موزه ملی آمستردام، گالری بزرگ تاریخ هلند

موزه ملی آمستردام یا «موزه ریکس» که گاهی به اشتباه «ریجکس» هم خوانده می‌شود، یکی از مشهورترین موزه‌های جهان است و ۸۰۰۰ اثر هنری را در یکی از ارزشمندترین بناهای هلند به نمایش عموم می‌گذارد.

سفر به شهر تاریخی آمستردام در تورهای هلند

معماری اروپایی ساختمان باشکوه موزه ملی آمستردام (Rijksmuseum) را پیر کایپرز (Pierre Cuypers) طراحی کرد و در سال ۱۸۸۵ میلادی بازگشایی شد. او همچنین معمار ایستگاه مرکزی آمستردام بود که در لیست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. کایپرز در آن زمان با موج شدیدی از انتقادات نسبت به طراحی این ساختمان روبه‌رو شد. منتقدان اعتقاد داشتند ساختمان بیشتر به سبک رنسانس و گوتیک ساخته شده و به اندازه‌ی کافی هلندی نیست. با این حال بعد از ۱۳۰ سال این بنا محکم پابرجاست؛ همانند مجسمه‌ی نمادین کایپرز که همه‌ی این سال‌ها در حال تماشای آن ایستاده است. ساختمان موزه ریکس به جز این که یکی از جاهای دیدنی آمستردام به شمار می‌رود خود یک اثر هنری محسوب می‌شود و می‌توانید به دنبال یک تور کایپرز بگردید تا اطلاعات کامل‌تری در مورد معماری ساختمان در اختیار شما قرار دهند. این بنا از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ به مدت ده سال برای تعمیر و مرمت بسته شد. ساختار اصلی چشم‌نواز آن دست نخورده باقی ماند؛ اما یک سالن ورودی بزرگ و روشن و سقفی شیشه‌ای به جذابیت آن افزوده شد.

جالب است بدانید موزه ملی آمستردام تنها موزه در جهان است که می‌توانید با دوچرخه از آن عبور کنید! یک گذرگاه در زیر موزه برای دوچرخه سواران تعبیه شده و هنگام عبور می‌توان تالار ورودی را از طریق پنجره‌های شیشه‌ای بزرگ دید. در زمان نوسازی بنا، تصمیم بر آن شد که تونل برای ایجاد نشدن ترافیک بسته شود، اما مردم محلی اعتراض کردند و این کار عملی نشد.

موزه ریکس (ریکس) بیش از یک میلیون اثر هنری، عمدتاً از شاهکارهای هنرمندان هلندی قرن هفدهم، در خود دارد که ۸۰۰۰ اثر آن برای نمایش قرار داده شده‌اند. تابلوی «دختر شیردوش» اثر وِرمیر، «نگهبان شب» اثر رامبراند و «سلف پرتره‌» از ونگوگ از مشهورترین آثار موجود در این موزه هستند. همچنین فهرستی طولانی از اشیاء و کارهای هنری از دیگر دوره‌های تاریخی را می‌بینید که تاریخ ۸۰۰ ساله‌ی هلند را برای شما روشن خواهد کرد. برجسته‌ترین آثار موزه مربوط به عصر طلایی هلندی در سال‌های ۱۶۲۰ تا ۱۶۸۰ میلادی هستند؛ اما از دوران هنر فلمیش (Flemish) از قرن‌های ۱۴ تا ۱۶ هم آثار زیبایی در مجموعه وجود دارد. در چیدمان جدید موزه، تاریخ هنر از قرون وسطی تا قرن ۲۰، برای بازدیدکنندگان روایت می‌شود. بیشتر نقاشی‌ها در متن آثار هنری دیگر قرار گرفته‌اند. به عنوان مثال مبلمان مجلل با خاتم‌کاری‌های سه بعدی به سبکی که چشم را فریب می‌دهد (Trompe l’oeil)، ظروف دلفر (Delftware) سفالی و چینی، سه خانه‌ی عروسکی خارق‌العاده از قرن هفدهم و اشیای برجای مانده از کشتی هلندی که در سال ۱۵۹۶میلادی در جزیره‌ای در روسیه پیدا شد؛ مانند کفش‌های چرمی خدمه، ابزارآلات، سطل‌ها و آلات موسیقی را خواهید دید.

