پارک ملی پیلانسبرگ، تجربه یک ماجراجویی واقعی

پارک ملی پیلانسبرگ سرزمینی شگفت انگیز و از جاهای دیدنی آفریقای جنوبی است که تنها ۱۵ کیلومتر با سان سیتی فاصله دارد.

اگر مسافر تور آفریقای جنوبی هستید باید بدانید پارک ملی پیلانسبرگ که فضایی به وسعت ۵۵ هزار هکتار را شامل می‌شود از حیث وسعت، چهارمین پارک ملی آفریقای جنوبی به شمار می‌رود. در این پارک که بر بقایای دهانه‌ی یکی از سه آتشفشان قلیایی دنیا قرار گرفته، از پشه‌های مالاریا خبری نیست و می‌توان مناظر بکری از طبیعت و حیات وحش را در آن دید. 

پروژه بلند پروازانه پارک ملی پیلانسبرگ

تاریخچه‌ی این پارک هم مانند سایر پارک‌های ملی آفریقای جنوبی جالب است. ویژگی‌های عالی این پارک مانند زمین‌های ناهموار، دره‌های پر آب و مناظر جذاب و دیدنی آن باعث شده که پارک ملی پیلانسبرگ هزاران سال سکونت‌گاه محبوبی برای انسان‌ها باشد. پیش از آنکه این سرزمین در سال ۱۹۷۹ یک منطقه‌ی حفاظت شده اعلام شود، به دلیل سکونت بیش از حد کشاورزانی که محصولات و حیواناتی برای فروش پرورش می‌دادند، حیات وحش در این منطقه رو به نابودی بود. طی ۱۵ سال اولیه (یعنی از سال ۱۹۷۹ تا ۱۹۹۳)، هزینه‌ی بسیار بالایی صرف وارد کردن حیوانات وحشی به منطقه، حذف آثار تخریب انسانی و ایجاد زیرساخت‌های توریستی شد. این پروژه بزرگ‌ترین و پرهزینه‌ترین پروژه از نوع خود برای جمع‌آوری گونه‌های مختلف حیوانات و بازسازی زمین بود که تاکنون برای ایجاد مناطق حفاظت شده در آفریقای جنوبی انجام شده بود. این پروژه یکی از بلندپروازانه‌ترین پروژه‌ها در سراسر دنیا بود.

 یک حصار دورتادور منطقه‌ی ۱۱۰ کیلومتری از زمین‌های ناهموار مربوط به حیوانات بزرگ کشیده شد، ۱۱۸ کیلومتر جاده برای تردد بازدیدکنندگان ایجاد شده و بیش از ۶۰۰۰ رأس حیوان وحشی هم طی برنامه‌ی جابه‌جایی، از سایر مناطق آفریقای جنوبی به این مکان منتقل شد. بنابراین، گرچه منابع حیات وحش در اکثر کشورهای در حال توسعه‌ی قاره آفریقا رو به کاهش قرار دارند اما پارک ملی پیلانسبرگ یکی از معدود مناطقی است که روند زاد و ولد و جمعیت در آن ثابت نگه داشته شده است. به دلیل این اقدام دوراندیشانه، ایالت شمال غربی و مردم آن مورد تحسین و تقدیر مردم جهان قرار گرفتند. 

پیلانسبرگ در منطقه‌ی بین صحرای خشک کالاهاری و دشت پر آب «لوولد» (Lowveld) قرار دارد و معمولاً آن را «بوش‌ولد» (Bushveld) هم می‌نامند. بر خلاف سایر پارک‌های بزرگ، هم‌‌پوشانی منحصر به فرد پستانداران، پرندگان و زندگی گیاهی به دلیل موقعیت مکانی پیلانسبرگ رخ داده است. غزال آفریقایی، کفتار قهوه‌ای، بلبل چشم قرمز و درختان گزانگبین که معمولاً در محیط‌های خشک و بی آب و علف زندگی‌ می‌کنند در پارک پیلانسبرگ در کنار ایمپالا، بلبل چشم سیاه و درختان شاه بلوط که منحصر به محیط‌های پر آب و مربوط هستند به حیات خود ادامه می‌دهند. قبل از طلوع و پس از غروب آفتاب می‌توان از «Mankwe Dam» که دریاچه‌ای در مرکز پارک و بزرگ‌ترین مخزن آبی پیلانسبرگ است و حیوانات برای آبخوری به آن‌جا می‌آیند، دیدن کرد. یکی از فعالیت‌های محبوب در پارک پیلانسبرگ بازدید از این دریاچه است.

