موزه بریتانیا، از بهترین و قدیمی ترین موزه های دنیا

موزه بریتانیا در لندن، یکی از قدیمی‌ترین و بهترین موزه‌های جهان به حساب می‌آید که آثار آن از تمام قاره‌ها جمع‌آوری شده است و سالانه بیش از ۶.۵ میلیون نفر از سراسر دنیا از آن بازدید می‌کنند.

«موزه‌ی بریتانیا» (British Museum) که یکی از مهمترین جاذبه‌ها در لندن است، بزرگ‌ترین موزه در کشور انگستان به شمار می‌رود و آثار متنوعی از کشورهای مختلف را دربرمی‌گیرد. این موزه به هنر، فرهنگ و تاریخ جهان اختصاص دارد و مجموعه آثار دائمی آن که تعدادش به ۸ میلیون اثر می‌رسد، تمام قاره‌ها را شامل می‌شود و داستان فرهنگ انسان‌ها را از ابتدا تا به امروز به نمایش می‌گذارد. پایه و اساس شروع کار موزه‌ی بریتانیا، مجموعه آثاری بود که به «سر هنس اسلون» (Hans Sloane) تعلق داشت. او آثار بسیاری را در طول عمرش از کشورهای گوناگونی از جمله یونان، مصر و شهر رم جمع‌آوری کرده بود و آن‌ها را در وصیتش به پادشاه «جرج دوم» واگذار کرد تا مردم بتوانند از آن‌ها دیدن کنند و زحماتش به باد نرود.

در طول تاریخ، این موزه را کم کم گسترش دادند و چند شعبه‌ی دیگر نیز به آن اضافه کردند که اولینِ آن‌ها «موزه تاریخ طبیعی لندن» (British Museum of Natural History) در کنزینگتون جنوبی که از موزه‌های معروف اروپا نیز به شمار می‌رود بود. این موزه، امروزه از موزه‌ی بریتانیا جدا شده و فعالیتش را به صورت مستقل از آن ادامه می‌دهد. همچنین ۲ کتابخانه نیز به این موزه اضافه شد که از آثار باارزشی همچون «‌انجیل های لیندیس فارن» (Lindisfarne Gospels) و تنها دست نوشته‌ی حماسه‌ی «بیوولف» (Beowulf) نگهداری می‌کردند. البته امروزه این آثار به «کتابخانه‌ی بریتانیا» (British Library) انتقال داده شده‌اند. معماری نئوکلاسیک ساختمان این موزه را «رابرت اسمیرک» (Robert Smirke) برعهده داشته است. او از ۴۴ ستون به شیوه‌ی ایونی استفاده کرده که ارتفاعشان به ۱۴ متر می‎رسد و به ستون‌های «معبد آتنا» (Temple of Athena Polias) در منطقه‌ی «پریه‌نه» (Priene) در ترکیه شباهت دارد. همچنین برای دکور سه‌گوش بالای درگاه جلوخان آن که در معماری به آن «سَنتوری» می‌گویند، از مجسمه‌هایی از «ریچارد وستمکت» (Richard Westmacott) کمک گرفته شده است.

دریاسالار «هوریشیو نلسون» انگلیسی در «نبرد نیل»، ناپلئون بناپارت را تعقیب کرد و توانست ناوگان فرانسه را در این جنگ شکست دهد. بعد از این پیروزی، مجسمه‌های مصری بیشتری به موزه‌ی بریتانیا انتقال داده شد و «جرج سوم» در سال ۱۸۰۲، از «سنگ رزتا» (Rosetta Stone) رونمایی کرد که در رمزگشایی خط هیروگلیف مصری بسیار مؤثر واقع شده است. برای قدردانی از رشادت‌های هوریشیو نلسون، مجسمه‌ای از او ساخته‌اند که می‌توانید در میدان ترافالگار لندن از آن دیدن کنید. امروزه مجموعه آثار این موزه گسترش پیدا کرده و از ۱۳ میلیون اثر در موزه‌ی بریتانیا، ۷۰ میلیون در موزه‌ی تاریخ طبیعی و ۱۵۰ میلیون اثر در کتابخانه‌ی بریتانیا نگهداری می‌شود که هر کدام مستقل از موزه‌ی بریتانیا مشغول به کار هستند.

