برگیسل؛ خاص‌ترین سکوی پرش اسکی

سکوی پرش اسکی برگیسل اینسبروک را می‌توان یکی از خاص‌ترین سکوهای مشابه در قاره اروپا دانست که توسط معمار مشهور عراقی یعنی خانم زها حدید طراحی و ساخته‌ شده است. 

در سال 1999 میلادی «زها حدید» معمار مشهور عراقی برنده یک رقابت بین‌المللی شد که موضوع آن ساخت یک مسیر خاص برای سکوی پرش اسکی در «برگیسل» (Bersigel) اتریش بود. این مأموریت شامل پروژه نوسازی عمده مسیر سکوی قدیمی پرش اسکی «ریمپلازا» (reeemplaza) می‌شد که در سال 1927 میلادی ساخته‌ شده و دیگر پاسخگوی استانداردهای جهانی نبود. طرح ارائه‌ شده توسط زها حدید ترکیبی ویژه از قابلیت استفاده در ورزش‌های مختلفی از جمله اسکی برخوردار و در عین‌ حال بخشی ویژه را به‌ طور خاص برای گردشگران در نظر گرفته بود.

این سکوی پرش که ساختاری منحصر به‌ فرد را به نمایش می‌گذاشت به‌ گونه‌ای بود که گویی از ناهمواری‌های کوهستان به سمت آسمان امتداد پیدا می‌کند. نتیجه پایانی کار شبیه به یک مجسمه هنری نمایان و به‌عنوان نماد شهر و یکی از جاهای دیدنی اتریش شناخته شد. این اثر زیبا از همه جهات مختلف به‌طور سه‌بعدی قابل‌ مشاهده بوده و به‌ مرور زمان تمامی جنبه‌های منحصر به‌ فرد طراحی خود را آشکار کرد.

تصور و نمای کلی

معمار این پروژه شخصاً از آن به‌عنوان «ترکیبی پیوندی از اجزای یک برج و یک پل» یاد می‌کند زیرا این مجموعه به‌ مانند یک مار یا کمربندی در سطحی شیب‌دار باز شده و به مسافت 90 متر به سمت پایین تپه حرکت می‌کند. سر این مار فرضی، محل ویژه پذیرایی از گردشگران محسوب می‌شود، بنابراین در این طرح هم نیازهای اسکی‌بازانی که به سطح شیب‌دار جهت پرش اسکی نیاز دارند مورد توجه قرار داده‌ شده و هم فضائی ایده آل برای گردشگرانی فراهم‌ آمده که در جستجوی کافه و داشتن چشم‌اندازی زیبا از دیدنی‌های اطراف، به این محل سفر کرده‌اند. نتیجه نهائی این طرح منطبق با طبیعت بوده و سبب شده است تا شاهد ادغام بخش‌های مختلف سازه با یکدیگر و ظهور وحدت در اجزای مختلف مجموعه باشیم. در بالای این سکوی پرش اسکی یک کافه زیبا با نام «کافه ترنیا» (cafeterñia) قرار دارد که با دیواره‌های شیشه‌ای خود؛ چشم‌اندازی 360 درجه از مناطق اطراف را در برابر بازدیدکنندگان قرار می‌دهد.

فضاهای تعبیه‌ شده در مجموعه

در این مجموعه دو آسانسور مجزا تعبیه‌ شده است که یکی به گردشگران و بازدیدکنندگان تعلق داشته و دیگری نیز ویژه اسکی‌بازان است. این مجموعه در کل دارای ظرفیت پذیرائی از 28 هزار تماشاچی است. در طبقه اول این مجموعه سکوی شروع اسکی وجود دارد که می‌توان از روی آن پرش با اسکی را تجربه کرد. در طبقه دوم یک رستوران با دید 360 درجه به نام «کافه ایم تورم» (Café im Turm) وجود دارد که در ارتفاع 40 متری و بر فراز تپه‌ای که مجموعه روی آن احداث‌ شده، قرار دارد. ورودی سوم تعبیه شده در این مجموعه، به یک بالکن دارای چشم‌انداز 360 درجه منتهی می‌شود. در بخش تحتانی طبقه اول و دوم نیز اتاق پشتیبانی فنی، انبار، بخش اداری و بخش ویژه آماده شدن ورزشکاران جهت پرش از روی سکو قرار دارد.

