تاریخچه کلیسای جامع درسدن

کلیسای حیرت انگیز درسدن پس از بمبارانی که در طی جنگ جهانی دوم رخ داد دوباره مورد بازسازی قرار گرفت و توانست شکوه گذشته اش را به دست آورد و یکی از جاهای دیدنی درسدن شود.

سفر به شهر درسدن در تورهای آلمان

کلیسای بانوان درسدن نشانه‌ای از زجر کشیدن شهروندان آلمان بعد از ویران شدن آن در جریان بمباران جنگ جهانی دوم است. این بنا در سال ۲۰۰۵ بعد از یک دوره طولانی و سخت مورد بازسازی قرار گرفت. این کلیسا شاید مشهورترین بنای درسدن باشد و تصویر ویرانه آن در دید جهانیان نشانه‌ای از خرابی‌های جنگ جهانی دوم است. در مراسم افتتاح دوباره کلیسا و در حین مراسم تقدیس اسقف «یوآخین بوهل» گفت: «زخمی عمیق که برای مدت طولانی خونریزی داشته است می‌تواند درمان یابد. از میان نفرت و اهریمنی که در یک جامعه وجود دارد مصالحه می‌تواند رشد کند و صلح را ممکن سازد».

رئیس جمهور وقت آلمان «هورست کوهلر» در سخنرانی خود به این موضوع اشاره کرد که منتقدان زیادی بودند که می‌گفتند بهتر است پول بازسازی این بنا صرف ساخت ویرانه‌های آلمان شرقی شود. هورست کوهلر گفت: «آیا آلمان شرقی نسبت به این کلیسای گران، نیاز بیشتری به جاده، خانه و کارخانه نداشت؟ اما گروهی از ساکنان گفتند که درسدن نیاز بیشتری دارد و حالا می‌توانیم ببینیم که آنها درست می‌گفتند».

این کلیسای دوره معماری باروک برای دهه‌ها به صورت ویرانه‌ای بدون روح بود؛ اما اوضاع زمانی تغییر کرد که در سال ۱۹۹۰ عده‌ای از افراد برای بازسازی دوباره کلیسا اقدام به جمع‌آوری کمک‌های مالی کردند. حالا بعد از دهه‌ها بازسازی، کلیسای بانوان درسدن یکبار دیگر شکوه و جلال خود را بازیافته است. این کلیسا به صورت رسمی در مراسم عشای ربانی برای عموم افتتاح شد. مردم از سراسر دنیا برای شرکت در جشنواره‌ها به درسدن می‌آیند. در میان این‌ها صدراعظم‌های آلمان از جمله «گرهارد شرودر» و «آنگلا مرکل» نیز شرکت داشتند.

بریتانیا که در بمباران این کلیسا در طی جنگ جهانی شرکت داشت برای بازسازی مبلغ ۱ میلیون یورو اهدا کرد. پرنس ادوارد (دوک کنت) هم که در جمع‌آوری کمک‌های مالی برای بازسازی کلیسا شرکت داشت در مراسم افتتاح کلیسا به عنوان نماینده خانواده سلطنتی شرکت کرد. ده‌ها هزار تماشاگر روز یکشنبه برای تماشا و اظهار شگفتی از صلیب و گوی طلایی که توسط شهر انگلیسی کاونتری (این شهر هم در زمان جنگ طعم بمباران آلمانی‌ها را چشیده بود) به کلیسا اهدا شده بود به محل کلیسا آمده بودند.

زنگ‌ سنگی باز می‌گردد

اهالی درسدن به خصوص خیلی خوشحال بودند که بالاخره کلیسای بانوان برای ارائه سرویس به پروتستان‌ها باز شده است. تا سال ۱۹۴۵ زنگ سنگی در بالای کلیسا به افق شهر، ظاهری متفاوت داده بود. یکی از اهالی محل اشاره می‌کند که بمباران کلیسا توسط بریتانیا و آمریکایی‌ها را به یاد دارد. او می‌گوید: «در ۱۳ فوریه ۱۹۴۵ به وضوح به یاد دارم که در خانه نشسته بودم و به رادیو گوش می‌کردم. یک موسیقی شاد از رادیو پخش می‌شد که ناگهان صدای حمله و آژیر خطر را شنیدم».

