آداب و رسوم مردم نپال را بیشتر بشناسید

قطعاً قبل از سفر به هر کشوری باید درباره آداب و رسوم مردمان آن اطلاعاتی کسب کرد اما نپال به خاطر سنت ها و قوم های متعددی که دارد، بیشتر نیازمند رعایت بایدها و نبایدهای فرهنگی است.

گروه‌های قومی متعدد و مختلفی در نپال در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند و هر کدام آداب و رسوم خاص خودشان را دارند. در دره کاتماندو که این اقوام بیشتر با هم ترکیب می‌شوند، تنوع پوشش‌ها و سبک‌های زندگی بالا هستند. بازدیدکنندگان این امر را به خوبی متوجه شده و البته برخی از آن سو استفاده می‌کنند. دور از مناطق توریستی، گروه‌های قومی، بسیار متعصب و پایبند به رسوم بوده و خارجی‌ها ممکن است به طریقی با تخطی از این آداب باعث توهین ناخواسته به کسی شوند. البته هر چقدر که در کوهستان بالاتر بروید، از فشار و خشکی این قوانین کاسته می‌شود. بایدها و نبایدهایی که در ادامه آورده‌ایم در واقعیت اندکی منعطف‌تر هستند. شما اغلب گاف خواهید داد و نپالی‌ها به روی خودشان نمی‌آورند.

فهرست مطالب

• طبقات اجتماعی و اعتبار
• عادات و رسوم مربوط به غذا
• پوشش
• معابد و خانه‌ ها
• اگر به خانه یک نپالی دعوت شدید

به عنوان یک خارجی، احتمالاً در نپال شما هم وسیله‌ای برای رفع کنجکاوی‌های مردم می‌شوید. پس اگر در خیابان یا هر مسیر دیگری کسی به شما ملحق شد تا اندکی گپ بزند، تعجب نکنید. مردم این کشور به سادگی با شما دوستانه رفتار کرده و گاهی تبادل آدرس، گرفتن عکس و رفتارهای صمیمانه‌ای از این دست بسیار طبیعی است. وقتی به نپالی‌ها برخوردید به جای سلام کردن باید به شیوه خود آن‌ها رفتار کرده و به آن‌ها بگویید: «ناماسته» (Namaste). این عبارت در زبان این مردم به معنی «من به خدای درون تو درود می‌فرستم» بوده و معمولاً موقع ادای آن دست‌ها را به حالت دعا به هم می‌چسبانند. این روش سلام یکی از جذاب‌ترین و اعتیادآورترین عادات نپالی به شمار می‌رود. البته اگر می‌خواهید نهایت احترام و ادب را نشان دهید باید بگویید: «ناماسکار» (Namaskar).

یکی دیگر از رسوم جالب توجه و دوست داشتنی رایج نپال، روش خطاب کردن همدیگر است. توصیه می‌کنیم این چند کلمه ساده را یاد بگیرید: «دیدی» به معنی خواهر بزرگ‌تر، «باهینی» به معنی خواهر کوچک‌تر، «دای» به معنی برادر بزرگ‌تر و «بهای» به معنی برادر کوچک‌تر. اگر شما هم این عناوین را به کار بگیرید، عکس‌العمل گرمی را می‌بینید. برای خطابی رسمی‌تر و مؤدبانه‌تر معمولاً ته هر اسم پسوند «جی» اضافه می‌شوند. طرز ادای «بلی» و «خیر» نپالی‌ها برای بسیاری از خارجی‌ها گیج کننده است. برای اعلام موافقت باید اندکی سر خود را بالا برده و به یک طرف کج کرده و سپس به جهت مخالف پایین بیاورید و برای مخالفت نیز باید یکی از دست‌های خود را در حالی که کف آن رو به مخاطب باشد بالا برده و اندکی از مچ تکان دهید. معمولاً در نپال برای نشان دادن چیزی بیشتر از چانه استفاده می‌کنند تا انگشت.

طبقات اجتماعی و اعتبار

منطقه پاهار نپال از بیشتر قسمت‌های هند آسان‌گیرتر است اما باز هم طبقه بندی اجتماعی به طرزی قابل توجه در روان ملی مردم تأثیر دارد. اگر چه نپال در سال ۱۹۶۳ سیستم طبقات اجتماعی را لغو کرد، اما عادات هزار ساله مدت‌های مدیدی طول می‌کشد تا تغییر کنند. هر چند مشاغل تغییر کرده و ازدواج از روی علاقه رواج بیشتری یافته، اما هنوز هم این طبقات اجتماعی هستند که تعیین می‌کنند فرد با چه کسی ازدواج کرده، کجا می‌تواند زندگی کند یا معاشرینش چه کسانی باشند. خارجی‌ها در واقع فاقد اعتبار و طبقه اجتماعی خاصی هستند اما در نواحی دور افتاده ممکن است آن‌ها را حتی نجس بدانند. هر جایی از نپال که رفتید باید به این قوانین آگاه باشید. برای مثال ورود به آشپزخانه منزل یک هندوی طبقه بالا اکیداً ممنوع می‌باشد.

