آداب و رسوم مردم مهمان نواز عمان

در سفر به عمان بهتر است قبل از شروع گشت و گذارتان، کمی درمورد فرهنگ ویژه و آداب و رسوم جالب مردم آن اطلاعات به دست بیاورید تا درک بعضی از رفتارهای آن ها برایتان آسان تر شود.

کشور سلطان نشین عمان، در جنوب غربی آسیا قرار دارد. زبان رسمی کشور عمان، عربی است؛ اما زبان‌های مختلف دیگری از جمله بلوچی و هندی نیز در کشور رواج دارد. با توجه به ارتباط تاریخی بین دو کشور عمان و «زنگبار» (Zanzibar)، بعضی از مردم به زبان «سواحلی» (Swahili) هم صحبت می‌کنند. انگلیسی، زبان دوم این کشور است و تقریباً همه‌ی تابلوهای شهرهای آن، به دو زبان عربی و انگلیسی نوشته می‌شوند. تقریباً مذهب 75% از مردم عمان، «اباضیه» (Ibadhism) است که یکی از کهن‌ترین مذاهب اسلامی به شمار می‌رود. از هر دو پیروان شیعه و سنی در این کشور زندگی می‌کنند؛ به همین دلیل مناسبت‌هایی مثل رمضان و روزه گرفتن، جزو روزهای مهم آن به حساب می‌آیند. ‌

پوشش

مردان عمانی، لباسی آستین بلند و معمولاً بدون یقه می‌پوشند که تا مچ پایشان کشیده می‎شود و به آن «دشداشه» (Dishdasha) می‌گویند. قسمت یقه‌ی این لباس، دکمه می‌خورد و یک آویز دارد که آن را غرق در عطرهای خوشبو می‌کنند. علاوه بر آن، نوعی عمامه نیز بر سر می‌گذارند و اگر مایل باشند، عصای چوبی یا فلزی نیز به دست می‌گیرند و در مراسم رسمی، خنجر که نمادی از وقار مردانه است را نیز بر کمرشان می‌بندند. خانم‌ها در عمان، حجاب دارند و لباس‌های زیبای بلندی به تن می‌کنند و بعضی‌ها حتی دست و صورتشان را هم می‌پوشانند؛ اما این کار زیاد مرسوم نیست.

غذا

غذاهای عمانی، از غذاهای هندی و خاورمیانه تأثیر گرفته‌اند. می‌توانید غذاهای چینی، تایوانی، فلافل لبنانی، بریانی هندی و مکبوس را امتحان کنید که یکی از غذاهای خوشمزه و سنتی عمان به حساب می‌آید. بعید می‌دانیم که هیچ‌کدام از این غذاها به مزاجتان خوش نیاید. اما اگر به فرض محال هم این اتفاق افتاد، جای نگرانی نیست؛ چون می‌توانید پیتزا و ماهی تازه را جایگزین آن‌ها کنید. اما پیشنهاد می‌کنیم غذاهای سنتی عمان را حتماً امتحان کنید. همچنین به هیچ وجه حلوا و قهوه‌ی مخصوص این کشور را از دست ندهید که نصف عمرتان بر فنا است!

آداب معاشرت

مردم وقتی همدیگر را جایی می‌بینند، با «السلام علیکم» جمله را شروع می‌کنند که پاسخ مناسبش، «و علیکم السلام» است. حین گفتن این جمله، با هم دست می‌دهند و بینی یا هر دو گونه‌ی طرف مقابل را می‌بوسند. البته معمولاً زود دستشان را پس نمی‌کشند و بین مکالماتشان، وقفه‌هایی می‎افتد که آن را کاملاً طبیعی می‌دانند. اگر بعد از دست دادن، دست راستتان را روی قلب مخاطبتان قرار دهید، نشانه‌ی احترام ویژه‌ای است که برای او قائل هستید. خانم‌ها هم وقتی همدیگر را می‌بینند، به نشانه‌ی صمیمیت با هم دست می‌دهند.مردم عمان، به شدت به فکر آبروی هم‌نوعانشان هستند و ترجیح می‎دهند دیگران را به صورت غیر مستقیم، متوجه اشتباهاتشان کنند. عمانی‌ها هنگام صحبت کردن، کمی از هم فاصله می‌گیرند و این فاصله، بین خانم‌ها و آقایان بیشتر می‌شود. مردم ترجیح می‌دهند هنگام صحبت، مستقیم به آن‌ها نگاه کنید و به عبارتی، ارتباط چشمی با آن‌ها برقرار کنید. دست چپ در عمان، ناپاک شمرده می‌شود؛ بنابراین همیشه با دست راستتان وسیله یا غذایی که به شما تعارف می‎کنند را بگیرید و خودتان نیز با دست راست، تعارف کنید. مهمان‌نوازی، بخش مهمی از آداب معاشرت و فرهنگ مردم عمان است. چه دوست و آشنایشان باشید و چه غریبه، آن‌ها دوست دارند تا شما را به داخل خانه‌هایشان دعوت و با خرما و قهوه‎ی مخصوصشان، از شما پذیرایی کنند. پس اگر این اتفاق برایتان افتاد، جای تعجب ندارد و بهتر است دعوتشان را رد نکنید؛ چون بی‎ادبی به شمار می‎رود.

لنج یا قایق سه دکله

یکی از نمادهای جاودان کشور عمان، «لنج» (Dhow) است که نوعی قایق با بادبان‌های سه گوش می‌باشد. این قایق‌ها، چندین قرن است که عضو جدایی‌ناپذیر فرهنگ این کشور به حساب می‌آیند. نشانه‌هایی وجود دارد که در قرن هشتم، یک لنج عمانی به سمت کشور چین می‌رفته و قدمت این قایق‌ها را ثابت می‌کند. امروزه از این قایق‌ها بیشتر برای ماهی‌گیری، صادرات و صنعت گردشگری استفاده می‌شود. همچنین چندین ناوگان بزرگ در بندرگاه‌های اصلی شهرهایی مثل مسقط و صلاله قرار دارد.

چند نکته در مورد فرهنگ عمانی ها

• عمان، جامعه‌ای مرد‌سالار دارد.
• از کل دستتان برای اشاره کردن به کسی استفاده کنید، نه انگشت اشاره!
• مردم برای نشان دادن موافقت، انگشت شستشان را به سمت بالا می‌گیرند.
• اشاره کردن به پاشنه‌ی پا یا در کل، پای افراد، جزو نباید های کشور عمان محسوب می‌شود.
• از پا برای حرکت دادن چیزی استفاده نکنید.
• از مردم، بدون اجازه‌ی آن‌ها عکس نگیرید.
• آداب و رسوم و سلطان کشور عمان، یعنی «سلطان قابوس» را مسخره نکنید.
• حرکات پرخاش‌گرانه، مستهجن یا اهانت‌آمیز در این کشور ممنوع است و مجازاتی مثل زندان یا بدتر را به دنبال دارد.
• برای استفاده از مواد مخدر غیرقانونی، ممکن است به زندان فرستاده یا مجبور به پرداخت جریمه‌های سنگین بشوید.
• پنج بار در روز، مردم به عبادت می‌پردازند و در این اوقات، اکثر جاها خلوت می‌شود. این زمان‌ها به این ترتیب هستند: ساعت 4 و نیم صبح، ظهر، بین ساعت 2 تا 4 بعد از ظهر، هنگام غروب آفتاب و یک ساعت بعد از آن.