موزه جهانی کوه در نپال، فرصتی برای درک عظمت هیمالیا

اگر می‌خواهید عظمت هیمالیا را درک کنید، قبل از گشت و گذار کامل در نپال، ابتدا به «موزه‌ی جهانی کوه» در پخارا بروید تا آن را بهتر بشناسید.

تصور نکنید با یک موزه‌ی کوچک و رنگ‌ و رو‌ رفته رو‌به‌رو هستید که در ده دقیقه‌ی اول حوصله شما را سر خواهد برد. این موزه نمای کاملی از بلند‌ترین رشته‌کوه جهان به شما ارائه می‌دهد؛ چطور به وجود آمد، چه کسانی در دامنه‌های آن زندگی کردند، پوشش گیاهی و جانوری آن چگونه است و کدام ماجراجویان همه‌ی خطرها را برای صعود به قله‌ی آن به جان خریدند. موزه به هیمالیا محدود نمی‌شود و تصاویری از ۱۴ قله‌ی مرتفع جهان نمایش داده شده که همگی بالای ۸۰۰۰ متر هستند. تاریخ کوهنوردی با شیوه‌ی بصری جذاب روایت‌شده و تصاویر مردم با لوازم واقعی که هنگام صعود به همراه داشتند نشان داده شده است که به شکل وسایل امروزی جمع و جور و راحت نبودند. همچنین برای آشنایی بیشتر با زیباترین کوه‌ها می‌توانید به مقاله زیباترین کوه‌های جهان نیز مراجعه فرمایید.

تشکیل هیمالیا

در این بخش به شکلی ملموس بیان شده است که چطور بلندترین رشته‌کوه جهان به وجود آمد. رشته کوه هیمالیا در اثر برخورد دو خشکی ایجاد شد؛ اما شاید درک این نکته که چقدر آهسته این اتفاق رخ داد، کمی مشکل باشد. تقریباً ۷۰ میلیون سال پیش، سرزمینی که بعدتر به جزیره‌ی هند تبدیل شد، به سمت قاره‌ی آسیا با سرعت ۹ تا ۱۶ سانتیمتر در سال شروع به حرکت کرد. حدود ۵۰ میلیون سال قبل خشکی‌ها به هم برخورد کردند و هند به حرکت خود با سرعت ۴ تا ۶ سانتیمتر در سال ادامه داد و باعث فشار و بالا رفتن زمین شد. این اتفاق موجب تشکیل رشته کوه‌های هیمالیا و همینطور فلات تبت شد. روند کاملاً متوقف نشده است و کوه‌ها هر سال ۱ سانتیمتر بالاتر می‌روند. اگرچه فرسایش هم آن را کاهش می‌دهد. فعالیت‌های آتشفشانی در این ناحیه کم است چرا که در آن رخداد، تخلیه زیادی صورت گرفته بود. اگرچه صفحه‌ها هنوز کمی حرکت می‌کنند و عواقب زیان‌بار آن در زلزله‌ی سال ۲۰۱۵ نپال دیده شد.

مردم کوهستان  

کسانی که تا به حال به نپال سفر نکرده باشند، نمی‌توانند پی ببرند که این کشور چه تنوعی دارد. طبق آمار رسمی، ۲۶ قوم مختلف در نپال زندگی می‌کنند؛ اما برخی آن‌ها را تا ۱۲۵ دسته می‌شمارند. بزرگ‌ترین دسته، هندوهای شبیه به هندوستانی‌ها از دشت و بودایی‌های شبیه به تبتی‌ها از سمت دیگر هستند. هر گروهی در کوهستان سبک لباس پوشیدن مخصوص به خود را دارد. حتی در جاهایی که لباس پوشیدن آن ها به سبک متداول جهان تغییر یافته، مردم در جشنواره‌ها لباس‌های محلی دست‌دوز که بسیار پر زرق و برق‌ هستند را می‌پوشند. اگر در فصل پاییز به این مناطق سفر کنید، شانس این را خواهید داشت که جشنواره‌های مختلف آن‌ها در زمان برداشت محصول را ببینید. در موزه‌ی جهانی کوه مانکن‌های متعددی برای نمایش لباس پوشیدن اقوام مختلف قرار داده شده و به خوبی شما را با پوشاک و زیورآلات آن‌ها آشنا می‌کند. همچنین ابزارهای سنتی که این مردم برای آشپزی، نظافت و کشاورزی استفاده می‌کردند را می‌توانید ببینید که برخی از آن‌ها هنوز هم در قهوه‌خانه‌های این مناطق به چشم می‌خورند.