حیوانات پارک ملی پیلانسبرگ

از اواخر سال ۱۹۷۹، پس از عملیات انتقال حیوانات وحشی و منطقه و حفظ نسل آنها، توریست‌ها می‌توانند تنوع کاملی از حیوانات را ببینید، از خوک خاکی گرفته تا گورخر و شیر سفید. این پارک دارای جمعیت سالمی از شیر، پلنگ، کرگدن سفید و سیاه، فیل و بوفالو است که اصلاحاً آن را «Big five» آفریقا می‌نامند. این اصلاح لزوماً به دلیل جثه‌ی آنها نیست بلکه به دلیل سختی شکار شدن آنها این نام را انتخاب کرده‌اند. تنوع گسترده‌ای از گونه‌های کمیاب و رایج در کنار گونه‌های بومی مانند کفتار قهوه‌ای شب رو، چیتای بادپا، سمور سیاه جادویی و همچنین زرافه، گورخر، اسب آبی و کروکودیل زندگی می‌کنند.

جغرافیایی پارک ملی پیلانسبرگ

این پارک از لحاظ جغرافیایی دارای شهرت جهانی است. ساختار آن که «مجموعه حلقه‌ای آلکالینی پارک ملی پیلانسبرگ» نام دارد ۱۲۰۰ میلیون سال قبل به واسطه‌ی فوران‌های آتشفشانی شکل گرفته است. علاوه بر اندازه، شکل و نوع سنگ‌های منطقه، منشاء آتشفشانی و آب و هوای ایجاد شده در دهانه‌ی آن، باعث تنوع و گوناگونی در پوشش منطقه شده است که برخی از دیدنی‌ترین مناظر طبیعی در آفریقای جنوبی را پیش چشم بیننده قرار می‌دهد. همچنین پارک ملی پیلانسبرگ طیف وسیعی از سکونت‌گاه‌های مختلف را برای حیوانات وحشی فراهم آورده است. به همین دلیل، این پارک در مقایسه با سایر مناطق حفاظت شده در آفریقای جنوبی، پتانسیل برخورداری از تنوع بالاتری از حیوانات وحشی را دارد. قابلیت پارک ملی پیلانسبرگ برای پشتیبانی از گونه‌های کمیاب و در خطر مانند کرگدن سیاه، اسب قرمز، سمور سیاه، شاخ چنگی، بوفالوها و سگ‌های وحشی بسیار بالا است.

جالب است بدانید که در این پارک بیش از ۳۰۰ نوع پرنده زندگی می‌کند. بعضی از آنها مهاجر هستند و برخی دیگر ساکنان همیشگی این پارک؛ برخی از آنها گوشتخوار و برخی دیگر بذر گیاهان، میوه یا موجودات آبی ریز را می‌خورند. بازدیدکنندگان می‌توانند در منطقه‌ای از مجموعه‌ی «Manyane» در بخش شرقی پارک پیاده‌روی کرده و از تماشای پرندگان و حیات وحش لذت ببرند. در این بخش بیش از ۸۰ نوع پرنده‌ی مختلف زندگی می‌کند. در پیلانسبرگ شگفتی‌های فراوانی به انتظار انسان‌ها نشسته‌اند. لیدر‌های حرفه‌ای که اطلاعات کاملی از منطقه دارند می‌توانند برای هر قسمت توضیحات جالبی ارائه دهند.

فعالیت های پارک ملی پیلانسبرگ

از فعالیت‌هایی که در پارک ملی پیلانسبرگ می‌توانید داشته باشید شرکت در پیاده‌روی گروهی است که همراه با راهنما بوده و شامل ۳ تا ۵ ساعت گردش در منطقه و کسب اطلاعات در مورد حیات‌وحش، گونه‌های گیاهی و جانوری است. شک نکنید که از این فعالیت خسته نخواهید شد و گذر زمان را حس نخواهید کرد.