وقتی موزه‌ی بریتانیا برای اولین بار در سال ۱۷۵۳ شروع به کار کرد، اولین موزه‌ی ملی عمومی در جهان به شمار می‌رفت و بازدید از آن رایگان بود. البته هنوز هم افراد کنجکاو و دوستداران تاریخ و فرهنگ ملل مختلف می‌توانند بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای از این موزه دیدن کنند. اگر بخواهید تمام آثار موزه‌ی بریتانیا را با دقت بررسی کنید، شاید یک هفته یا حتی بیشتر به زمان احتیاج داشته باشید! اما جای نگرانی نیست؛ زیرا در ادامه شما را با مهم‌ترین آثار این موزه آشنا می‌کنیم که بهتر است بازدید از آن‌ها را از دست ندهید.

گالری های مصری

«گالری‌های مصری» (Egyptian Galleries) در اتاق شماره ۴، گالری تماشایی و طولانی است که آثار متنوع آن از جمله تندیس‌های نیم تنه و تابوت‌ها و غیره، ۳،۰۰۰ سال تاریخ مصر باستان را دربرمی‌گیرد. سنگ رزتا که قدمت آن به سال ۱۹۶ قبل از میلاد برمی‌گردد نیز در این بخش قرار دارد. مجسمه‌ی نیم تنه‌ی «رامسس دوم» (Ramesses II) نیز از آثار مشهور این قسمت است که عده‌ای او را نیرومندترین فرعون تاریخ مصر باستان می‌دانند. «پِرسی بیش شِلی» برای سرودن شعر «اوزیماندیاس» خود از این مجسمه الهام گرفته بود.

مجسمه‌ های پارتنون

در بخش «مجسمه‌های پارتنون» (Parthenon Sculptures) در اتاق شماره ۱۸ می‌توانید از مجسمه‌های زیبایی دیدن کنید که بخشی از معبد پارتنون در آکروپولیس آتن بوده‌اند که بین سال‌‌های ۴۳۸ تا ۴۴۷ قبل از میلاد ساخته شده است. سفیر انگستان یعنی «لرد الگین» (Lord Elgin) در سال ۱۸۰۵، این مجسمه‌ها را که با نام «مرمر نماهای الگین» (Elgin Marbles) نیز شناخته می‌‌شوند، به امپراتوری عثمانی منتقل کرد تا از فرسوده شدن آن‌ها جلوگیری کند. لرد الگین، این مرمرها به کشور انگلیس فروخت و آن‌ها را از طریق کشتی به انگلستان منتقل کرد. عده‌ای از کار او حمایت و عده‌ای دیگر، این کارش را به غارت تشبیه کردند. این مجسمه‌ها، هنر و افسانه‌های شهر آتن را به خوبی به نمایش می‌گذارند.

سفال های چینی (مجموعه پرسیوال دیوید)

«سفال‌های چینی» (Chinese Ceramics) در اتاق شماره ۹۵، مجموعه‌ی بی‌نظیری از سرامیک‌ها و سفال‌های کمیاب و تماشایی را شامل می‌شود که تعدادشان تقریباً به ۱،۷۰۰ مورد می‌رسد. بعضی از آثار این بخش به ابداع ظروف چینی در ۲،۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد. شاید بتوان گفت که «گلدان‌های دیوید» (David Vases)، مهم‌ترین ظروف سفید و آبی رنگ چینی به حساب می‌آیند و نوشته‌های روی آن‌ها به سال ۱۳۵۱ میلادی تعلق دارد. «پرسیوال دیوید» (Percival David)، این ۲ گلدان را به صورت جداگانه خریداری کرد و آن‌ها را در سال ۱۹۳۵ به کنار یکدیگر برگرداند.

