میدان بورس بوردو، نمونه معماری قرن ۱۸ فرانسه

میدان بورس، یکی از مقاصد گردشگری پرطرفدار شهر بوردو در فرانسه است. با توجه به معماری خاص سه ساختمان اصلی این مکان، یونسکو در سال ۲۰۰۷ این میدان را در لیست میراث جهانی به ثبت رساند.

سفر به شهر بورس با معماری تاریخی در تورهای فرانسه

«میدان بورس» (Place de la Bourse) که با نام «میدان رویال» (Place Royale) نیز شناخته می‎شود، یکی از زیباترین نمونه‌های معماری قرن هجدهم و از جاذبه‌های فرانسه به حساب می‌آید. در واقع لویی پانزدهم که می‌خواست عظمت شاهنشاهی‌اش را به همه نشان بدهد، به معمارش، «ژاک گابریل» دستور داد تا سه ساختمانِ یک شکل و متقارن را در این منطقه بسازد. سبک نئوکلاسیک این سه بنا، هنوز هم زبانزد مردم سراسر دنیاست و سالانه گردشگران زیادی را به سمت شهر «بوردو» (Bordeaux) جذب می‌کند.

میدان مستطیلی شکل بورس، کنار «رودخانه‌ی گارون» (Garonne River) قرار گرفته است. ابتدا با استفاده از نرده، این محل را از رودخانه جدا کرده بودند، اما آن‌ها را در دوره‌ی انقلاب فرانسه دوباره برداشتند. معماری ساختمان‌ها نیز به نوبه‎ی خودش بی‌نظیر است. اگر از نزدیک به این بناها نگاه کنید، مجسمه‌های کوچکی را می‎بینید که ساختشان در آن دوران مرسوم بوده و آن‌ها را بیشتر به این منظور در اطراف ساختمان‌ها و ورودی عمارت‌ها قرار می‌دادند تا ارواح خبیث را از آن منطقه دور نگه دارند. همچنین، چندین مجسمه از زنان آفریقایی نیز قابل مشاهده است که به تجارت برده در بوردو برمی‌گردد؛ همان عاملی که باعث روانه شدن ثروت به سمت این شهر شد. برای دکور ساعت موجود در این میدان نیز، از چندین فرشینه و نقاشی استفاده کرده‌اند.

فواره سه موهبت الهی

وقتی این میدان در سال ۱۷۴۹ ساخته شد، ابتدا مجسمه‌ی سوار بر اسب لویی چهاردهم را در مرکز آن قرار دادند؛ اما در دوران انقلاب فرانسه، این مجسمه را خراب کردند و به جایش یک حوضچه ساختند که ۱۳۰ متر طول و ۴۲ متر عرض داشت. سپس یک فواره نیز داخل آن قرار دادند و نامش را «سه موهبت الهی» (Three Graces) گذاشتند که نمایانگر ۳ دختر زئوس هستند و تا به امروز هم، محل مورد علاقه‌ی مردم برای گردهمایی یا عکس گرفتن به شمار می‌روند. نام این میدان در دوره‌ی ناپلئون، به «میدان امپریال» تغییر پیدا کرد، اما با بازگشت سلطنت به این کشور، دوباره همان نام پیشین خود را پس گرفت.

آینه آب

درست روبه‌روی این ساختمان‌ها، یک آبگیر کم عمق قرار دارد. وقتی انعکاس ساختمان‌ها در این آبگیر می‎افتد، زیبایی‌شان دو چندان می‌شود و اینطور به نظر می‎رسد که داخل آب بنا شده‌اند و شناور هستند. به همین دلیل، این آبگیر به «آینه‌ی آب» (Le Miroir d'Eau) معروف شده است. البته این در صورتی است که به بهترین زاویه‎ی این قسمت دسترسی داشته باشید. این آبگیر، طبق برنامه‌ای از پیش تعیین شده کار می‌کند که نحوه‌ی کار این سیستم نیز، به نوبه‌ی خودش قابل تحسین است. تا وقتی که کف آن خشک باشد، از دور شبیه یک سنگ‌فرش بزرگ به نظر می‌رسد. بعد از به کار افتادن فواره، از بخارهای ایجاد شده‌اش، به مدت چند دقیقه آن اطراف را مه غلیظی فرا می‌گیرد که ظاهری سحرآمیز به آن می‌دهد. این مه کم کم محو می‌شود و تا دو سانتی متر آب شفاف، زمین ۳۴۵۰ متر مربعی آن را فرا می‌گیرد که می‌توان سه ساختمان متقارن را در آن دید. ظاهراً این طرح، از سیلاب‌های متعدد «میدان سنت مارک» (Saint Mark's Square) در ونیز الهام گرفته شده و مردم، خیلی سریع به آن عادت کرده‌اند. حتی این میدان، برای مردم فرانسه و گردشگران به محل مناسبی برای دوچرخه سواری، اسکیت، قدم زدن و آب بازی کودکان تبدیل شده است.

سه ویژگی منحصر به فرد آبگیر میدان بورس

• این سیستم، در طول زمستان خاموش می‌شود تا باعث لیز خوردن و مشکلات دیگر نشود.
• قسمت‌های کناری زمین این آبگیر را کمی عمیق‌تر طراحی کرده‌اند تا از به وجود آمدن موج شدید در آن جلوگیری کنند.
• آن بخش از آب که تبخیر نمی‌شود و روی زمین می‎ماند، توسط دستگاهی که زیر این ناحیه قرار داده شده، دوباره جمع‌آوری می‌شود تا از این طریق، از به هدر رفتن آب نیز جلوگیری شود.