یکی دیگر از روش‌های لذت بردن از مناظر دیدنی پارک ملی پیلانسبرگ، سوار شدن بر بالن‌هایی است که تمام پارک را زیر پایتان قرار می‌دهد. در این تور شما یک ساعت بر فراز پارک ملی پیلانسبرگ پرواز کرده و از شگفتی‌های طبیعی منطقه لذت خواهید برد. بالن سواری بر فراز پارک یکی از فعالیت‌های محبوب تمام بازدیدکنندگان به استثناء افرادی است که ترس از ارتفاع دارند. 

علاوه بر روش‌های بالا، استفاده از تورهای «سافاری» هم تجربه‌ی هیجان‌انگیزی است چون طی آن می‌توانید با ماشین‌های مخصوص از تمام منطقه دیدن کنید. طول مدت این تورها ۲ تا ۵ روز است و ماجراجویی‌های فوق‌العاده‌ای به همراه دارد. در این تورها می‌توانید حیوانات وحشی را در فاصله‌ی کم و در حال انجام فعالیت‌های روزانه مشاهده کنید.

نکات جالب درباره پیلانسبرگ

1. در پیلانسبرگ، آثار اقامت تسوانا (Tswana) (شاخه‌ای از مردم بانتوزبان در جنوب آفریقا) دیده می‌شود که قدمت آن به 1750 سال پس از میلاد بر می‌گردد، اگر چه آثار بسیاری را نیز می‌توان در منطقه روستن یافت که قدمت آن‌ها به 1300 سال پس از میلاد می‌رسد. جاهای مختلفی در سراسر پیلانسبرگ وجود دارد که مربوط به عصر آهن و سنگ می‌باشد و بیانگر حضور انسان‌ها در آن دوران است.

2. امروزه تقریباً تمام گونه‌های جانوران جنوب آفریقا، از جمله شیر، فیل، بوفالو، پلنگ، گورخر، کفتار، زرافه، اسب آبی، کروکودیل و بیش از 350 گونه پرنده در این منطقه‌یافت می‌شود.

3. آوریل، مه و سپتامبر بهترین ماه‌های سال برای سافاری می‌باشد. در این ماه‌ها حیات وحش راحت‌تر دیده می‌شود زیرا پوشش گیاهی کمتری وجود دارد و حیوانات در اطراف رودخانه‌ها و آب چال‌ها جمع می‌شوند. همچنین شانس کمتری وجود دارد که در حین رانندگی در محوطه، گرفتار طوفان شوید؛ آسمان صاف و بیشتر روزها آفتابی است؛ همچنین پشه‌ها و حشرات کمتری هنگام شمارش ستاره‌ها شما را نیش می‌زنند.

4. پناهگاه منکوه (Mankwe) واقع در کنار سد منکوه (بزرگ‌ترین دریاچه در پیلانسبرگ) بهترین نقاط برای دیدن محوطه‌های مختلف از جمله محل فیل‌ها، کرگدن‌ها، شیرها، تمساح‌ها، پرندگان، آفتاب‌پرست‌ها و لاک‌پشت‌ها است، اما باید صبور باشید، چیزهای چشمگیر عاید کسانی می‌شود که صبور هستند.

5. سگ‌های وحشی آفریقایی در شکار موفق‌ترند. آن‌ها بارزترین شکارچیان آفریقا هستند، میزان موفقیت شکار آنان 80% است که به مراتب 30% از میزان شکار شیرها بالاتر است.

6. متوسط سن شیرهایی که در پیلانسبرگ زندگی می‌کنند 12 سال است. کتیمتسی، شیر نری است که در «کوآ مارتین» زندگی می‌کرد، به دلیل مرگش در سن حیرت‌انگیز 17 سالگی، ماه‌ها در سرتیتر خبرها بود.

7. اصطلاح «بیگ فایو» هیچ ارتباطی با اندازه ندارد، در اصل به زحمت و سختی شکار مربوط می‌شود که شامل پنج حیوان: شیر، پلنگ، کرگدن، فیل و بوفالوی آفریقایی است. این پنج نوع پستاندار بزرگ آفریقایی خطرناک هستند و آوردن آن‌ها به خانه توسط شکارچیان فاتح، شاهکار محسوب می‌شود. برخلاف باور عموم، کرگدن‌های سیاه جزو پنج بزرگ هستند، نه کرگدن‌های سفید؛ اگر چه بسیار کوچک‌تر از کرگدن‌های سفید هستند (یک تن و یا بیشتر)، اما به دلیل طبیعت عجیبشان، تیزبینی و حالت عصبانی‌شان؛ بسیار خطرناک‌ترند.