آثار کشتی ساتون هوو

در سال ۱۹۳۷، بقایای کشتی دفن شده‌ی آنگلوساکسونی را در منطقه‌ی «ساتون هوو» پیدا کردند که به سال ۶۰۰ بعد از میلاد تعلق داشت. این کشتی ۲۷ متری، مجموعه‎ی بی‌نظیری از آثار گرانبهایی همچون جواهرات طلا، ظروف نقره‌ی دوره‌ی بیزانتین، کلاه‌خود آهنی و تابوتی مجلل را شامل می‌شد که احتمالاً متعلق به یکی از پادشاهان آنگلوساکسون بوده است. «آثار کشتی ساتون هوو» (Sutton Hoo Ship Burial) در اتاق شماره ۴۱ تا حد زیادی ثابت می‌کند اغراق‌ها و توصیفاتی که از جنگاوران آن دوره در شعرها می‌شده، آنچنان هم دور از واقعیت نبوده است. «کلاه‌خود ساتون هوو» (Sutton Hoo helmet)، یکی از ۴ کلاهی است که از آن دوره باقی مانده و آن را از آهن ساخته‌اند. همچنین بخش‌های مسی این کلاه‌خود، صحنه‌های از جنگ را نشان می‌دهند و قسمت ابروهای آن نیز از جنس مس می‌باشد.

شکار شیر امپراتوری آشور

در بخش «شکار شیر امپراتوری آشور» (Assyrian Lion Hunts) در اتاق شماره ۱۰ می‎توانید صحنه‌هایی از مراسم شکار آخرین فرمانروای مقتدر آشوریان، یعنی «آشوربانی‌پال» (Ashurbanipal) را مشاهده کنید که بر روی سنگ رخام کشیده شده‌اند. این تابلوها، از لحظه‌ی رها کردن شیرها تا مرحله‌ی تعقیب، نشانه‌گیری با تیر و کمان و شکار شیرها را به نمایش می‌گذارند و حاکی از قدرت پادشاه هستند.

دیگر بخش ها

اگر به دنبال جای خلوت‌تری می‌گردید، سری به «گالری‌های روشنگری» (Enlightenment Galleries) در اتاق ۱ و ۲ بزنید که آثار متعلق به عصر خرد را شامل می‌شود. قفسه‌های کتاب این بخش، شیشه‌ای هستند و در سال ۱۸۲۳ به موزه اضافه شدند تا کلکسیون کتاب جرج سوم را در خود جای دهند که تعدادشان به ۶۰،۰۰۰ کتاب می‎رسد. همچنین می‌توانید در بخش مومیایی‌ها در اتاق ۶۲ و ۶۳، از تابوت‌های تزئین شده و مومیایی حیواناتی نظیر گربه، کروکدیل و گاو نر نیز دیدن کنید. قدمت «شطرنج لوییس» (Lewis chessmen) در اتاق ۴۰، به سال ۱۱۵۰ برمی‌گردد و از عاج گراز دریایی و دندان نهنگ ساخته شده است. این شطرنج را در سال ۱۸۳۱ در جزیره‌ی لوییس پیدا کردند و به شطرنج ابعاد بزرگ فیلم هری پاتر و سنگ جادو شباهت دارد.

«کلکسیون آفریقایی» (African Collection) در اتاق ۲۵، لوحه‌هایی را دربرمی‌گیرد که از آن‌ها برای دکور کاخ پادشاه استفاده می‌شد و هر کدام، داستان به خصوصی را به نمایش می‌گذارند. از آثار قابل توجه بخش «مکزیک» در اتاق ۲۷ می‌توان به مجسمه‌ی الهه‌ی «هواستک» و مار ۲ سری اشاره کرد که دندان‌های نیش مانند آن را از صدف حلزونی و دهان و لثه‌اش را از پوست صدف قرمز ساخته‌اند. علاوه بر آن، اتاق‌های ۳۸ و ۳۹ به نمایش ساعت‌های زیبایی اختصاص دارند که در این میان، «ساعت کاریلون ۱۵۸۹» (Carillon Clock) از شهرت بیشتری برخوردار است و موسیقی نوشته شده توسط مارتین لوتر را پخش می‌کند. درنهایت یادتان باشد که بازدید از این موزه رایگان است. پس خودتان را خسته نکنید و در چند نوبت از آن بازدید کنید تا حوصله و انرژی‌تان را برای تماشای بخش‌های مورد علاقه‌تان از دست ندهید.