساخت این سازه عظیم به نمایش گذاشته شده است. بازدید از نیروگاه سد ایتایپو دیگر جاذبه این سد جذاب است. البته ورود به نیروگاه فقط در قالب تور و به‌همراه راهنما امکان‌پذیر است.

جاهای دیدنی نزدیک سد ایتایپو

سد ایتایپو در نزدیکی آبشار معروف ایگواسو قرار دارد. اگر در سمت برزیل هستید، ابتدا چرخی در شهر توریستی «فوز دو ایگواسو» بزنید. حالا در یکی از تورهای ترکیبی آبشار ایگواسو و سد ایتایپو شرکت کنید.

آبشار ایگواسو در مرز بین آرژانتین و برزیل، در اعماق جنگل‌های سرسبز استوایی، قرار دارد. این آبشار در اصل مجموعه‌ای از بیش از ۲۷۵ آبشار کوچک و بزرگ است که چشم‌اندازی خیره‌کننده ایجاد می‌کند. «گلوگاه شیطان» بلندترین بخش این آبشار است که حدود ۸۰ متر ارتفاع دارد. ایگواسو در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

شهر سیوداد دل استه (Ciudad del Este) در پاراگوئه نیز گزینه‌های توریستی زیادی دارد. اگر گشتی در شهر بزنید خواهید دید که سیوداد دل استه ترکیبی جذاب از فرهنگ‌ پاراگوئه‌، برزیل و آرژانتین است. رستورن‌ها و کافه‌های این شهر مثل یک تور شکم‌گردی در آمریکای جنوبی است.

 این شهر به‌دلیل معافیت‌های مالیاتی که به گردشگران ارائه می‌دهد، ملقب به بهشت خریداران است. بازارها و مراکز خرید این شهر انواع و اقسام کالاهای لوکس را با قیمت‌های مناسب ارائه می‌دهند.

«پل دوستی» (Puente de la Amistad) که پاراگوئه را به برزیل متصل می‌کند، دیگر جاذبه مطرح این شهر است. تماشای چشم‌انداز زیبای رودخانه پارانا از بالای این پل طرفداران زیادی دارد. رودخانه پارانا یکی از مهم‌ترین رودهای آمریکای جنوبی است. اگر فرصت کافی دارید حتما قایق‌سواری یا ماهیگیری در این رودخانه زیبا را امتحان کنید.

نکات بازدید از سد ایتایپو

• به‌خاطر داشته باشید که نیروگاه ایتایپو یک نیروگاه تولید برق فعال است. پس نکات ایمنی را رعایت کنید.
• بازدید از این سد تنها در قالب تورهای گروهی امکا‌پذیر است و نمی‌توانید به‌تنهایی وارد تاسیسات سد شوید.
• کفش و لباس راحت بپوشید تا هنگام بازدید از سد خسته نشوید.
• تورهای بازدید از سد حداکثر ۲ ساعت طول می‌کشد.

حقایق جالبی که باید درباره سد ایتایپو بدانید

• سد ایتایپو یکی از پرهزینه‌ترین سازه‌های ساخته‌شده روی زمین است.
• واژه «ایتایپو» (Itaipu) از کلمه Tupi در زبان گوارانی (Guarani language) ریشه گرفته است که به‌معنای «سنگ صدادار»، «سنگ پرطنین» یا «صدای رودخانه سنگ‌ها»است. ایتایپو همچنین نام جزیره کوچکی بود که در نزدیکی محل ساخت سد قرار داشت و پس از افتتاح سد به زیر آب رفت.
• ۴۰ هزار نفر در ساخت این سد مشارکت داشته‌اند که بیشترشان از برزیل استخدام شدند و برای اسکان دادن این تعداد، محیطی ایجاد شد که چندین مدرسه، بیمارستان، پارک و کلیسا را دربرمی‌گرفت.
• سد ایتایپو در واقع از چهار سد، به‌ترتیب از سمت چپ یک سد خاکی، یک سد سنگریزه‌ای، سد بتنی اصلی و سد بتنی جناحی، تشکیل شده است. این چهار سد به‌هم متصل هستند.
• برای ساخت سد، مسیر هفتمین رودخانه بزرگ جهان یعنی رود پارانا را تغییر داده‌اند. در این تغییر مسیر ۵۰ میلیون تن خاک و سنگ جابه‌جا شده است.
• پس از آبگیری سد ایتایپو در سال ۱۹۹۱ میلادی، آبشار معروف گئوائیرا (Guaíra Falls) به زیر آب رفت. ارتفاع این آبشار ۲ برابر آبشار نیاگارا بود.
• مقدار بتن مصرفی در ساخت نیروگاه ایتایپو برای ساخت ۲۱۰ استادیوم فوتبال کافی است.
• با آهن و فولاد استفاده‌شده در سد ایتایپو می‌توان ۳۸۰ برج ایفل ساخت.
• حجم خاک و سنگ حفار‌ی‌شده در سد ایتایپو حدود ۸.۵ برابر و حجم بتن استفاده‌شده حدود ۱۵ برابر بیشتر از تونل مانش است.
• ارتفاع سد ایتایپو ۱۹۶ متر است که معادل یک ساختمان ۶۵ طبقه است.
• حداکثر دبی سرریز سد ایتایپو معادل ۶۲.۲ هزار مترمکعب‌ در ثانیه است. این حجم معادل ۴۰ برابر میانگین جریان آبشار ایگواسو است.
• سد ایتایپو بالاترین نسبت تولید برق به منطقه زیرآب رفته را دارد. برای تولید ۱۴۰۰۰ مگاوات برق در این سد، ۱۳۵۰ کیلومترمربع زیر آب رفت.
• برق تولیدشده در سد ایتایپو، ۵۵ درصد ارزان‌تر از سایر نیروگاه‌های این منطقه است.
• این سد حدود ۲۰ درصد برق برزیل و ۸۰ درصد برق پاراگوئه را تولید می‌کند.
• سال ۱۹۹۴ میلادی بود که انجمن مهندسان عمران آمریکا، سد ایتایپو را به‌عنوان یکی از عجایب هفتگانه مدرن جهان انتخاب کرد.
• میزان برق تولیدی سد ایتایپو در سال ۲۰۱۸ میلادی معادل حدود ۵۵ میلیون بشکه نفت بود.
• فیلیپ گلس (Philip Glass)، آهنگساز معروف آمریکایی، به‌افتخار سد ایتایپو یک قطعه کانتات سمفونیک نوشته است.