سازه و معماری مجموعه

سکوی پرش اسکی برگیسل از بخش‌های مختلفی مانند برج ساخته‌ شده از بتون مسلح و سازه سه‌بعدی فلزی تشکیل می‌شود که با سطح شیب‌دار و رستوران ادغام‌ شده‌ است. برج ساخته‌ شده از بتن مسلح، به‌صورت یکپارچه طراحی‌ شده است و در هنگام ساخت، با استفاده از یک بالابر ویژه، مواد و مصالح مورد نیاز و مشابهی برای تمامی بخش‌های به کار رفته است. این مصالح عبارتند از سیمانی بسیار باکیفیت که در حجم بالا استفاده‌ شده و در داخل آن از فولاد (جهت تقویت) سود برده‌اند و به‌این‌ترتیب بتن مسلح ایجاد شده است.

روکش سنگی استفاده‌ شده در سطح سکوی شیب‌دارِ ویژه پرش سبب شده تا این بخش در برابر سرمازدگی به‌ مرور زمان مقاوم شود و سیستم تخلیه ویژه‌ای نیز آب اضافی را از این بخش خارج کرده و از بروز یخ زدگی و نفوذ آب به سقف طبقات پائینی جلوگیری کند.

سکوی پرش تعبیه‌ شده در این سازه دارای 98 متر طول بوده و دارای شیبی 35 درجه‌ای است.  این سطح شیب‌دار به‌گونه‌ای طراحی‌ شده که توانائی دریافت و تحمل برف، تابش نور و  وزن اسکی‌بازان را داشته و شکل آن تداعی‌کننده‌ی یک آویز نواری شکل معلق بین اجزای ساختمان است. در این سکوها؛ صرفاً داشتن یک شیب مستقیم مناسب نبوده و به‌ منظور دستیابی به یک  منحنی ایده‌آل، فرم موردنظر دستکاری‌ شده و انحنای پایانی به آن افزوده‌ شده که البته با استفاده از یک پوشش فلزی، مقاومت در هر دو حالت عمودی و افقی سازه تأمین‌ شده است. در این مسیر همچنین نرده و جان‌پناهی در دو طرف قرار دارد که باد شدیدی که معمولاً از سمت سکوی پشتی می‌وزد را مهار می‌کند.

به‌ این‌ ترتیب شاهد این موضوع هستیم که با تمهیدات اندیشیده شده از سوی معمار این مجموعه، ساختاری انعطاف‌پذیر و فاقد محدودیت ارائه‌ شده و انحراف و لرزش در آن به نسبت سایر موارد مشابه، بسیار کمتر است. گفته می‌شود در سکوی پرش اسکی برگیسل هیچ شرکت‌کننده‌ای به دلیل وزش باد شدید، شرایط مسابقه را از دست نخواهد داد. حاشیه انتهایی سطح شیب‌دار سکوی پرش، بسیار بزرگ بوده و دارای حائلی از نرده‌ها و بتن مسلح است.

زاویه بلوک‌هایی که سطح پایه سازه را شکل می‌دهند، به شکل لبه مسیر در بخش انتهایی قرار گرفته و به‌طور هم‌زمان؛ بارهای جانبی اعمال‌ شده از سوی طرفین و سکوی شیب‌دار را تحمل کرده و ساختاری مناسب ارائه می‌کنند. در بخش بالائی سازه و سکوی پرش نیز شاهد ادغام فضای اسکی و محل بازدید عمومی هستیم که در محور برج واقع‌ شده است. در مجموع می‌توان اذعان داشت که طراحی مجموعه کاملاً منطقی بوده و به‌گونه‌ای است که حرکت ورزشکاران روی آن بدون مشکل و به‌طور منطقی انجام می‌شود.
جهت آشنایی یبشتر با شهر اینسبروک می‌توانید به مقاله جاهای دیدنی اینسبروک مراجعه فرمایید.