داستان ماشین های قدیمی کوبا چیست؟

خودروهای کلاسیک کشور کوبا، مثل موزه های متحرکی می مانند که ناخودآگاه، نگاه همه ی گردشگران را در خیابان ها به سمت خودشان می کشانند.

گردش در شهر قدیمی و سرزنده هاوانا در تورهای کوبا

سواحل آفتابی، «چه گوارا» و ماشین‌های قدیمی جزو اولین مواردی هستند که با شنیدن نام کشور کوبا به ذهن مردم می‌‎رسد. معمولاً در کشورهای دیگر این‌گونه است که عاشقان ماشین با سوار شدن بر خودروهای کلاسیک، احساس تک و خاص بودن بهشان دست می‌دهد. حتی شاید وقتی مردم آن‌ها را در خیابان‌ها می‌بینند، سلیقه‌ی بی‌همتایشان در انتخاب ماشین را تحسین کنند. اما این موضوع درمورد کوبا صدق نمی‌کند؛ زیرا چیزی که در این کشور زیاد می‌بینید، خودروهای کلاسیک است و خیلی کم پیش می‌آید که چشمتان به ماشین‌های جدیدتر بخورد. به نظرتان راز خودروهای کلاسیک کوبا چیست؟

داستان از این قرار است که بعد از انقلاب کوبا، این کشور با تحریم‌های تجاری زیادی رو‌به‌رو شد. برای مثال آن‌ها اجازه نداشتند هیچ خودرویی را از آمریکا وارد کشورشان کنند و بقیه‌ی کشورهای تولیدکننده‌ی اروپایی نیز فاصله‌ی زیادی از کوبا داشتند و از لحاظ اقتصادی، عاقلانه نبود که هزینه‌ی بالایی به آن اختصاص بدهند. البته چندین ماشین از طرف بعضی از کشورها برایشان فرستاده می‌شد؛ اما تعدادش آنقدر کم بود که در مقایسه با خودروهای کلاسیک داخل کشور اصلاً به چشم نمی‌آمد. بنابراین می‌توان گفت که کوبایی‌ها برای ماشین‌های قدیمی‌شان جایگزینی نداشتند و به نوعی مجبور بودند به همان قانع باشند. به همین دلیل است که وقتی وارد این کشور می‌شوید، احساس می‌کنید به دنیای فیلم‌های قدیمی چند دهه پیش پا گذاشته‌اید.

جمعیت کشور کوبا تقریباً به ۱۱ میلیون می‌رسد؛ اما فقط ۶۰ هزار خودرو در این کشور وجود دارد که این تعداد هم بیشتر شامل ماشین‌های قدیمی می‌شود که بیش از نیم قرن از ساختشان می‌گذرد! معدود خودروهای جدیدی که می‎توانید در کوبا ببینید، ساخت کشور چین و روسیه هستند که واژه‌ی «جدید» شاید برایشان مناسب نباشد؛ زیرا قدمت آن‌ها هم به دوره‌ی جمهوری شوروی برمی‌گردد. اما به هر حال نسبت به خودروهای کلاسیک ۵۰ ساله‌ی کوبا جدیدتر هستند. در حالت عادی، موتور بیشتر ماشین‌های قدیمی این کشور را از سرهم کردن قطعات گوناگون درست می‌کنند یا موتور ماشین‌های قدیمی دیگر را برایشان کار می‌گذارند. تعمیر بدنه‌ی این خودروها نیز کار نسبتاً سختی است؛ زیرا مطمئناً متریال مربوط به آن‌ها بعد از گذشت این همه سال، به آسانی پیدا نمی‌شود.

