کاخ لیندرهوف در آلمان؛ از هنری ترین کاخ های قرن 19

کاخ لیندرهوف و پارک مجاورش در آلمان، یکی از هنری‌ترین ساختمان‌های متعلق به قرن 19 میلادی به حساب می‌آیند و برای ساخت آن از معماری فرانسوی الهام گرفته شده است.

«کاخ لیندرهوف» (Linderhof Palace) از جاهای دیدنی آلمان، در جنوب غربی ایالت بایرن و شهر «اتال» (Ettal) واقع شده و در شمار قصرهای افسانه ای آلمان قرار دارد. از میان 3 کاخی که به دستور پادشاه «لودویگ دوم» ساخته شده‌اند، لیندرهوف کوچک‌ترینِ آن‌ها و تنها موردی به شمار می‌رود که پادشاه، به پایان رسیدن آن را قبل از مرگش به چشم دید. لودویگ، پدرش را در شکارهایش همراهی می‌کرد و با این منطقه به خوبی آشنایی داشت. او بعد از اینکه در سال 1864 میلادی به پادشاهی رسید، کاخی را به ارث برد و 10 سال بعد تصمیم گرفت تا این بنا را خراب و آن را در منطقه‌ی مورد علاقه‌اش، داخل یک پارک و در نزدیکی «صومعه‌ی اتال» (Ettal Abbey) تأسیس کند.

کاخ لیندرهوف به سبک روکوکو ساخته شد و هرچند که از کاخ ورسای در پاریس کوچک‌تر است، اما تحت تأثیر نمای داخلی آن قرار دارد. لودویگ دوم، لوئی چهاردهم معروف به «پادشاه خورشید» را به شدت تحسین می‌کرد و این پادشاه فرانسوی به نوعی قهرمان او محسوب می‌شد. بنابراین تعجبی ندارد که برای کاخ شخصی‌اش، از کاخ باشکوه لویی چهاردهم الهام گرفته باشد. البته کاخ لیندرهوف و دکور آن از لحاظ سبک‌شناسی، بیشتر یادآور سبک روکوکوی قرن 18 میلادی لوئی پانزدهم هستند. نماد خورشید که تقریباً در دکور تمامی اتاق‌ها مشاهده می‌شود، به مفهوم فرانسوی «پادشاهی مطلقه» یا همان «سلطنت خودکامه» و قدرت نامحدود پادشاه اشاره دارد که مورد تأیید لودویگ بود.

اتاق‌خواب در زندگی تشریفاتی یک حاکم مطلق، نقش مهمی داشت و اتاق‌خواب کاخ لیندرهوف به تقلید از کاخ ورسای، بزرگ‌ترین اتاق ساختمان به حساب می‌آید. پشت نمای زیبای باروک این ساختمان، دنیایی از سبک نئو روکوکو قرار دارد و دکور پر جزئیات و مجلل آن، صرفاً به تقلید از معماری فرانسوی محدود نمی‌شود. لودویگ دوم، اتاق‌هایی چنان باشکوه و پرهزینه ساخت که از این لحاظ از هر چیزی که الهام‌بخش آن‌ها بوده نیز پیشی می‌گیرند. در مجموع و در مقایسه با کاخ‌های دیگر، فضای لیندرهوف خصوصی‌تر است و فقط 4 اتاق آن واقعاً کاربرد دارند.

پادشاه از «تالار آینه‌ها» (Hall of Mirrors) به عنوان سالن نشیمن استفاده می‌کرد و گاهی تمام شب را در آن به کتاب خواندن می‌گذراند. لودویگ دوم معمولاً روزها می‌خوابید و شب‌ها بیدار می‌ماند. به همین دلیل آینه‌های استفاده شده در این سالن، نور شمع‌ها را هزار برابر منعکس می‌کردند و فضای زیبایی را برای او به وجود می‌آوردند. «اتاق استماع» (Audience Chamber) یا همان «اتاق ملاقات» بر خلاف اسمش، هیچگاه برای گردهم آمدن و شنیدن نظرات استفاده نشد؛ زیرا این اتاق هم فضای کافی برای این کار نداشت و هم با شخصیت خلوت‌گرای لودویگ دوم در تضاد بود. اتاق استماع، مخاطب را به یاد تفکر پادشاه درباره‌ی سلطنت خودکامه می‌اندازد و او بیشتر از این اتاق برای فکر کردن راجع به پروژه‌های ساختمان‌های جدید استفاده می‌کرد.

«اتاق‌های فرش غربی و شرقی» (Eastern and Western Tapestry Chambers) تقریباً شبیه به هم هستند و هیچ کاربرد خاصی ندارند. در اتاق غربی آن، سازی قرار گرفته که ترکیبی از پیانو و ارگ است و به همین دلیل، آن را با نام «اتاق موسیقی» نیز می‌شناسند. البته فقط پرده‌ها و روکش وسایل آن، ساخت «کارخانه‌ی گوبلن» فرانسه هستند و تصاویر روی دیوارها بر روی پارچه‌های ضخیم و به تقلید از فرش‌های واقعی نقاشی شده‌اند. «سالن غذاخوری» این کاخ، اتاق‌های آبی و صورتی رنگ را در برمی‌گیرد و بیشتر به خاطر میزی معروف است که برای تنها غذا خوردن پادشاه تعبیه شده بود. اما خدمتکاران می‌بایست میز را حداقل برای 4 نفر می‌چیدند؛ زیرا گفته می‌شود که لودویگ دوم نیز مانند لویی پانزدهم، ماری آنتوانت و مادام پمپادور، در حین غذا خوردن با شخصیت‌های خیالی صحبت می‌کرد! پرتره‌های این افراد و صحنه‌هایی از زندگی آن‌ها در تمامی بخش‌های کاخ لیندرهوف قابل مشاهده است.

نام کاخ

لودویگ دوم به شدت به درختان علاقه داشت و به همین دلیل، اجازه دادند تا درخت بلند و 300 ساله‌ای که تقارن باغ را بر هم ریخته بود، سر جایش باقی بماند. عکس‌های تاریخی، نیمکتی را در این باغ نشان می‌دهد که پادشاه صبحانه‌اش را دیروقت و هنگام غروب آفتاب در آن صرف می‌کرد. درختی که راجع به آن صحبت کردیم از نوع «نمدار برگ‌درشت» بود که در انگلیسی به آن «لیندن» می‌گویند و مردم تا مدت‌ها فکر می‌کردند که کاخ لیندرهوف، نام خود را از این درخت می‌گیرد. اما نام این کاخ به خانواده‌ای به نام «لیندر» برمی‌گردد که به کشت و کار در مزرعه‌ای در مکان امروزی کاخ مشغول بودند و «هوف» نیز در زبان آلمانی به معنی «مزرعه» است. پارک لیندرهوف هم یکی از زیباترین پارک‌های دوره‌ی خود به شمار می‌رود و سبک معماری باروک فرانسوی، باغ انگلیسی و باغ رنسانس ایتالیایی را با هم ترکیب کرده و بخش‌های گوناگونی را در برمی‌گیرد که هر کدام، ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند و به زیبایی تزئین شده‌اند.