افسانه یتی

در گوشه‌ای از موزه مجسمه‌ای از «یتی» (Yeti) یا «مرد برفی» را می‌بینید که در مجموع یک افسانه محسوب می‌شود تا واقعیت! بسیاری معتقدند یتی موجودی بلند قدتر از انسان و در کوه‌های هیمالیا ساکن است و گاهی به مردمان گمشده در کوهستان کمک می‌کند. دانشمندان شواهد کافی برای اثبات این موضوع پیدا نکردند، اما از قرن نوزدهم داستان‌ها و روایات مختلفی بین مردم وجود دارد که آن را در کوهستان دیده‌اند. در این‌جا شما می‌توانید در کنار یتی بایستید و عکس یادگاری بگیرید و مطالب و منابع مختلفی که در طول سال‌ها در مورد وجود داشتن یا نداشتن او گردآوری شده را بخوانید.

صعودکنندگان

پس از اولین صعود موفق به قله‌ی اورست در سال ۱۹۵۳، در این سال‌ها از هر چهار نفری که برای صعود به آن تلاش کردند، یک نفر جان خود را از دست داد. بعضی مواقع، مسیر رایج صعود امن‌تر است؛ اما هنوز هم مرگبار شناخته می‌شود. در سال ۲۰۱۵، ۲۴ کوهنورد درگذشتند که بیشتر آن در اثر ریزش بهمن بود و جان بسیاری از مردم «شرپا» (Sherpa) را هم گرفت. در موزه لوازمی که کوهنوردان با آن به اورست صعود کردند را خواهید دید. دیدنِ اینکه چند هفته مجبور بودند در چادر با هوای کم برای تنفس بخوابند مثل یک فداکاری دیوانه‌وار به نظر می‌رسد. وقتی در موزه می‌بینید که با چه وسایل و شرایطی کوهنوردان در سال‌های ۱۰۵۰ صعود کردند، حتماً کار آن‌ها برایتان جالب‌تر هم خواهد بود. در این بخش تجهیزات، لباس‌ها، طناب‌های حرفه‌ای مختلف و عکس‌هایی از سرپرست تیم کوهنوردی فرانسوی، «موریس هرزوگ» (Maurice Herzog) را خواهید دید که رکورددار اولین صعود به «آناپورنا» (Annapurna) در سال ۱۹۵۰ است. غیر از هرزوگ، ادوات مورد استفاده «جونکو تابی» (Junko Tabei)، اولین زن ژاپنی که به اورست صعود کرد و لوازمی از دیگر صعودکنندگان خواهید دید.

آسیب های جدید بر کوهستان

به جهت آگاهی در مورد اکولوژی و حفظ محیط زیست کوهستان، در بخشی تصاویری ناراحت کننده از زباله‌های جمع آوری شده در سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۳ از کوه اورست نشان داده شده که حاکی از احتمال تخریب و آسیب‌های زیست محیطی است، در صورتی که از اهمیت محافظت از محیط زیست چشم‌پوشی شود. هر سال این حجم زیاد زباله از اطراف اورست جمع آوری و به پایین آورده می‌شود. تصاویر هوایی نشان می‌دهند جمعیت پخارا در دو دهه‌ی گذشته چقدر افزایش یافته است و امروز دیگر مثل گذشته همیشه نمی‌توان کوه «فیش‌تیل» (Fishtail) را از آن‌جا هر روز تماشا کرد و گاهی غبار جلوی دید را می‌گیرد.

مدل کوه ماناسلو و یادبود کوهنوردان

 در محوطه‌ی بیرونی موزه مدلی از کوه «ماناسلو» (Manaslu) ساخته شده و امکاناتی قرار داده‌اند تا بازدیدکنندگان بتوانند کمی کوهنوردی را تجربه کنند. این بخش عموماً بسیار مورد استقبال گردشگران قرار می‌گیرد. اولین بار در سال ۱۹۵۶ ژاپنی‌ها بودند که به ماناسلو صعود کردند. به همین دلیل علاقه خاصی به آن دارند و این مدل را ساختند. همچنین در محوطه، بنای یادبودی برای کوهنوردانی که در کوه جان خود را از دست دادند، وجود دارد.