تندیس پتر کبیر‌، نماد سن پترزبورگ

تندیس اسب سوار پتر کبیر که به سوارکار برنزی شهرت دارد، به احترام بنیان گذار شهر سن پترزبورگ ساخته شده است. این یادمان زیبا و باشکوه یکی از معروف ترین نماد های شهر محسوب می شود.

تندیس شاهوار پتر کبیر سوار بر پشت اسبی برنزی از جاذبه‌های سن پترزبورگ، از طرف کاترین کبیر برای بزرگداشت جدش به شهر هدیه شد. شاهزاده کاترین آلمانی برای ازدواج با پتر سوم از خاندان «رومانف» به روسیه آمد و بسیار علاقه داشت تا بر حق بودن خود را با نسبت دادن نامش به بنیان‌گذار شهر ثابت کند. در همین راستا وی مجسمه‌سازی فرانسوی به نام «اِتین موریس فالکونه» (Etienne-Maurice Falconet) را برای خلق یادمانی در خور مؤسس امپراطوری روسیه گماشت.

فالکونه شاهکار خود را بین سال‌های ۱۷۶۸ تا ۱۷۸۲ ساخت و در این مدت به مطالعه دقیق و عمیق اسب سواران در کوه و تپه‌ها پرداخت. تا قبل از این مجسمه هیچ اسبی که بر روی دو پا ایستاده باشد به تصویر کشیده نشده بود. ساخت این تندیس که قرار بود ۸ سال به طول بیانجامد به خاطر نزاع‌هایی که بین هنرمند و فیلسوف مورد علاقه کاترین به وجود آمد ۴ سال بیشتر طول کشید و در آخر فالکونه قبل از نصب مجسمه بدون خداحافظی روسیه را ترک کرد.

طراحی مجسمه پتر کبیر

مجسمه با ابهت پتر کبیر، اولین مجسمه اسب‌سوار سن پترزبورگ بود. این تندیس، بنیان‌گذار نامی شهر را با حالتی در خور یک رهبر که کشورش را به سمت آینده هدایت می‌کند به تصویر کشیده است. پایه مجسمه صخره‌ای را شبیه سازی کرده و از یک قطعه بزرگ گرانیت قرمز تراشیده شده است. این قطعه گرانیتی به تنهایی وزنی بیش از ۱۶۰۰ تن داشته و حمل آن از خلیج فنلاند حدود ۹ ماه به طول انجامید. نوشته‌ای در کنار تندیس اسب‌سوار می‌گوید «تقدیم به پتر اول، از طرف کاترین دوم» این نوشته در یک طرف به لاتین و طرف دیگر به روسی حک شده است.

پتر کبیر سوار بر اسبی که بر روی دو پای عقبی خود بلند شده، بر روی صخره‌ای ایستاده و با اشاره به غرب، روسیه را به سمت آینده‌ای روشن هدایت می‌کند. گفته می‌شود علت اینکه روی او به سمت غرب می‌باشد، الهام گرفتن وی از غرب برای اصلاح و تغییر شکل روسیه قدیم بود. یک مار به نمادی از گنج، زیر پاهای اسب لگدمال شده است.

افسانه‌های محلی آن زمان می‌گفتند تا زمانی که مجسمه در جای خود در میدان «سناتسْکایا» (Senatskaya) باقی بماند، نیروهای دشمن هرگز نمی‌توانند سن پترزبورگ را اشغال کنند. این افسانه باعث شد تا مقامات دولتی مجسمه را طی جنگ جهانی دوم با کیسه‌های شن و قرار دادن سازه‌ای چوبی به دورش حفظ کنند. در نهایت این تندیس بدون حتی یک خراش جنگ پر آشوب را پشت سر گذاشت.

نام مجسمه

این یادمان در ابتدا به نام تندیس پتر کبیر شناخته می‌شد. نام امروزی آن از یک شعر شاعر نامی روسیه، «الکساندر پوشکین» برگرفته شده که در سال ۱۸۳۳ منتشر گردید و نامش «سوار برنزی» بود. در این شعر که بعد از سیل عظیم سال ۱۸۲۴ سروده شد، تندیس پتر کبیر جان گرفته و «ایوجِنی» (Evgeny) را دنبال می‌کند.