موزه چهار طبقه دارد و از صفر تا سه شماره‌گذاری شده است. شماره‌گذاری اتاق‌ها به ترتیب بازه تاریخی نیست و اگر تمایل دارید آثار را به ترتیب تاریخ خلق آن‌ها ببینید، باید از طبقه صفر یعنی همان تالار ورودی شروع کنید. در این طبقه آثار مربوط به قرون وسطی را خواهید دید؛ سپس برای دیدن آثار قرن هفدهم به طبقه اول بروید و پس از آن از گوشه‌ی دیگر به طبقه پایین برگردید و از آن سمت آثار مربوط به قرن هجدهم و نوزدهم را مشاهده کنید. در نهایت برای دیدن مجموعه آثار قرن بیستم به دو طبقه‌ی بالای موزه بروید. راه بهتر این است که از طبقه‌ی اول شروع کنید که به چهار گوشه‌ی موزه راه دارد و بین مجموعه‌ها به آسانی رفت‌و‌آمد کنید. گالری تجلیل (Gallery of Honour) در این طبقه تابلوی نگهبان شب را در مرکز توجه قرار داده و بیشتر آثار مشهور این گالری را در خود دارد. پاویون آسیایی ساختار مجزایی از موزه اصلی دارد و از طریق گذرگاهی از گوشه‌ی تالار ورودی، قابل دسترسی است. آثار ارزشمندی از چین، اندونزی، ژاپن، هندوستان، تایلند و ویتنام در این مکان نمایش داده می‌شود.

در بخشی از موزه اتاق پذیرایی هارلم (Haarlem) توسط آبراهام ون‌ در‌ هارت (Abraham van der Hart) به صورت کاملاً کلاسیک دکوراسیون شده و تمام اجزای اتاق با هم هماهنگ‌اند. اما از جاهای مختلفی کنار هم جمع شده‌اند؛ نمای شومینه از ایتالیا، فرش از بلژیک، مبلمان از آمستردام، منبت کاری از فرانسه و لوسترها از انگلستان. این اتاق برای بازرگان و کلکسیونری به نام ویلم فیلیپس کوپس (Willem Philips Kops) طراحی شده که از آن برای مهمانی‌های بزرگ عصرانه استفاده می‌کردند. وقتی به این اتاق نگاه می‌کنید و به موسیقی کلاسیک گوش می‌دهید، خودتان را در قرن هجدهم تصور خواهید کرد.

«کتابخانه کایپرز»، بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین کتابخانه‌ی هنر و تاریخ در هلند، در این موزه قرار دارد و بعد از نوسازی به همان شکل سابق که کایپرز در ذهنش داشت، بازگشته است. فضای گیرا و آرام آن هر بازدیدکننده‌ای را مبهوت می‌کند و دانشجویان، مورخان و بازدیدکننده‌ها می‌توانند در آن به مطالعه بپردازند و از آی‌پدهای موجود هم استفاده کنند. اگر به این موزه رفتید، فضای سبز اطراف آن را از دست ندهید. در باغ، مجسمه‌های هنرمندانی مانند کالدر (Calder) و مور (Moore) را می‌توانید به صورت رایگان ببینید و جزئیات نمای خارجی ساختمان موزه را تماشا کنید. گلخانه‌ی قدیمی و کلیسای جدید (Nieuwe Kerk) از دیدنی‌های اطراف موزه هستند. همچنین در فصل بهار باغ با گل‌های رنگارنگ تماشایی می‌شود و با یک فنجان قهوه در کافه‌های اطراف آن می‌توانید از این فضای دلپذیر لذت ببرید.