درسدن در جنگ

اتفاقی که افتاد این بود که یکی از ویران‌کننده‌ترین حملات متفقین در طی جنگ روی داد و در طی آن ده‌ها هزار نفر جان خود را از دست دادند. شهری که میزبان جشنواره مشهور موسیقی «فلورانس در البه» بود به طور کلی محو شد. از دیدگاه نظامی هیچ کس نمی‌داند چرا این شهر مورد هدف قرار گرفته است. پایان جنگ نزدیک بود، درسدن هیچ پادگان نظامی نداشت و کارخانه‌جات هم خارج از شهر قرار داشتند. بالاخره شهر نابود شد و به همراه آن کلیسای شهر نیز از بین رفت. همین‌طور که دهه‌ها بعد شهر در حال بازسازی بود کلیسا به عنوان نشانه‌ای از نابودی‌ها همچنان به صورت ویرانه‌ای باقی ماند.

تعداد زیادی از شهروندان درسدن عقیده داشتند که کلیسا باید همین‌طور باقی بماند تا یادآور خرابی‌های جنگ باشد. اما برای دیگران تماشای کلیسای بانوان دردناک بود. آنها معتقد بودند که زمان عبور از این واقعه فرا رسیده است. نباید آن حادثه را فراموش کرد بلکه باید به جلو حرکت کرد.

محل تماس گذشته و حال

در انتها افرادی که موافق ساختن کلیسا بودند برنده شدند؛ اما زمانی که کلیسا ساخته شد، هنوز طراحی معماری آن بازتاب‌دهنده‌ی بخشی از معماری دوره باروک در قرن ۱۷‌ام بود. «ابرهارد برگر» مسئول بازسازی کلیسا می‌گوید: ما مجبور شدیم به معماری دوره باروک و قرون وسطی نگاه کنیم تا متوجه شویم آنها چطور سنگ‌ها را در بنا به کار می‌گرفتند. ما هم درست همان کار را انجام دادیم اما از مصالح بهتری بهره بردیم. بنابراین ساختمان جدید ترکیبی از روش‌های جدید و قدیمی بود.

حدود یک سوم ساختمان از سنگ‌های سیاه رنگی درست شد که در محل ویرانه‌ها موجود بود. بقیه بنا را از ماسه سنگ‌های روشن و رنگی ساختند. این دو در کنار هم ترکیبی از گذشته و حال را ایجاد کردند. صلیب طلایی بالای گنبد کلیسا توسط پسر خلبان انگلیسی که در سال ۱۹۴۵ روی درسدن بمب انداخته بود ساخته شد.

یک پروژه جهانی

هزینه کل پروژه بازسازی کلیسای جامع درسدن ۱۸۰ میلیون یورو شد. آرنولف برینگ مورخ مشهور آلمانی که در زمان بمباران یک پسر کوچک در درسدن بود اعتقاد دارد هزینه زیادی که برای پروژه صرف شد ارزشش را دارد و نشان می‌دهد که آلمان‌ها می‌توانند از گذشته‌ی خود مواردی را پیدا کنند که به آن افتخار بکنند. برینگ می‌گوید: کلیسای بانوان درسدن نه تنها یک کلیسا است بلکه نشانه‌ای از سقوط شهر بود. من فکر می‌کنم اینکه آلمان‌ها سعی می‌کنند بخش‌هایی از گذشته شهر خود را دوباره به دست آورند بسیار مفید است چرا که خواهند دانست گذشته‌ای داشتنه‌اند.

«لودویگ گوتلر» مدیر انجمنی که برای بازسازی کلیسا تلاش می‌کرد اشاره می‌کند که کشورهای زیادی در بازسازی کلیسا و بازگرداندن شکوه گذشته‌اش همکاری کردند. او به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: من به شدت سپاسگزار هستم نه فقط به خاطر کمک‌های مالی که همچنان اهدا می‌شوند بلکه به خاطر علاقه‌ای که سایر کشورها به این موضوع داشتند. هر کشوری می‌تواند بگوید این پروژه متعلق به آنهاست؛ فرقی نمی‌کند بریتانیایی، آمریکایی، دانمارک، لهستانی یا هر کشور دیگری باشند.