عادات و رسوم مربوط به غذا

احتمالاً بیشترین تعداد تابوهای نپالی مربوط به غذا باشند. یکی از این قوانین نانوشته، در مورد چیزی است که آن را به دهان خود زده‌اید. در رسوم این کشور آن چیز برای دیگران آلوده بوده و اگر می‌خواستید از بطری فرد دیگری آب بخورید باید تلاش کنید تا دهانتان به بطری نخورد. هرگز از بشقاب کسی چیزی نخورید و از غذایی که خودتان گاز زده‌اید به کسی تعارف نکنید. در بازارها حواستان باشد که هرگز قبل از خریدن یک غذای پخته شده به آن دست نزنید.

اگر خواستید طبق رسوم مردم نپال با دست غذا بخورید، این کار را با دست راست بکنید زیرا معمولاً در این کشور دست چپ را نجس می‌دانند. علاوه بر این نباید با دست چپ به کسی غذا را داد یا دهان را پاک کرد. تقریباً می‌توان گفت که گرفتن و دادن هر چیزی با دست راست بهتر است. البته برای احترام بیشتر موقع دادن پول، غذا یا هدیه از هر دو دست استفاده می‌کنند.

پوشش

نپالی‌ها در رابطه با لباس بسیار محافظه کار هستند و بد نیست قبل از حرکت به سمت معابد و صومعه‌ها درباره قوانین پوشش اندکی بدانید. مردان باید همیشه در اماکن عمومی پیراهن و شلوار بلند بپوشند (البته شلوارک در مسیرهای پیاده روی قابل قبول است). برای خانم‌ها در دهکده‌ها لباس سنتی نپال، ساری و دامن‌های بلند هستند اما این روزها شلوار هم کاملاً رواج دارد. معمولاً شانه‌ها نیز پوشیده می‌شوند. اغلب تمیز بودن نشانه احترام شما بوده و مسافرینی که خیلی سر و وضع مرتبی نداشته باشند با احترام بسیار کمتری با آن‌ها برخورد خواهد شد.

در نپال پیشانی مقدس‌ترین عضو بدن محسوب می‌شود و لمس کردن سر یک نپالی بزرگسال بی‌احترامی به شمار می‌رود. پا نیز کثیف‌ترین عضو بوده و نباید آن را روی صندلی و میز بگذارید. معمولاً در این کشور این که زوج‌ها دست یکدیگر را بگیرند خیلی مرسوم نیست پس اگر همسر خود را در مکانی عمومی بغل کنید ممکن است توجه ناخوشایندی را به خود جلب کنید.

معابد و خانه‌ ها

معابد بزرگ هندو یا خلوتگاه‌هایشان اغلب به روی افراد عادی که پیرو این دین نباشند بسته هستند زیرا ممکن است در روند اجرای آئین‌ها اختلال ایجاد کنند. اگر در معبدی اجازه ورود داشتید، سعی کنید تمام احترام لازم را رعایت کنید. کفش خود را در آورده و بدون اجازه هرگز عکس برداری نکنید. می‌توانید برای کمک به معبد در جعبه اعانه چند روپیه بیندازید. به نذری‌ها و زیارتگاه‌ها به هیچ عنوان دست نزنید. در محوطه بسیاری از معابد به همراه داشتن چیزی از جنس چرم ممنوع است. معبد بودایی و صومعه‌ها نیز چنین قوانینی دارند و اگر می‌خواستید استوپاها و یادمان‌هایشان را تماشا کنید، این کار را در جهت عقربه‌های ساعت بکنید.

اگر به خانه یک نپالی دعوت شدید

اگر کسی شما را برای صرف غذا دعوت کرد، بهتر است با خود میوه یا شیرینی به همراه برده و موقع تحویل دادنش انتظار شنیدن تشکر نداشته باشید زیرا در این کشور دریافت کردن هدیه با سر و صدا امری مرسوم نیست. قبل از ورود کفش‌هایتان را در آورده و از میزبانتان تبعیت کنید. به هنگام سرو شدن غذا احتمالاً انتظار برود که شما اول شروع کنید. سعی کنید کمتر از میزانی که جا دارید غذا بکشید زیرا درخواست بشقاب دوم معمولاً بهترین تعریفی خواهد بود که می‌توانید از میزبان بکنید. با توجه به اینکه غذا در انتهای دورهمی سرو می‌شود، معمولاً بعد از آن مهمانان خانه را ترک می‌کنند. برخی از اقوام نواحی مرتفع‌تر، اجاق خانه را جایی مقدس می‌دانند پس هرگز در آن آشغال نریزید.