مجسمه بانوی طلایی، یادمان اشک‌‌ها و دلاوری‌ها

مجسمه‌ «بانوی طلایی» (Gëlle Fra) نام نماد یادبودی از جنگ‌های جهانی است که در قلب شهر «لوکزامبورگ» قرار دارد.

طی جنگ جهانی اول با اینکه لوکزامبورگ اعلام بی طرفی کرده بود اما توسط ارتش آلمان به اشغال درآمد. مردم که ترسیده بودند آلمان در صورت پیروزی کشورشان را تصاحب کند، به صورت داوطلبانه به ارتش فرانسه پیوستند. در مجموع ۳۷۰۰ سرباز لوکزامبورگی در ارتش فرانسه خدمت کردند که ۲۰۰۰ نفر آنها طی جنگ کشته شدند.

در سال ۱۹۲۰ میلادی، «کمیسیون یادبود ملی» لوکزامبورگ مسابقه‌ای برگزار کرد تا شرکت‌کنندگان طرح یادبودی برای سربازان لوکزامبورگی که طی جنگ جهانی اول به صورت داوطلبانه در ارتش فرانسه جنگیده و کشته شده بودند، پیشنهاد دهند. از بین ۱۸ طرح ارائه شده، طرح مجسمه‌ساز لوکزامبورگی «کلاوس سیتو» (Claus Cito) به نام «ملکه آزادی» انتخاب شد. پایه‌ی این نماد یادبود از دو شمایل برنزی مرد تشکیل شده که یکی به شکل یک سرباز کشته شده و دیگری هم‌ رزم او بود که در غم دوست خود سوگواری می‌کرد که تصویرگر مقاومت و میهن پرستی لوکزامبورگی‌ها بود. قطعه‌ی میانی این نماد یک ستون ۲۱ متری بود که بر فراز آن مجسمه‌ی طلا اندود «بانوی طلایی» قرار داشت که تاجی از برگ بو که نماد افتخار و شهامت است در بالای سر سربازان نگه داشته است.  

این بنای یاد بود که در سال ۱۹۲۳ در «میدان قانون اساسی» شهر رونمایی شد و نماد استقلال کشور بود، در سال ۱۹۴۰ آماج تخریب نازی‌هایی قرار گرفت که لوکزامبورگ را اشغال کرده بود. در اکتبر سال ۱۹۴۰ در بحبوحه‌ی اعتراض گسترده‌ی صدها دانشجو، مجسمه به پایین کشیده شده و توسط یک جاده صاف کن از آنجا برده شد. این عمل باعث نارضایتی، خشم و بیداری مردم لوکزامبورگ شد و شعارهایی مانند «شیر سرخ، بیدار شو» از سراسر شهر به گوش می‌رسید.

پس از پایان جنگ، زمزمه‌هایی برای برپایی مجدد این بنای یادبود وجود داشت اما بدون وجود مجسمه بانوی طلایی که اندکی پس از عرضه‌ی کوتاه مدت در نمایشگاه «مقاومت» در سال ۱۹۵۵، ناپدید شده بود، امکان نداشت. چند دهه بعد یعنی در سال ۱۹۸۱، تکه‌هایی از مجسمه بانوی طلایی در زیر ردیف صندلی‌های استادیوم فوتبال «جوزی بارتل» پیدا شد. پس از جمع‌آوری کمک‌های مردمی در یک کمپین ملی، این مجسمه که نماد لوکزامبورگ بود در ۲۳ ژوئن سال ۱۹۸۵ بازسازی و در جای سابق خود قرار داده شد. مجسمه بانوی طلایی نه تنها نماد کشته‌شدگان جنگ جهانی اول است، بلکه یادبود تمام شهروندان لوکزامبورگ است که طی جنگ جهانی دوم و جنگ کره، جان خود را از دست دادند.

در سال ۲۰۰۱، یک نسخه‌ی مشابه از بانوی طلایی در موزه‌ی هنر معاصر به نمایش درآمد که به شکل زن حامله‌ای بود و بر دشواری‌هایی که زن در جامعه مدرن با آن روبه‌رو است، تأکید داشت. این اثر هنری که عمر کوتاهی داشت و بحث‌های شدیدی به راه انداخت، نمایانگر ارزش نمادین قدرتمندی است که بانوی طلایی در خود نهفته دارد.

در سال ۲۰۱۰، مجسمه بانوی طلایی که یکی از مشهورترین نمادهای یادبود شهر لوکزامبورگ است به صورت موقت از جای خود پایین آورده شده و در «نمایشگاه جهانی» در شانگهای در مقابل غرفه‌ی لوکزامبورگ قرار داده شد. همین امر باعث شد خیلی‌ها، به خصوص چینی‌ها با کشور و تاریخ لوکزامبورگ آشنا شده و باب روابط تجاری به این کشور باز شود. این مجسمه پس از ۶ ماه دوری از لوکزامبورگ، در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۱ دوباره به خانه بازگشت. مجسمه‌های کوچک بانوی طلایی به عنوان سوغات توسط توریست‌ها خریداری شده و داستان رشادت‌ها را با خود سراسر جهان منتقل می‌کنند.