کوبا جزو کشورهای ثروتمند به حساب نمی‌آید. بنابراین یکی از کارهایی که می‌تواند هزینه‌ی مالکان خودرو را پایین‌تر بیاورد، استفاده از سوخت دیزل به جای بنزین است.در نتیجه خیلی از مکانیک‌ها، موتور درب و داغان خودروهای کلاسیک را با موتورهایی جایگزین می‌کنند که با سوخت ارزان‌قیمت دیزل به حرکت درمی‌آیند. البته این موتورهای دیزلی هم خودشان کم درب و داغان نیستند و معمولاً آن‌ها را از اتومبیل‌هایی برمی‌دارند که آخر عمرشان رسیده تا ماشین‌های موجود را فعلاً سر پا نگه دارند. این موضوع می‌تواند برای محیط زیست مشکلاتی جدی را به وجود بیاورد. به هر حال، این خودروهای زیبا و شیک که در سال ۱۹۵۰ وارد بازار شدند، از نسلی به نسل‌های دیگر انتقال پیدا کرده‌اند و مطمئناً تا چندین نسل دیگر هم دوام خواهند آورد. از جمله ماشین‌های قدیمی این کشور می‌توان خودروهای زیر را نام برد که هر کدام حوادث تاریخی مربوط به خودشان را دارند:

ویلیز جیپ ام.۳۸ (Willys M38 Jeep) در اصل برای نیروهای نظامی آمریکا در جنگ جهانی دوم ساخته شده بود. بعد از پیروزی انقلاب کوبا در سال ۱۹۵۹، فیدل کاسترو سوار بر عقب یکی از این جیپ‌های نظامی وارد شهر شد که به نوبه‌ی خودش، تصویری به یاد ماندنی را در خاطره‌ها بر جای گذاشت.

کرایسلر نیویورکر (Chrysler New Yorker)، همان خودرویی است که ارنست همینگوی در سال ۱۹۵۵، ماشین خودش یعنی «بیوک رودمستر» (Buick Roadmaster) را با آن عوض کرد. بعد از پیروزی انقلاب کوبا، همینگوی از کشور خارج شد و راننده‌اش، کرایسلر نیویورکرِ او را در مکانی امن پنهان کرد؛ به طوری که تازه در سال ۲۰۱۱ توانستند جای آن را پیدا کنند.

شورولت بل ایر (Chevrolet Bel Air) مدل ۱۹۶۰، شهرت کمتری نسبت به مدل ۱۹۵۷ آن دارد؛ اما برای مدتی، ماشین مورد علاقه‌ی چه گوارا بوده است. در این دوره، بسیاری از ثروتمندان از کشور فرار کردند و ماشین‌های لوکس و گران‌قیمتشان به تصرف دولت درآمد.

لادا-۲۱۰۱ (Lada-2101) که ساخت کشور روسیه است، در سال ۱۹۷۰ به علت رکود واردات خودرو، خیلی زود جایش را میان ماشین‌های کشور کوبا باز کرد؛ به طوری که از هر ۳ اتومبیل، یکی‌ لادا بود و راندن آن، جایگاه اجتماعی بالای افراد را نشان می‌داد.

تور ماشین های قدیمی کوبا

«ماشین‌های قدیمی کوبا» که گردشگران با دیدنشان به وجد می‌آیند، برای مردم خود کوبا صرفا «ماشین» هستند. اما این موضوع باعث نمی‌شود که به فکر مهمان‌های کشورشان نباشند. اکثر اتومبیل‌های قدیمی که در هاوانا می‌بینید، شخصی هستند و نمی‌توانید در خیابان راه بیفتید و از مالکانشان بخواهید تا اجازه بدهند یک دور با ماشینشان بزنید! اما نگران نباشید؛ زیرا تاکسی‌های شهر هاوانا نیز جزو ماشین‌های قدیمی آن به حساب می‌آیند و احتمالاً اولین تجربه‌ی ماشین سواری‌تان از فرودگاه تا هتل را با این تاکسی‌های مدل قدیمی به دست خواهید آورد. علاوه بر آن، بازدیدکنندگان می‌توانند از تورهای این خودروهای کلاسیک نیز استفاده کنند و شهر را زیر پا بگذارند. تعداد این تورها زیاد است؛ پس اگر احساس کردید قیمت راننده زیاد منصفانه نیست، کمی بیشتر بگردید تا بهترین گزینه را پیدا کنید. البته امکان کرایه کردن ماشین هم وجود دارد؛ اما با توجه به مواردی که راجع به موتور آن‌ها گفتیم، شاید بهتر باشد کار را به کاردان بسپارید و ریسک رانندگی با یک خودروی نیم قرنی را به جان نخرید.